Actueel
Grootschalige fraude met taxi’s voor asielzoekers: duizenden euro’s verspild, overheid kijkt weg
Een asielzoeker die voor duizenden euro’s aan taxi’s bestelt zonder ook maar een ziekenhuisafspraak te hebben, taxichauffeurs die spookritten indienen en zo belastinggeld wegsluizen, en een overheid die faalt in controle: uit een diepgaand onderzoek van het AD blijkt dat er op grote schaal misbruik wordt gemaakt van het ziekenvervoer voor asielzoekers.
Het onderzoek onthult dat in 2023 maar liefst 70.000 taxiritten werden geboekt voor ruim 11.000 asielzoekers. Dit gigantische aantal ritten wordt volledig vergoed door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), wat neerkomt op miljoenen euro’s belastinggeld. Maar hoeveel precies? Dat blijft geheim, want de betrokken instanties weigeren openheid van zaken te geven.
Systeem zonder controle: fraudeurs grijpen hun kans
De medische zorg voor asielzoekers wordt geregeld door het commerciële bedrijf Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA). Dit bedrijf werkt samen met taxibedrijven Snel Een Taxi en ZCN Vervoer om de ritten uit te voeren. Maar het systeem blijkt een zeef vol gaten, waar fraudeurs gretig gebruik van maken.
Zo werd een asielzoeker betrapt die voor €2500 aan taxi’s bestelde om naar een ziekenhuis te gaan, terwijl hij daar helemaal geen afspraak had. En dit is geen op zichzelf staand geval. Het AD stuitte op talloze signalen dat het systeem wordt misbruikt, met medeweten van sommige medewerkers en taxibedrijven.
Een oud-medewerker van GZA verklaart: “We kregen constant klachten dat taxi’s niet kwamen opdagen, terwijl chauffeurs beweerden dat ze er wél waren. Er zat niets anders op dan een nieuwe taxi te sturen. Maar ondertussen werden er gewoon dubbele kosten gemaakt.”
E-mail onthult dat COA wist van fraude, maar niets deed
De fraude kwam aan het licht via een gelekte e-mailwisseling uit 2023 tussen het COA en GZA. Hierin staat dat medewerkers van de Praktijklijn—de telefoonservice die taxi’s regelt—geen enkele controle uitvoeren op de ziekenhuisafspraken van asielzoekers.
Een rit wordt zonder enige verificatie geboekt, tenzij een medewerker op basis van een “onderbuikgevoel” denkt dat er iets niet klopt. Dit betekent dat elke asielzoeker zomaar ritten kan bestellen, zonder dat iemand checkt of hij daadwerkelijk een medische afspraak heeft.
De omvang van de fraude is onduidelijk, maar insiders schatten dat er jaarlijks voor miljoenen euro’s aan misbruik wordt gemaakt. Ondanks deze onthullingen blijft de overheid passief toekijken en worden er geen harde maatregelen genomen.
COA probeerde misstanden geheim te houden
Het AD probeerde via de Wet Open Overheid (Woo) inzage te krijgen in documenten over de fraude. Het COA weigerde aanvankelijk mee te werken en hield deze informatie achter op verzoek van GZA. Pas na een juridische procedure werd een document vrijgegeven – grotendeels zwartgelakt.
Maar in een blunder van formaat stuurde het COA eind 2024 per ongeluk het originele, ongelakte document door. Daaruit bleek dat er al jarenlang signalen waren over fraude binnen het ziekenvervoer. Toch werd er nooit ingegrepen.
Spookritten en georganiseerde fraude onder taxichauffeurs
Het probleem beperkt zich niet alleen tot asielzoekers die misbruik maken van het systeem. Ook taxichauffeurs zelf zien hier een verdienmodel in.
Bij een zogenaamde ‘no-show’—wanneer een asielzoeker niet op komt dagen—ontvangen chauffeurs 80 procent van de ritprijs, zonder daadwerkelijk te rijden. Dit maakt het bijzonder lucratief om spookritten te registreren en zo onterecht geld op te strijken.
Een oud-medewerker legt uit: “Taxichauffeurs konden het COA-registratienummer van asielzoekers zien in de taxibestel-app. Hierdoor konden ze ritten indienen die nooit waren aangevraagd. Dit is niets minder dan georganiseerde fraude.”
Sommige chauffeurs gingen zelfs nog verder en deden zichzelf voor als asielzoekers om op die manier extra ritten te claimen. Een insider uit de taxiwereld zegt: “Er rijden gewoon boefjes rond in deze branche.”
Waarom grijpt de overheid niet in?
Deze grootschalige zwendel vindt plaats door heel Nederland, maar ondanks de steeds luider wordende signalen blijft de overheid afwachtend. Harde maatregelen blijven uit, terwijl er miljarden in de opvang en zorg voor asielzoekers omgaan.
Dit roept serieuze vragen op:
- Waarom wordt er geen strengere controle uitgevoerd op medische taxiritten?
- Waarom mogen commerciële partijen zoals GZA en taxibedrijven opereren zonder transparantie?
- Hoeveel belastinggeld is hier daadwerkelijk aan verloren gegaan?
Wat nu?
Hoewel de omvang van de fraude nog steeds niet volledig in kaart is gebracht, is één ding duidelijk: het systeem is kapot. De controlemechanismen functioneren niet en de overheid weigert in te grijpen.
De vraag is nu: blijft de politiek dit negeren, of wordt er eindelijk een eind gemaakt aan dit massale misbruik van belastinggeld? Het wordt tijd voor antwoorden.
Bart De Wever zet druk op federale begrotingsgesprekken: “Tijd dringt, maar een akkoord blijft mogelijk”
De klok tikt voor de federale regering. Premier Bart De Wever (N-VA) heeft tot 6 november de tijd om met zijn regeringspartners tot een akkoord te komen over de meerjarenbegroting. Zo niet, zo heeft hij laten verstaan, stapt hij naar de koning. Die waarschuwing hangt nu als een schaduw over de Wetstraat.
Toch lijken de onderhandelingen, ondanks de urgentie, nog niet in de beslissende fase beland. De premier zelf vertrekt dit weekend naar Egypte voor de plechtige opening van het Grand Egyptian Museum. Daardoor worden de gesprekken pas op maandag weer volop hervat.
Voor wie de Belgische politiek kent, is dat geen uitzonderlijk scenario. Maar het trage tempo voedt wel de spanning binnen de coalitie.
Een race tegen de klok
De begroting is het financiële fundament van de regering voor de komende jaren. Daarin worden niet alleen uitgaven en inkomsten vastgelegd, maar ook de richting van het sociaal en economisch beleid.
Voor Bart De Wever is het dossier extra belangrijk: het is de eerste grote test voor zijn premierschap sinds hij in juli de eed aflegde. Een mislukking zou politieke schade kunnen berokkenen, zowel voor zijn N-VA als voor de coalitiepartners MR, CD&V en Vooruit.
“De deadline van 6 november is reëel,” benadrukte De Wever eerder. “België heeft nood aan duidelijkheid, en die komt er enkel met een gedragen begroting.”
Een akkoord moet niet alleen de overheidsfinanciën stabiliseren, maar ook vertrouwen wekken bij internationale instellingen zoals de Europese Commissie, die toekijkt op de naleving van de begrotingsregels.
Een opvallend trage onderhandeling
Dat de gesprekken traag verlopen, is niet onopgemerkt gebleven. Toch hoeft dat volgens politicoloog Nicolas Bouteca (Universiteit Gent) niet te betekenen dat de regering op ramkoers ligt.
“Het feit dat er op dit moment nog geen doorbraak is, hoeft niet verontrustend te zijn,” zegt hij in een gesprek met VRT NWS. “De meeste scenario’s liggen al klaar. Nu gaat het vooral om politieke wil.”
Met andere woorden: de technische puzzelstukken zijn grotendeels gelegd, maar de politieke afwegingen — wie krijgt wat, en wie levert in — vergen nog tijd.
Volgens Bouteca wordt er achter de schermen aan verschillende dossiers tegelijk gewerkt, zodat elke partij iets kan “binnenhalen” zodra het akkoord rond is. “Er wordt niet enkel over cijfers gesproken. Er zitten ook beleidsdossiers in de mix, zoals langdurige ziekte, nachtwerk en arbeidsflexibiliteit. Dat zijn thema’s waarmee partijen zich kunnen profileren.”
Politiek evenwicht als sleutel
De Belgische begrotingspolitiek is altijd een oefening in evenwicht. De coalitie telt partijen met uiteenlopende ideologische accenten: waar MR pleit voor meer ruimte voor ondernemerschap, wil Vooruit dat de sociale zekerheid overeind blijft.
CD&V vraagt dan weer extra aandacht voor gezinnen en zorg, terwijl N-VA de nadruk legt op efficiënt bestuur en werkgelegenheid.
De uitdaging voor De Wever is dus niet alleen om een sluitend financieel plan op tafel te leggen, maar ook om elk van de coalitiepartners iets te geven waarmee ze politiek kunnen thuiskomen.
“Iedereen wil met een trofee naar buiten komen,” zegt Bouteca. “En dat vertraagt het proces, maar maakt een compromis tegelijk ook waarschijnlijker. Want zodra iedereen iets krijgt, is er ruimte voor akkoord.”
Een premier onder druk
Hoewel Bart De Wever bekendstaat als een doorgewinterde onderhandelaar, is dit zijn eerste grote test in de rol van premier. Hij moet niet alleen zijn eigen partij tevreden houden, maar ook tonen dat hij boven de partijen kan staan.
Zijn aankondiging dat hij naar de koning zal stappen als er geen akkoord komt, wordt door sommigen gezien als een strategische zet om druk te zetten op de partners.
“De Wever weet dat tijdsdruk vaak helpt om knopen door te hakken,” analyseert Bouteca. “Door publiek een deadline te noemen, verhoogt hij de druk, vooral op partijen die bang zijn voor politieke instabiliteit.”
De premier zelf houdt zich voorlopig op de vlakte. Volgens bronnen in zijn entourage wil hij “geen paniek zaaien, maar wel duidelijkheid creëren”.
Wat als er geen akkoord komt?
Mocht de regering er niet in slagen om voor 6 november tot een akkoord te komen, dan treedt automatisch een noodregeling in werking: België zou dan tijdelijk moeten werken met zogenaamde voorlopige twaalfden.
Dat systeem houdt in dat de overheid per maand slechts een twaalfde van het vorige jaarbudget mag uitgeven. Het is bedoeld om de continuïteit te garanderen, maar laat geen nieuwe beleidsinitiatieven toe.
Voor De Wever zou dat een politieke nederlaag zijn. Niet alleen omdat het een teken van verdeeldheid binnen zijn regering zou zijn, maar ook omdat het de economische onzekerheid zou vergroten.
“Voorlopige twaalfden zijn een noodrem,” legt Bouteca uit. “Het is een signaal dat een regering niet meer in staat is om haar eigen koers te bepalen. En dat is iets wat een premier altijd wil vermijden.”
“Een val van de regering is onwaarschijnlijk”
Ondanks de gespannen sfeer verwacht Bouteca niet dat de regering zal vallen.
“Ik denk dat de betrokken partijen goed beseffen wat er op het spel staat,” zegt hij. “Een val van de regering zou het land in politieke chaos storten, en dat wil niemand.”
Die analyse wordt gedeeld door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die eerder deze week in een interview benadrukte dat hij vertrouwen heeft in een oplossing.
“Een regeringsval zou chaos betekenen,” zei Bouchez. “En dat moeten we absoluut vermijden.”
Volgens hem is er binnen de coalitie nog steeds bereidheid om tot een compromis te komen. “We hebben de voorbije weken al moeilijke dossiers opgelost. Dit zal niet anders zijn.”
Egypte en symboliek
Opvallend is dat De Wever dit weekend naar Egypte reist, waar hij aanwezig zal zijn bij de officiële opening van het Grand Egyptian Museum in Caïro. Dat symbolische moment — waar ook verschillende internationale leiders verwacht worden — zorgt ervoor dat de gesprekken tijdelijk op pauze staan.
Voor sommigen is dat een teken dat de premier vertrouwen heeft in een goede afloop. “Als hij echt vreesde voor een crisis, zou hij dit bezoek waarschijnlijk niet laten doorgaan,” zegt een bron binnen de coalitie.
Na het weekend zou het overleg opnieuw in versnelling komen, met het oog op een mogelijk akkoord in de eerste dagen van november.
Politiek, timing en vertrouwen
De komende week wordt dus cruciaal voor de regering-De Wever. Politiek draait in België zelden alleen om cijfers, maar vooral om vertrouwen, symboliek en timing.
“De Wever weet dat hij nu zijn leiderschap moet tonen,” besluit Bouteca. “Een premier die erin slaagt om een evenwicht te vinden tussen besparingen en investeringen, kan daar politiek sterker uitkomen. Maar een mislukking zou hem meteen verzwakken.”
De volgende dagen worden daarom niet alleen beslissend voor de begroting, maar ook voor de stabiliteit van de regering zelf.
Conclusie: voorzichtig optimisme
Hoewel het trage tempo en de harde deadline voor spanning zorgen, overheerst bij waarnemers een voorzichtig optimisme. De scenario’s liggen klaar, de belangen zijn groot, en de druk stijgt.
Of zoals een ervaren onderhandelaar het samenvatte:
“In de Belgische politiek gebeurt er zelden iets tot het allerlaatste moment. Maar net op dat moment gebeurt meestal alles.”
De komende week zal uitwijzen of Bart De Wever erin slaagt zijn eerste grote test als premier tot een goed einde te brengen.