Actueel
Ruud krijgt een brief van ING, moet verklaren wat hij in de supermarkt koopt
Banken en de controle op jouw uitgaven: Ruud moet uitleggen wat hij bij de supermarkt koopt
Het is algemeen bekend dat banken een oogje houden op onze uitgaven. Maar dat je een brief krijgt waarin je moet verklaren wat je in de supermarkt koopt? Dat overkwam Ruud, een klant van ING, en zijn verhaal zorgt voor opschudding. Hij moest niet alleen zijn uitgaven verantwoorden, maar ook aanvullende documenten overleggen, anders zouden er gevolgen zijn.
Een brief vol vragen
In het consumentenprogramma Radar vertelde Ruud over de verbazingwekkende brief die hij van ING ontving. De bank had vastgesteld dat hij in 11 maanden tijd €4337 had uitgegeven bij Albert Heijn. De brief vroeg hem om te verklaren wat hij precies kocht en waarom. Ook moest Ruud uitleggen waarom hij in 10 maanden €2530 had overgemaakt aan HVC Energie BV, zijn energieleverancier.
“We vernemen graag welke tegenprestaties aan deze transacties ten grondslag liggen,” stond er letterlijk in de brief. Verder vroeg de bank om facturen van de betalingen, en als hij deze niet kon overleggen, moest Ruud zijn laatste belastingaangifte naar de bank sturen. Voor Ruud was de maat vol: “Wat gaat de bank doen met mijn gegevens?”
Een verplichting van de overheid
Toen Ruud navraag deed bij ING over de reden van de brief, kreeg hij te horen dat het een wettelijke verplichting betrof. Banken zijn in Nederland al sinds 2008 verplicht om verdachte transacties te signaleren en door te geven. Dit is bedoeld om witwassen en de financiering van terrorisme tegen te gaan. Maar in Ruuds geval leek er niets verdachts aan de hand te zijn: het ging om alledaagse uitgaven.
De grens tussen ongebruikelijk en verdacht
Radar lichtte toe dat Nederlandse banken al minstens 15 jaar alle transacties van hun klanten scannen. Niet alleen verdachte transacties worden gemeld, maar ook uitgaven die als “ongebruikelijk” worden aangemerkt. Hierin verschilt Nederland van veel andere landen, waar banken alleen daadwerkelijk verdachte transacties hoeven te melden.
Simon Lelieveld, financieel onderzoeksadviseur en voormalig hoofd toezicht bij de Nederlandse Vereniging van Banken, bekritiseerde deze werkwijze. “In Nederland doen we al jaren te veel door ongebruikelijke transacties te melden in plaats van verdachte transacties,” zei hij. “Dit maakt een inbreuk op de privacy en leidt ertoe dat mensen ten onrechte worden gestigmatiseerd.”
Iedereen wordt gemonitord
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht banken om transacties van hun klanten te controleren. Als een bank opmerkt dat een transactie afwijkt van het gebruikelijke gedrag van een klant, mag de bank vragen stellen. Daarbij wordt gekeken naar het type uitgave, het bedrag en hoe vaak een transactie voorkomt.
Als een bank vindt dat een transactie mogelijk ongebruikelijk is, wordt dit gemeld aan de Financial Intelligence Unit (FIU), een organisatie die valt onder het ministerie van Justitie. De FIU beoordeelt vervolgens of de politie moet worden ingeschakeld. Dit alles gebeurt vaak zonder dat klanten hiervan op de hoogte zijn.
Wanneer is een transactie “ongebruikelijk”?
De term “ongebruikelijke transactie” roept veel vragen op, omdat deze subjectief is. Een groot bedrag dat ineens wordt overgemaakt, kan bijvoorbeeld als ongebruikelijk worden gezien. Maar ook regelmatige betalingen aan dezelfde ontvanger, zoals in Ruuds geval, kunnen argwaan wekken.
De controles zijn bedoeld om criminelen te identificeren, maar in de praktijk kunnen ze ook onschuldige klanten treffen. Banken hebben brede bevoegdheden om vragen te stellen, maar dit gaat ten koste van de privacy van hun klanten.
De impact op klanten
Voor mensen zoals Ruud kan deze werkwijze grote gevolgen hebben. De verplichting om facturen, verklaringen en belastingaangiftes in te dienen, voelt voor veel klanten als een inbreuk op hun privacy. Het roept de vraag op of banken hun grenzen overschrijden.
Lelieveld benadrukt dat het melden van ongebruikelijke transacties niet alleen de privacy van klanten aantast, maar ook de efficiëntie van het systeem ondermijnt. “Door te veel meldingen in te dienen, ontstaat er ruis, en worden echte verdachte transacties moeilijker te identificeren,” legde hij uit.
Wat kun je doen als je een brief ontvangt?
Als je een brief ontvangt van je bank waarin je om uitleg wordt gevraagd over je uitgaven, is het belangrijk om snel te handelen. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:
- Neem contact op met je bank: Vraag om een duidelijke uitleg over waarom je transactie als ongebruikelijk wordt beschouwd.
- Verzamel bewijsstukken: Houd facturen, bonnetjes en andere relevante documenten bij de hand om je uitgaven te verantwoorden.
- Bescherm je privacy: Als je twijfelt over de vraag om gevoelige documenten, zoals je belastingaangifte, kun je juridisch advies inwinnen.
De toekomst van transactiemonitoring
De controles door banken zullen in de toekomst waarschijnlijk alleen maar strenger worden. De Nederlandse overheid dringt aan op meer toezicht om financiële criminaliteit tegen te gaan, maar critici wijzen erop dat de huidige werkwijze niet effectief is.
Volgens Lelieveld is het tijd om het systeem te herzien en de focus te verleggen naar echte verdachte transacties. “We moeten een balans vinden tussen veiligheid en privacy. Anders creëren we een samenleving waarin iedereen verdacht wordt,” waarschuwde hij.
Conclusie
Ruuds verhaal is een voorbeeld van hoe de controle door banken kan leiden tot ongemakkelijke situaties voor onschuldige klanten. Hoewel het belangrijk is om financiële criminaliteit aan te pakken, roept de huidige aanpak vragen op over de grenzen van privacy en efficiëntie. Het is aan de banken en de overheid om een systeem te ontwikkelen dat zowel veiligheid als klantvriendelijkheid waarborgt.
Familie in shock na tragedie met Klaas Bijl, Jeffrey en Emma: ‘Niet te bevatten’
Het familiedrama rond de vermissing van Jeffrey (10) en Emma (8), die samen met hun vader Klaas Bijl d00d werden aangetroffen in een auto in Winschoten, heeft diepe sporen nagelaten binnen de familiekring. De pijn, het ongeloof en de vragen die achterblijven, maken duidelijk hoe intens het verdriet is.
Een ondenkbare wending
In gesprek met Hart van Nederland doet Mariska, de voormalige stiefdochter van Klaas Bijl, voor het eerst haar verhaal. Terwijl de emoties zichtbaar op haar gezicht staan geschreven, spreekt ze over de verwarring, het verdriet en de verwoesting die deze gebeurtenis heeft veroorzaakt.
“Dat je jezelf iets aandoet, is al moeilijk te begrijpen. Maar dat je ook nog je eigen kinderen meeneemt… dat snap ik écht niet,” zegt ze, zichtbaar aangedaan. “Ongelooflijk. Het grijpt me bij de keel.”
Klaas Bijl had in het verleden een relatie met Mariska’s moeder. “Hij was ooit mijn stiefvader. Mijn moeder is inmiddels bijna twaalf jaar geleden overleden.” Ze kende hem dus door en door, en toch had ze dit nooit aan zien komen. “Ik vind dit echt heel heftig. Dat hij zoiets zou doen? Nooit verwacht. Echt totaal niet.”
Klaas in het verleden: drank en egoïsme
Mariska vertelt dat de relatie van haar moeder met Klaas niet altijd eenvoudig was. “Hij was een egoïstische man. Altijd met zichzelf bezig. Dat hij dronk, ja, dat speelde zeker mee.” Volgens haar stelde Klaas zijn eigen noden vaak boven die van anderen. Het schetst een beeld van iemand die al langere tijd worstelde met persoonlijke demonen, al blijft het moeilijk te verklaren wat hem uiteindelijk tot deze daad heeft gebracht.
Wat Klaas bezielde om deze fatale beslissing te nemen, blijft onduidelijk. Wel geeft Mariska aan dat hij eerder dreigde met het ondernemen van drastische stappen. “Hij heeft vaker dingen gezegd. Achteraf denk je: we hadden alarm moeten slaan. Maar het is zo lastig. Je denkt toch: hij meent het niet, het zijn woorden in een boze bui.”
Nauwe band met het gezin
De afgelopen dagen stond Mariska dicht bij het getroffen gezin. Haar zoon heeft veel contact met de familie van Jeffrey en Emma. “We waren hier gisteravond nog. Mijn zoon is er vaak, dus ik ken ze ook goed. Wat er is gebeurd, raakt ons allemaal.”
De impact op de familie is enorm. “Ze zijn kapot van verdriet. Dat is logisch. Dit is zoiets afschuwelijks. Je kan het niet bevatten. Dit komt zo hard binnen, bij iedereen.”
De plek van de vondst: een litteken in het landschap
Dat de auto met de lichamen van Klaas en zijn kinderen werd gevonden aan de Renselweg in Winschoten, maakt diepe indruk. Voor Mariska is het een plek geworden die voor altijd beladen zal blijven. “Het is nu een gekke plek. Een plek van verdriet, van ongeloof. Ik wil het niet geloven, maar het is helaas wel echt gebeurd.”
Volgens haar kende Klaas de omgeving goed. “Hij kwam hier vaker. Het is typisch dat hij juist hier is heen gegaan. Misschien heeft hij het allemaal van tevoren bedacht. Die gedachte maakt het extra wrang.”
Reconstructie van een tragedie
De afgelopen dagen werd steeds duidelijker dat er tekenen waren die wezen op een zorgwekkende toestand van Klaas Bijl. De dag vóór de verdwijning stuurde hij verontrustende berichten naar de moeder van de kinderen, waarin hij schreef dat er ‘iets zou gaan gebeuren’ en dat ze het ‘wel te boven zou komen’. De moeder nam deze signalen serieus en schakelde de p0litie in.
Agenten bezochten het huis van Klaas, maar zagen destijds geen directe aanleiding om de kinderen bij hem weg te halen. De volgende dag nam Klaas de kinderen mee in zijn grijze Toyota Avensis, met de belofte dat ze naar McDonald’s zouden gaan. Tegen een vriendin, Mirka, zei hij echter dat ze ‘naar het paradijs’ gingen.
Later op zondag belde Klaas nog kort met een kennis, om te zeggen dat het goed ging met de kinderen en dat ze aardappelen en schnitzel hadden gegeten. Het bleek het enige en laatste teken van leven.
De brief en de vondst
Op dinsdagochtend maakte de p0litie bekend dat er een handgeschreven brief van Klaas was gevonden. De inhoud riep ernstige zorgen op. Er stonden aanwijzingen in dat hij zichzelf en zijn kinderen van het leven wilde beroven. Het was een dramatische wending in een zaak die het hele land in de greep hield.
Diezelfde avond werd de auto van Klaas gevonden in het water bij de Renselweg in Winschoten. Forensisch onderzoek bevestigde later dat zich meerdere lichamen in het voertuig bevonden. Daarmee kwam een tragisch einde aan de dagenlange zoekactie, waarin honderden mensen hadden meegezocht.
Verbijstering in de gemeenschap
In Beerta en Winschoten heerst diepe rouw. Scholen, sportclubs en buren zijn geraakt door het verlies van twee jonge kinderen. “Iedereen kende ze wel een beetje,” zegt een buurtbewoner. “Altijd vrolijk, altijd samen.” Er worden herdenkingsmomenten voorbereid en er is een stroom van bloemen neergelegd op plekken waar het gezin werd gezien.
Reflectie en vragen
De tragedie roept, naast intens verdriet, ook fundamentele vragen op. Hoe kon dit gebeuren, ondanks de signalen? Wat kunnen we leren over omgangsregelingen, conflicten na scheiding, en de signalering van psychische nood?
Mariska is daar duidelijk over. “Er moeten betere manieren komen om in te grijpen als er zulke duidelijke signalen zijn. Want dit mag nooit meer gebeuren. Geen enkel kind verdient dit. Geen enkele familie verdient dit.”
Voor nu overheerst de stilte, de r0uw en de poging om te begrijpen. Wat rest is een familie die zich door een onvoorstelbare tragedie moet worstelen — en een samenleving die achterblijft met de opdracht om te waken, beschermen en leren van het ondenkbare.