Actueel
Rutte tijdens eerste NAVO-speech: ´We moeten ons mentaal voorbereiden op oorlog!´
In een krachtige toespraak in Brussel waarschuwde NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte de wereld voor de dreigende geopolitieke instabiliteit. Volgens de oud-premier van Nederland zijn landen onvoldoende voorbereid op mogelijke conflicten, vooral met Rusland. Hij dringt aan op hogere defensie-uitgaven en mentale paraatheid.
“We zijn niet klaar voor wat eraan komt”
Rutte benadrukte dat de huidige defensie-uitgaven niet toereikend zijn om toekomstige dreigingen het hoofd te bieden. “We zijn niet klaar voor wat er over vier tot vijf jaar op ons afkomt,” zei hij. De focus lag op Rusland, dat volgens hem bezig is met een langdurige confrontatie tegen zowel Oekraïne als NAVO-landen. Hij noemde de huidige veiligheidscrisis “de ergste in zijn leven.”
Hogere defensienormen nodig
Tijdens de Koude Oorlog besteedden NAVO-landen meer dan 3 procent van hun bbp aan defensie. Momenteel is de doelstelling 2 procent, maar Rutte vindt dit onvoldoende. Hij pleitte voor een verhoging naar minimaal 2,5 procent als tussendoel, met een uiteindelijke norm van 3 procent tegen 2030.
De Financial Times bevestigde dat NAVO-landen deze verhogingen bespreken. Van de 31 NAVO-leden voldoen momenteel 23 landen aan de huidige norm van 2 procent. Nederland behaalde die doelstelling dit jaar voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig deze norm wettelijk vast te leggen.
Russische dreiging en bredere zorgen
Rutte waarschuwde niet alleen voor Rusland, maar ook voor andere landen zoals China, Iran en Noord-Korea. Deze staten worden door de NAVO gezien als strategische tegenstanders die gericht zijn op het verzwakken van Noord-Amerika en Europa. “China breidt zijn kernwapenarsenaal uit in een alarmerend tempo,” stelde Rutte, wat volgens hem een extra reden is om waakzaam te zijn.
“Oorlogsmentaliteit noodzakelijk”
Volgens Rutte is een “oorlogsmentaliteit” nodig om voorbereid te zijn op de uitdagingen van de toekomst. “Rusland bereidt zich voor op een langdurige confrontatie,” zei hij. Deze waarschuwing komt op een moment van toenemende spanning in Europa en daarbuiten, waarbij zowel economische als militaire stabiliteit onder druk staan.
Nederland zet stappen vooruit
Nederland heeft dit jaar voor het eerst de 2-procentnorm behaald en speelt een actieve rol binnen de NAVO. Toch benadrukt Rutte dat meer landen deze stap moeten volgen. De druk om de uitgaven te verhogen naar 3 procent is groot, zeker nu de geopolitieke dreigingen blijven toenemen.
Een boodschap aan de wereld
Met zijn toespraak roept Rutte op tot actie en een hernieuwde focus op veiligheid. Zijn boodschap is duidelijk: de tijd van afwachten is voorbij. Als landen nu niet investeren in defensie en mentale paraatheid, kan de wereld zich volgens hem niet goed wapenen tegen toekomstige conflicten.
Enschede verbiedt als eerste Nederlandse stad fatbikes in de binnenstad: “Onveilig, gevaarlijk en vaak opgevoerd”
Waar de landelijke politiek nog twijfelt over regelgeving rond fatbikes, neemt de gemeente Enschede het voortouw. De stad voert per 1 januari 2026 een verbod in op het gebruik van fatbikes in de binnenstad. De beslissing is het gevolg van toenemende zorgen over verkeersveiligheid, overlast en het gedrag van veelal jonge bestuurders.
Fatbike-overlast: van hip naar hinderlijk
Fatbikes zijn in korte tijd enorm populair geworden onder jongeren. De stoere e-bikes met brede banden en krachtige motoren zijn niet alleen opvallend, maar ook vaak opgevoerd. Waar ze oorspronkelijk bedoeld zijn voor off-road gebruik in bijvoorbeeld zand of sneeuw, rijden ze tegenwoordig massaal op stoepen, fietspaden en winkelstraten – met snelheden die kunnen oplopen tot boven de 40 kilometer per uur.
In Enschede leidde dit tot een groeiend aantal klachten van burgers en ondernemers. Bewoners voelen zich niet langer veilig in het centrum, en winkeliers spreken van “asociaal gedrag en gevaarlijke verkeerssituaties”. De gemeenteraad vond het genoeg geweest en nam een historisch besluit: een verbod op fatbikes in het hart van de stad.
Waarom Enschede ingrijpt
De motie voor het verbod kwam van Rachel Denneboom, fractievoorzitter van de VVD in Enschede. Zij kreeg bijval van partijen als Volt, CDA en Burgerbelangen Enschede. “Fatbikes zien eruit als fietsen, maar gedragen zich als scooters,” aldus Denneboom. “De snelheid is vaak te hoog, de controle ontbreekt en de bestuurders zijn vaak erg jong.”
Het voorstel werd met een meerderheid aangenomen. Het verbod zal worden opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), waarin nu al staat dat scooters verboden zijn in het centrum. Volgens Denneboom is het een logische volgende stap om ook fatbikes onder die categorie te scharen.
Een scooter vermomd als fiets
“Wat je ziet, is dat deze fatbikes zich net als scooters gedragen: ze racen door voetgangerszones, veroorzaken gevaarlijke situaties en negeren verkeersregels,” licht Denneboom toe. “Alleen hebben ze het uiterlijk van een fiets, waardoor ze lastig te handhaven zijn met de huidige regels.”
Ze vervolgt: “Als het verbod er eenmaal is, kunnen handhavers effectiever optreden. We hebben dat eerder gezien bij het scooterverbod: in het begin was er veel discussie, maar uiteindelijk heeft het geleid tot een rustiger en veiliger stadscentrum.”
Wanneer gaat het fatbikeverbod in?
Het geplande verbod gaat op 1 januari 2026 in. Tot die tijd wordt gewerkt aan de juridische onderbouwing en de aanpassing van de APV. Ook zal de gemeente inzetten op voorlichting en communicatie richting inwoners, scholen en ouders.
De handhaving zal vergelijkbaar zijn met eerdere maatregelen tegen scooters: waarschuwingen in het begin, gevolgd door boetes en mogelijk inbeslagname van voertuigen bij herhaaldelijke overtreding. Er wordt verwacht dat het straatbeeld in de binnenstad van Enschede hierdoor drastisch zal veranderen.
Wethouder: “Geen makkelijke opgave”
Hoewel het voorstel brede steun kreeg, zijn er ook kritische geluiden. Wethouder Marc Teutelink steunde het initiatief, maar benadrukte de complexiteit: “Een juridisch waterdicht verbod op fatbikes is niet eenvoudig. Dit plan is vooral een aanzet tot verdere analyse van de verkeersveiligheid.”
Hij wees erop dat landelijke regelgeving wenselijk is, maar zolang die uitblijft, wil Enschede lokaal verantwoordelijkheid nemen. “We kunnen niet blijven wachten. De veiligheid van onze inwoners staat voorop.”
Politieke verdeeldheid: niet iedereen is overtuigd
Niet alle raadsleden zijn enthousiast over het verbod. Robin Wessels van GroenLinks noemde het plan “laakbaar” en vergeleek het met “stukken rood vlees voor de bühne in de arena”. Hij betwijfelt of een lokaal verbod juridisch standhoudt en vraagt zich af of er niet effectievere manieren zijn om de overlast aan te pakken.
“Wij willen ook iets doen aan de onveiligheid,” zei Wessels. “Maar dit is niet de manier. Je moet niet alleen verbieden, maar ook investeren in gedragscorrectie, toezicht en technische aanpassingen van voertuigen.”
Enschede als voorbeeld voor andere steden?
Met deze maatregel is Enschede de eerste stad in Nederland die daadwerkelijk een stap verder gaat dan alleen handhaving en voorlichting. De kans is groot dat andere gemeenten het voorbeeld zullen volgen, zeker als blijkt dat het verbod daadwerkelijk effect heeft op verkeersveiligheid en overlast.
Steeds meer steden worstelen namelijk met hetzelfde probleem: jongeren die met hoge snelheid op fatbikes door drukke straten scheuren, zonder verlichting of helm, en vaak op voertuigen die niet meer als reguliere fietsen gezien kunnen worden.
Wat betekent dit voor fatbikegebruikers?
Voor fatbikebezitters die regelmatig in het centrum van Enschede komen, betekent dit verbod dat zij hun vervoermiddel daar straks niet meer mogen gebruiken. Alternatieven zijn fietsenstallingen aan de rand van het centrum, of gebruik van reguliere fietsen die wel aan de regels voldoen.
Het verbod geldt in eerste instantie alleen voor het afgebakende stadscentrum. Of het later wordt uitgebreid naar andere delen van de stad, hangt af van het succes van de maatregel en het aantal overtredingen.
Wat zegt de landelijke politiek?
Op landelijk niveau is er nog altijd veel discussie over de status van fatbikes. Moeten ze worden geclassificeerd als bromfietsen? Moet er een helmplicht komen? Of volstaat betere handhaving?
Ministeries buigen zich momenteel over deze vragen, en er wordt gewerkt aan een aanpassing van de verkeerswetgeving die voertuigen zoals fatbikes beter moet reguleren. Tot die tijd nemen steeds meer gemeenten het heft in eigen handen.
Bekijk de video hieronder:
Conclusie: een duidelijke koerswijziging
Met het verbod op fatbikes in de binnenstad laat Enschede zien dat het veiligheid en leefbaarheid boven gemak en populariteit stelt. Hoewel de maatregel tot discussie leidt, is de boodschap helder: de stad kiest voor een veilig centrum, waarin voetgangers, fietsers en ondernemers zich prettig voelen.
Of dit initiatief navolging krijgt in andere steden, zal de komende jaren blijken. Maar duidelijk is dat de maat vol is: fatbikes zijn welkom, maar alleen als ze verantwoord worden gebruikt.