Actueel
Rutte tijdens eerste NAVO-speech: ´We moeten ons mentaal voorbereiden op oorlog!´
In een krachtige toespraak in Brussel waarschuwde NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte de wereld voor de dreigende geopolitieke instabiliteit. Volgens de oud-premier van Nederland zijn landen onvoldoende voorbereid op mogelijke conflicten, vooral met Rusland. Hij dringt aan op hogere defensie-uitgaven en mentale paraatheid.
“We zijn niet klaar voor wat eraan komt”
Rutte benadrukte dat de huidige defensie-uitgaven niet toereikend zijn om toekomstige dreigingen het hoofd te bieden. “We zijn niet klaar voor wat er over vier tot vijf jaar op ons afkomt,” zei hij. De focus lag op Rusland, dat volgens hem bezig is met een langdurige confrontatie tegen zowel Oekraïne als NAVO-landen. Hij noemde de huidige veiligheidscrisis “de ergste in zijn leven.”
Hogere defensienormen nodig
Tijdens de Koude Oorlog besteedden NAVO-landen meer dan 3 procent van hun bbp aan defensie. Momenteel is de doelstelling 2 procent, maar Rutte vindt dit onvoldoende. Hij pleitte voor een verhoging naar minimaal 2,5 procent als tussendoel, met een uiteindelijke norm van 3 procent tegen 2030.
De Financial Times bevestigde dat NAVO-landen deze verhogingen bespreken. Van de 31 NAVO-leden voldoen momenteel 23 landen aan de huidige norm van 2 procent. Nederland behaalde die doelstelling dit jaar voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig deze norm wettelijk vast te leggen.
Russische dreiging en bredere zorgen
Rutte waarschuwde niet alleen voor Rusland, maar ook voor andere landen zoals China, Iran en Noord-Korea. Deze staten worden door de NAVO gezien als strategische tegenstanders die gericht zijn op het verzwakken van Noord-Amerika en Europa. “China breidt zijn kernwapenarsenaal uit in een alarmerend tempo,” stelde Rutte, wat volgens hem een extra reden is om waakzaam te zijn.
“Oorlogsmentaliteit noodzakelijk”
Volgens Rutte is een “oorlogsmentaliteit” nodig om voorbereid te zijn op de uitdagingen van de toekomst. “Rusland bereidt zich voor op een langdurige confrontatie,” zei hij. Deze waarschuwing komt op een moment van toenemende spanning in Europa en daarbuiten, waarbij zowel economische als militaire stabiliteit onder druk staan.
Nederland zet stappen vooruit
Nederland heeft dit jaar voor het eerst de 2-procentnorm behaald en speelt een actieve rol binnen de NAVO. Toch benadrukt Rutte dat meer landen deze stap moeten volgen. De druk om de uitgaven te verhogen naar 3 procent is groot, zeker nu de geopolitieke dreigingen blijven toenemen.
Een boodschap aan de wereld
Met zijn toespraak roept Rutte op tot actie en een hernieuwde focus op veiligheid. Zijn boodschap is duidelijk: de tijd van afwachten is voorbij. Als landen nu niet investeren in defensie en mentale paraatheid, kan de wereld zich volgens hem niet goed wapenen tegen toekomstige conflicten.
Bart De Wever zet druk op federale begrotingsgesprekken: “Tijd dringt, maar een akkoord blijft mogelijk”
De klok tikt voor de federale regering. Premier Bart De Wever (N-VA) heeft tot 6 november de tijd om met zijn regeringspartners tot een akkoord te komen over de meerjarenbegroting. Zo niet, zo heeft hij laten verstaan, stapt hij naar de koning. Die waarschuwing hangt nu als een schaduw over de Wetstraat.
Toch lijken de onderhandelingen, ondanks de urgentie, nog niet in de beslissende fase beland. De premier zelf vertrekt dit weekend naar Egypte voor de plechtige opening van het Grand Egyptian Museum. Daardoor worden de gesprekken pas op maandag weer volop hervat.
Voor wie de Belgische politiek kent, is dat geen uitzonderlijk scenario. Maar het trage tempo voedt wel de spanning binnen de coalitie.
Een race tegen de klok
De begroting is het financiële fundament van de regering voor de komende jaren. Daarin worden niet alleen uitgaven en inkomsten vastgelegd, maar ook de richting van het sociaal en economisch beleid.
Voor Bart De Wever is het dossier extra belangrijk: het is de eerste grote test voor zijn premierschap sinds hij in juli de eed aflegde. Een mislukking zou politieke schade kunnen berokkenen, zowel voor zijn N-VA als voor de coalitiepartners MR, CD&V en Vooruit.
“De deadline van 6 november is reëel,” benadrukte De Wever eerder. “België heeft nood aan duidelijkheid, en die komt er enkel met een gedragen begroting.”
Een akkoord moet niet alleen de overheidsfinanciën stabiliseren, maar ook vertrouwen wekken bij internationale instellingen zoals de Europese Commissie, die toekijkt op de naleving van de begrotingsregels.
Een opvallend trage onderhandeling
Dat de gesprekken traag verlopen, is niet onopgemerkt gebleven. Toch hoeft dat volgens politicoloog Nicolas Bouteca (Universiteit Gent) niet te betekenen dat de regering op ramkoers ligt.
“Het feit dat er op dit moment nog geen doorbraak is, hoeft niet verontrustend te zijn,” zegt hij in een gesprek met VRT NWS. “De meeste scenario’s liggen al klaar. Nu gaat het vooral om politieke wil.”
Met andere woorden: de technische puzzelstukken zijn grotendeels gelegd, maar de politieke afwegingen — wie krijgt wat, en wie levert in — vergen nog tijd.
Volgens Bouteca wordt er achter de schermen aan verschillende dossiers tegelijk gewerkt, zodat elke partij iets kan “binnenhalen” zodra het akkoord rond is. “Er wordt niet enkel over cijfers gesproken. Er zitten ook beleidsdossiers in de mix, zoals langdurige ziekte, nachtwerk en arbeidsflexibiliteit. Dat zijn thema’s waarmee partijen zich kunnen profileren.”
Politiek evenwicht als sleutel
De Belgische begrotingspolitiek is altijd een oefening in evenwicht. De coalitie telt partijen met uiteenlopende ideologische accenten: waar MR pleit voor meer ruimte voor ondernemerschap, wil Vooruit dat de sociale zekerheid overeind blijft.
CD&V vraagt dan weer extra aandacht voor gezinnen en zorg, terwijl N-VA de nadruk legt op efficiënt bestuur en werkgelegenheid.
De uitdaging voor De Wever is dus niet alleen om een sluitend financieel plan op tafel te leggen, maar ook om elk van de coalitiepartners iets te geven waarmee ze politiek kunnen thuiskomen.
“Iedereen wil met een trofee naar buiten komen,” zegt Bouteca. “En dat vertraagt het proces, maar maakt een compromis tegelijk ook waarschijnlijker. Want zodra iedereen iets krijgt, is er ruimte voor akkoord.”
Een premier onder druk
Hoewel Bart De Wever bekendstaat als een doorgewinterde onderhandelaar, is dit zijn eerste grote test in de rol van premier. Hij moet niet alleen zijn eigen partij tevreden houden, maar ook tonen dat hij boven de partijen kan staan.
Zijn aankondiging dat hij naar de koning zal stappen als er geen akkoord komt, wordt door sommigen gezien als een strategische zet om druk te zetten op de partners.
“De Wever weet dat tijdsdruk vaak helpt om knopen door te hakken,” analyseert Bouteca. “Door publiek een deadline te noemen, verhoogt hij de druk, vooral op partijen die bang zijn voor politieke instabiliteit.”
De premier zelf houdt zich voorlopig op de vlakte. Volgens bronnen in zijn entourage wil hij “geen paniek zaaien, maar wel duidelijkheid creëren”.
Wat als er geen akkoord komt?
Mocht de regering er niet in slagen om voor 6 november tot een akkoord te komen, dan treedt automatisch een noodregeling in werking: België zou dan tijdelijk moeten werken met zogenaamde voorlopige twaalfden.
Dat systeem houdt in dat de overheid per maand slechts een twaalfde van het vorige jaarbudget mag uitgeven. Het is bedoeld om de continuïteit te garanderen, maar laat geen nieuwe beleidsinitiatieven toe.
Voor De Wever zou dat een politieke nederlaag zijn. Niet alleen omdat het een teken van verdeeldheid binnen zijn regering zou zijn, maar ook omdat het de economische onzekerheid zou vergroten.
“Voorlopige twaalfden zijn een noodrem,” legt Bouteca uit. “Het is een signaal dat een regering niet meer in staat is om haar eigen koers te bepalen. En dat is iets wat een premier altijd wil vermijden.”
“Een val van de regering is onwaarschijnlijk”
Ondanks de gespannen sfeer verwacht Bouteca niet dat de regering zal vallen.
“Ik denk dat de betrokken partijen goed beseffen wat er op het spel staat,” zegt hij. “Een val van de regering zou het land in politieke chaos storten, en dat wil niemand.”
Die analyse wordt gedeeld door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die eerder deze week in een interview benadrukte dat hij vertrouwen heeft in een oplossing.
“Een regeringsval zou chaos betekenen,” zei Bouchez. “En dat moeten we absoluut vermijden.”
Volgens hem is er binnen de coalitie nog steeds bereidheid om tot een compromis te komen. “We hebben de voorbije weken al moeilijke dossiers opgelost. Dit zal niet anders zijn.”
Egypte en symboliek
Opvallend is dat De Wever dit weekend naar Egypte reist, waar hij aanwezig zal zijn bij de officiële opening van het Grand Egyptian Museum in Caïro. Dat symbolische moment — waar ook verschillende internationale leiders verwacht worden — zorgt ervoor dat de gesprekken tijdelijk op pauze staan.
Voor sommigen is dat een teken dat de premier vertrouwen heeft in een goede afloop. “Als hij echt vreesde voor een crisis, zou hij dit bezoek waarschijnlijk niet laten doorgaan,” zegt een bron binnen de coalitie.
Na het weekend zou het overleg opnieuw in versnelling komen, met het oog op een mogelijk akkoord in de eerste dagen van november.
Politiek, timing en vertrouwen
De komende week wordt dus cruciaal voor de regering-De Wever. Politiek draait in België zelden alleen om cijfers, maar vooral om vertrouwen, symboliek en timing.
“De Wever weet dat hij nu zijn leiderschap moet tonen,” besluit Bouteca. “Een premier die erin slaagt om een evenwicht te vinden tussen besparingen en investeringen, kan daar politiek sterker uitkomen. Maar een mislukking zou hem meteen verzwakken.”
De volgende dagen worden daarom niet alleen beslissend voor de begroting, maar ook voor de stabiliteit van de regering zelf.
Conclusie: voorzichtig optimisme
Hoewel het trage tempo en de harde deadline voor spanning zorgen, overheerst bij waarnemers een voorzichtig optimisme. De scenario’s liggen klaar, de belangen zijn groot, en de druk stijgt.
Of zoals een ervaren onderhandelaar het samenvatte:
“In de Belgische politiek gebeurt er zelden iets tot het allerlaatste moment. Maar net op dat moment gebeurt meestal alles.”
De komende week zal uitwijzen of Bart De Wever erin slaagt zijn eerste grote test als premier tot een goed einde te brengen.