Actueel
Expert: Zoveel fooi moet je geven op het terras of in een restaurant
Fooi geven: een traditie die steeds meer verdwijnt
Waar het vroeger vanzelfsprekend was om een fooi achter te laten in de horeca, is dat tegenwoordig allerminst het geval. Steeds minder mensen geven een extraatje na een drankje op het terras of een etentje in een restaurant. Maar wat ligt hieraan ten grondslag? Waarom lijken we afscheid te nemen van deze traditie?
De dalende trend van fooi geven
Het aantal mensen dat nog fooi geeft, neemt al jaren gestaag af. Dat komt door meerdere factoren, waaronder een verschuiving in de manier waarop we betalen. In een tijd waarin contant geld steeds minder vaak wordt gebruikt, lijkt de traditionele manier van een paar muntjes op tafel leggen langzaam uit te sterven. Tegenwoordig rekent de overgrote meerderheid van de horecabezoekers af met een pinpas of zelfs via een QR-code. Dit lijkt een directe impact te hebben op het aantal fooien.
Een poging om dit probleem op te lossen, was de introductie van een ‘fooifunctie’ op pinapparaten. Deze functie stelt klanten in staat om bij het betalen van de rekening eenvoudig een bedrag voor fooi aan te tikken. Hoewel dit bedoeld was om het geven van een fooi makkelijker te maken, heeft het vaak het tegenovergestelde effect. Klanten vinden de functie opdringerig en voelen zich soms zelfs onder druk gezet om meer te betalen. In plaats van de gewenste positieve impact, lijkt het juist weerstand op te roepen.
Wantrouwen over digitale fooien
Naast de technische veranderingen is er ook sprake van een groeiend wantrouwen over wat er met digitale fooien gebeurt. Wanneer iemand contant geld op tafel laat liggen, weet je zeker dat dit rechtstreeks naar het personeel gaat. Bij een digitale fooi via een pinapparaat is dat veel minder duidelijk. Veel mensen hebben het idee dat deze fooien niet bij de werknemers belanden, maar in plaats daarvan in de zak van de ondernemer verdwijnen. Dit idee maakt mensen huiverig om digitaal een extraatje te geven.
Daarnaast is er kritiek op het systeem zelf. Sommigen vinden dat fooien niet zouden moeten bestaan in een moderne werkomgeving, omdat het personeel gewoon een fatsoenlijk salaris hoort te krijgen. “Als je in een restaurant werkt, zou je een eerlijk loon moeten ontvangen zonder afhankelijk te zijn van fooien,” klinkt het vaak.
Discussie over het horecasysteem
Niet iedereen heeft begrip voor de traditie van fooi geven. Irene, een criticus van het systeem, legt haar standpunt uit: “Je krijgt een menukaart met prijzen, maar eigenlijk ben je bijna verplicht om 30 procent meer te betalen voor het loon van de medewerkers.” Zij pleit voor een andere aanpak: “Waarom verhoog je de prijzen niet gewoon en betaal je je personeel een normaal salaris?”
Aan de andere kant staat Henk, die juist boos reageert op mensen die in de horeca klagen over een gebrek aan fooien. “Die horecamedewerkers moeten maar gaan klagen bij hun baas in plaats van bij de klant. Wij betalen al genoeg voor een drankje, en dan durven ze ook nog te zeuren dat ze geen fooi krijgen.”
De discussie over fooien roept duidelijk heftige emoties op, zowel bij horecamedewerkers als bij consumenten.
Wat is de etiquette rondom fooi geven?
Om wat meer duidelijkheid te scheppen, legt Anne-Marie van Leggelo, directeur van het Etiquette Bureau, de ongeschreven regels uit. Volgens haar zijn er bepaalde normen die mensen kunnen hanteren bij het geven van fooien. “In een restaurant is een fooi van 5 tot 10 procent van de rekening gebruikelijk,” legt ze uit. “Op een terras is het naar boven afronden al voldoende.”
Deze regels lijken echter minder breed gedragen te worden. Waar sommige mensen nog trouw de etiquette volgen, zien anderen de stijgende prijzen in de horeca als reden om geen extraatje meer te geven. Toch benadrukt Van Leggelo dat het personeel in de horeca vaak hun uiterste best doet om gasten een fijne ervaring te geven, en dat een fooi een blijk van waardering is.
Deskundige Reinildis van Ditzhuyzen voegt hieraan toe dat mensen “niet krenterig” moeten zijn als ze besluiten een fooi te geven. “Als je fooi geeft, doe het dan goed,” zegt ze. “Je geeft niet een paar losse centen of vraagt wisselgeld terug als je een biljet hebt overhandigd. Dat is niet netjes.”
Waarom geven we steeds minder fooi?
Naast de praktische veranderingen in hoe we betalen, speelt ook de economische realiteit een rol. Voor veel mensen worden uit eten gaan of een drankje doen steeds duurder, mede door inflatie en hogere kosten in de horeca. Dit zorgt ervoor dat consumenten kritischer kijken naar hun uitgaven. Waar een fooi vroeger een vanzelfsprekendheid was, is het nu eerder een afweging.
Daarnaast lijkt er een generatiewisseling plaats te vinden. Jongere generaties lijken minder waarde te hechten aan het geven van fooien dan oudere generaties. Voor hen voelt het eerder als een vrijwillige keuze dan een sociale verplichting.
Hoe reageert de horeca op het dalende aantal fooien?
Horecamedewerkers voelen de gevolgen van het dalende aantal fooien direct in hun portemonnee. Voor veel medewerkers zijn fooien een belangrijk onderdeel van hun inkomsten. Toch lijkt het horecapersoneel begrip te hebben voor de veranderende tijdgeest.
Sommige horecabedrijven proberen het systeem aan te passen. Zo experimenteren sommige restaurants met het opnemen van een servicetoeslag in de rekening, waardoor klanten niet meer expliciet om een fooi worden gevraagd. Dit systeem wordt in andere landen, zoals de Verenigde Staten, al langer gehanteerd.
Een cultuurverschil
Het debat rondom fooien is niet uniek voor Nederland. In sommige landen, zoals Japan, wordt fooi geven zelfs als beledigend beschouwd, terwijl het in andere landen, zoals de Verenigde Staten, juist als een sociale norm wordt gezien. De Nederlandse cultuur lijkt ergens tussenin te zitten.
Aan de ene kant waarderen Nederlanders goede service en laten ze dat graag blijken met een fooi. Aan de andere kant hechten ze ook veel waarde aan gelijkheid en vinden ze dat een goede beloning voor horecapersoneel niet afhankelijk zou moeten zijn van de klant.
Wat nu? De toekomst van fooien
De vraag of fooi geven een traditie is die langzaam zal verdwijnen, blijft voorlopig onbeantwoord. Met de opkomst van digitale betalingen en een veranderende houding onder consumenten, lijkt het in ieder geval minder vanzelfsprekend te worden.
Wat wel duidelijk is, is dat het onderwerp veel discussie oproept. Terwijl sommige mensen trouw een extraatje blijven geven, zien anderen het als een achterhaald concept dat niet meer past in de moderne tijd.
Ik geef in een restaurant geen fooi (vanwege de absurd hoge prijzen). En ik ding in een winkel niet af. Dus betaal ik gewoon wat ik moet betalen zonder extra korting of fooi.
— Marina (@dejong62) January 5, 2025
Praat mee: geef jij fooi?
De meningen over fooi geven lopen uiteen. Ben jij iemand die altijd een fooi geeft, of kies je er juist bewust voor om dat niet te doen? Deel je mening en ervaringen over dit onderwerp. Het blijft een discussie die relevant is voor iedereen die van tijd tot tijd een terrasje pakt of uit eten gaat.
De jubileumaflevering van Miljoenenjacht zorgde afgelopen zondag voor een van de meest besproken momenten in de geschiedenis van het programma. Tijdens deze bijzondere editie, waarin maar liefst 10 miljoen euro te winnen viel, maakte de finaliste een keuze die de kijkers niet snel zullen vergeten. In plaats van een bod van 750.000 euro van de bank te accepteren, besloot ze door te spelen. Uiteindelijk verliet ze de studio met 61.000 euro.
Een speciale uitzending ter ere van het jubileum
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Miljoenenjacht had de redactie groots uitgepakt. Voor het eerst was het mogelijk om een hoofdprijs van 10 miljoen euro te winnen, wat zorgde voor extra spanning in de studio en thuis op de bank. De aflevering begon met de vertrouwde spanning, waarbij kandidaten één voor één afvielen tot de uiteindelijke finaliste overbleef.
Een sterk begin voor de finaliste
De finaliste begon vol vertrouwen aan het beroemde koffertjesspel. Al snel vielen enkele hoge bedragen weg, maar ook grote bedragen bleven nog in het spel. Met de felbegeerde 10 miljoen euro nog steeds op het bord, besloot de bank een indrukwekkend bod te doen: 750.000 euro. Het moment zorgde voor een hoorbare spanning in de zaal. Iedereen vroeg zich af: accepteert ze het bod of neemt ze het risico?
Vertrouwen in haar partner
Toen het aanbod werd gedaan, leek de finaliste even geëmotioneerd en aangedaan. Ze gaf aan dat ze het al een prachtig bedrag vond. Toch besloot ze door te spelen, mede dankzij het aanmoedigende advies van haar partner: “Doorgaan!” Met een glimlach antwoordde ze: “Ik volg mijn man.” Daarmee werd het spel voortgezet – en veranderde de sfeer in de studio.
Keuzes met grote gevolgen
Met nog drie koffers in het spel – 100.000 euro, 10.000 euro en 1 euro – opende de finaliste er één. De 10.000 euro viel af. De spanning was te snijden, want de kans op slechts 1 euro in haar eigen koffer was ineens reëel. De bank bood haar nu nog 61.000 euro. Ze besloot het aanbod aan te nemen – een keuze die uiteindelijk verstandig bleek: in haar koffer zat 1 euro.
Reacties van kijkers laten niet op zich wachten
Op sociale media werd direct gereageerd. Veel kijkers waren verbaasd dat het bod van 750.000 euro was afgeslagen. Sommigen schreven: “Ik had het bod meteen geaccepteerd!” Anderen hadden begrip voor haar keuze en wezen erop dat ze alsnog met een aanzienlijk bedrag naar huis ging. Toch overheerste het gevoel van gemiste kans.
De invloed van spanning en verwachtingen
Miljoenenjacht staat bekend om de psychologische druk die het spel met zich meebrengt. Onder het oog van camera’s en het publiek kunnen keuzes ineens heel anders voelen dan thuis op de bank. Het verlangen naar de hoofdprijs, de steun van dierbaren en de sfeer in de studio zorgen ervoor dat spelers soms hun intuïtie volgen in plaats van het zekere voor het onzekere nemen.
Een unieke aflevering
Voor de makers van het programma was het een aflevering om in te lijsten. De spanning, de onverwachte wending en de reacties van het publiek zorgden voor televisie die je bijblijft. Met het hoogste bod ooit en een gedurfde keuze van de finaliste is deze jubileumeditie er één die nog lang zal worden besproken.
Discussie onder kijkers: bewondering of onbegrip?
De reacties op de keuze van de finaliste liepen uiteen. Sommigen prezen haar moed en noemden haar een voorbeeld van iemand die risico durft te nemen. Anderen vonden het onverstandig om zo’n hoog bedrag af te slaan. Wat iedereen wel leek te delen, was de spanning die het moment met zich meebracht.
Een leerzame ervaring
Hoewel ze uiteindelijk met minder geld naar huis ging dan mogelijk was geweest, blijft het bedrag van 61.000 euro een mooie prijs. Het moment is een herinnering aan hoe onvoorspelbaar het leven – én dit spel – kan zijn. De uitzending laat zien dat lef en hoop niet altijd worden beloond, maar dat elke keuze een eigen waarde heeft.
Blik op de toekomst
Of de finaliste haar verhaal later nog deelt via een talkshow of social media, is nog onbekend. Wat wel vaststaat, is dat haar deelname Nederland aan het praten heeft gekregen. De aflevering roept vragen op over risico, vertrouwen en het maken van keuzes onder druk.
Een aflevering om niet snel te vergeten
De jubileumuitzending van Miljoenenjacht bood alles wat kijkers willen: spanning, emotie, verrassingen en stof tot nadenken. Hoewel de uitkomst voor de finaliste niet optimaal was, wist ze het publiek te raken. En dat maakt haar optreden onvergetelijk.
Wat zou jij hebben gedaan? Het bod accepteren of alles op alles zetten voor die felbegeerde miljoenenprijs?