Actueel
Deze zes bekende winkelketens nemen geen contant geld meer aan
De opkomst van een cashloze samenleving: voordelen en uitdagingen
In steeds meer landen en sectoren verdwijnen contante betalingen. Wat ooit de standaard was, wordt nu snel vervangen door digitale betaalmethoden zoals pinpassen, Apple Pay en Google Pay. Winkels, restaurants en zelfs supermarkten maken de keuze om geen contant geld meer te accepteren, wat leidt tot een discussie over de voor- en nadelen van een cashloze samenleving.
Steeds meer bedrijven zonder contant geld
In het Verenigd Koninkrijk groeit het aantal winkels en restaurants dat geen contante betalingen meer accepteert. De krant Daily Express meldt dat bekende ketens overstappen op volledig digitale betalingen.
Een voorbeeld hiervan is de restaurantketen Zizzi, die cashloos werken promoot omdat het volgens hen het betaalproces versnelt en de veiligheid voor zowel klanten als personeel vergroot. Ook Gail’s Bakery stelt dat het afschaffen van contant geld helpt bij het verlagen van de CO2-uitstoot, doordat er geen fysiek geld meer vervoerd hoeft te worden.
Niet alleen horecabedrijven kiezen voor digitale betalingen. De supermarktketen Asda heeft in bijna 270 tankstations geen contante betalingen meer. Dit besluit is ingegeven door het feit dat meer dan 90% van de klanten al met pinpas of contactloos betaalde. Ook Tesco heeft contante betalingen in 40 van haar cafés stopgezet, waardoor klanten uitsluitend digitaal kunnen afrekenen.
Sainsbury’s is nog niet volledig overgestapt op een cashloos systeem, maar steeds meer van hun winkels accepteren geen contant geld meer. Het lijkt erop dat grote ketens steeds vaker kiezen voor een cashloze toekomst, waarbij efficiëntie en veiligheid de voornaamste redenen zijn.
De keerzijde van een cashloze samenleving
Hoewel bedrijven de overstap naar digitale betalingen als een positieve ontwikkeling zien, zijn er ook veel mensen die hier bezorgd over zijn. Vooral kwetsbare groepen worden benadeeld door het verdwijnen van contante betalingen.
Problemen voor ouderen en mensen met een laag inkomen
Veel ouderen en mensen met een laag inkomen vertrouwen nog op contant geld. Voor hen is digitale betaling geen vanzelfsprekendheid. Ze beschikken soms niet over een smartphone of hebben moeite met het gebruik van digitale betaalmethoden. Dit betekent dat ze mogelijk uitgesloten worden van bepaalde winkels en diensten die alleen nog digitale betalingen accepteren.
Daarnaast zijn er mensen die contant geld gebruiken om hun uitgaven beter te beheren. Fysiek geld maakt het gemakkelijker om overzicht te houden over je budget, terwijl digitale betalingen kunnen leiden tot onbewuste uitgaven. Zonder cash kunnen mensen sneller hun financiën uit het oog verliezen, wat kan resulteren in schulden of onverwachte kosten.
Misverstanden over de wetgeving
Veel mensen gaan ervan uit dat winkels wettelijk verplicht zijn om contant geld te accepteren. Ze redeneren dat munten en biljetten officieel als wettig betaalmiddel gelden en daarom overal gebruikt moeten kunnen worden. In werkelijkheid ligt dit anders.
De Bank of England legt uit dat de term ‘wettig betaalmiddel’ betekent dat een schuld ermee kan worden afbetaald, maar dat winkels zelf mogen bepalen welke betaalmethoden ze accepteren. Dit betekent dat een winkel of restaurant legaal kan weigeren om contant geld aan te nemen en volledig cashloos kan werken.
Risico’s van een volledig digitale betaalwereld
Hoewel contactloos betalen voor veel mensen handig is, brengt een wereld zonder contant geld ook risico’s met zich mee.
Kwetsbaarheid voor cybercriminaliteit en storingen
Digitale betalingen zijn afhankelijk van technologie, en technologie kan falen. Cyberaanvallen, technische storingen of netwerkproblemen kunnen ertoe leiden dat mensen plotseling geen toegang meer hebben tot hun geld. Een recente storing bij een grote bank in het Verenigd Koninkrijk zorgde ervoor dat klanten tijdelijk geen betalingen konden doen, wat grote problemen veroorzaakte voor mensen die geen contant geld bij zich hadden.
Daarnaast brengt een volledig digitaal betaalsysteem het risico van cybercriminaliteit met zich mee. Hackers kunnen systemen aanvallen en gevoelige informatie stelen, wat kan leiden tot financiële schade voor consumenten en bedrijven.
Privacy en controle over geld
Een ander punt van zorg is de privacy. Contant geld biedt anonimiteit, terwijl digitale betalingen geregistreerd worden en gevolgd kunnen worden. Dit roept vragen op over de controle die banken, overheden en bedrijven hebben over het geld van burgers.
In sommige landen wordt gevreesd dat de overstap naar een cashloze samenleving de deur opent naar financiële surveillance en dat mensen steeds minder controle hebben over hoe en wanneer ze hun geld kunnen gebruiken. Ook wordt er gediscussieerd over de invloed van banken en betalingsverwerkers die transacties kunnen blokkeren of gebruikers kunnen uitsluiten van financiële diensten.
Een gebalanceerde toekomst: ruimte voor contant geld en digitale betalingen
Hoewel de trend richting digitale betalingen onmiskenbaar is, zijn er nog steeds argumenten om contant geld te behouden als een optie. Overheden en bedrijven moeten overwegen hoe ze de overgang naar een cashloze samenleving zo inclusief mogelijk kunnen maken, zodat niemand wordt uitgesloten van essentiële diensten.
Mogelijke oplossingen kunnen zijn:
- Het wettelijk verplichten van winkels om contant geld als een betaalmiddel te blijven accepteren.
- Het aanbieden van educatieprogramma’s om mensen te helpen bij de overstap naar digitale betalingen.
- Het ontwikkelen van alternatieve digitale betaalopties voor mensen die geen bankrekening hebben.
Daarnaast kunnen hybride betaalmodellen worden onderzocht, waarbij klanten de keuze hebben tussen contante en digitale betalingen, zonder dat er een groep wordt benadeeld.
Conclusie
De overstap naar een cashloze samenleving heeft zowel voordelen als nadelen. Aan de ene kant leidt het tot snellere en veiligere transacties en kan het zelfs milieuvriendelijker zijn. Aan de andere kant brengt het risico’s met zich mee voor kwetsbare groepen en maakt het de samenleving afhankelijker van technologie.
De toekomst lijkt duidelijk: digitale betalingen zullen blijven groeien en steeds meer bedrijven zullen contant geld afschaffen. Toch is het belangrijk dat er oplossingen worden gevonden voor mensen die nog steeds afhankelijk zijn van cash. Alleen op die manier kan een cashloze samenleving echt inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen.
Actueel
Luxe leven vol peperdure auto’s en droomvakanties: heel België in de ban van de spraakmakende zaak rond de frauderende verpleegkundige
Wijkverpleegkundige in België aangehouden vanwege vermoedens van grootschalige zorgfraude
In België is een 42-jarige wijkverpleegkundige aangehouden op verdenking van omvangrijke zorgfraude. Volgens de autoriteiten zou de vrouw jarenlang zorg hebben gedeclareerd die nooit is geleverd of bewust verkeerd was ingeschat. Het bedrag waarover wordt gesproken, kan uiteindelijk oplopen tot miljoenen euro’s. Het luxueuze leven dat zij volgens Belgische media met deze inkomsten financierde, is abrupt tot stilstand gekomen.
De zaak zorgt voor veel beroering in de Vlaamse zorgsector, die al langer kampt met personeelstekorten en administratieve druk. De vraag hoe deze situatie jarenlang kon voortbestaan, houdt professionals, patiënten en beleidsmakers bezig.
Luxe levensstijl valt op tijdens onderzoek
Belgische media publiceerden foto’s waarop te zien is dat de wijkverpleegkundige een levensstijl leidde die niet in verhouding lijkt te staan tot haar inkomsten. Tropische vakanties, diners in luxe restaurants, exclusieve handtassen en opvallend veel dure voertuigen: het zijn allemaal elementen die tijdens het onderzoek naar voren kwamen.
Bij huiszoekingen in Houthulst en verschillende andere locaties in West-Vlaanderen werden:
-
17 luxeauto’s in beslag genomen,
-
grote hoeveelheden contant geld,
-
designartikelen,
-
én vastgoed.
Op sociale media en in lokale berichtgeving wordt onder meer verwezen naar een Porsche Cayenne met gepersonaliseerde nummerplaat. Foto’s tonen hoe de vrouw trots poseerde met de auto’s en haar reismomenten deelde.
Deze beelden roepen veel vragen op, vooral omdat wijkverpleegkundigen in België normaal gesproken een modaal inkomen verdienen. Het zichtbare verschil tussen inkomsten en uitgaven vormde volgens bronnen een belangrijk aanknopingspunt voor het onderzoek.
Achtergrond van de vrouw: zorgmedewerker én gemeenteraadslid
Naast haar werk als zelfstandig wijkverpleegkundige was de vrouw sinds vorig jaar ook politiek actief. Ze werd gemeenteraadslid voor de Belgische rechts-conservatieve partij Vlaams Belang. Na haar aanhouding heeft de partij haar onmiddellijk geschorst.
Die combinatie van zichtbaarheid in de zorg én de lokale politiek maakt de zaak extra gevoelig. In verschillende gemeenten wordt met zorg gereageerd op de berichtgeving, omdat mensen zich afvragen hoe deze situatie zo lang kon blijven voortbestaan ondanks eerdere signalen.
Declaratiesysteem in België: veel verantwoordelijkheid bij zelfstandigen
In België mogen zelfstandige thuisverpleegkundigen zelf zorg declareren bij de verschillende ziekenfondsen. De zorgverlener geeft door welke handelingen zijn verricht, waarna het ziekenfonds de facturen verwerkt en uitbetaalt.
Volgens Belgische media ging het hier jarenlang mis. De wijkverpleegkundige zou onder meer:
-
zorg hebben gedeclareerd die niet of niet volledig is geleverd,
-
te hoge medische handelingen hebben opgegeven,
-
en veel meer patiënten per dag hebben gefactureerd dan praktisch mogelijk is.
Zo zouden er dagen zijn geweest waarop ze 90 patiënten zou hebben bezocht. In de praktijk ligt het maximum veel lager: volgens andere zorgverleners zijn ongeveer twintig huisbezoeken per dag een reële bovengrens om kwalitatieve zorg te kunnen leveren.
Daarnaast zijn er meldingen binnengekomen dat de vrouw sommige patiënten onder druk zette om premies contant af te geven of rechtstreeks naar haar rekening over te maken. Deze verklaringen worden door justitie onderzocht.
Al jaren in beeld bij controle-instanties
Opvallend is dat de vrouw niet pas recent in beeld kwam bij toezichthouders. Volgens Belgische media en officiële bronnen dateert de eerste melding bij de zorgautoriteit RIZIV al uit 2017.
Sindsdien zijn meerdere onderzoeken gevoerd, waarbij:
-
onterechte declaraties aan het licht kwamen,
-
boetes zijn opgelegd,
-
en beperkingen zijn ingesteld.
Toch leidde dit niet tot een stopzetting van haar activiteiten. Vanuit de sector klinkt kritiek op het tempo van de handhaving. Sommige thuisverpleegkundigen noemen het verbijsterend dat iemand ondanks eerdere meldingen nog jarenlang kon doorgaan.
De Belgische zorgautoriteit reageert dat zij pas kan optreden wanneer er een volledig en sluitend dossier ligt. In eerdere dossiers ontbrak volgens hen voldoende juridische basis om harder in te grijpen. Hierdoor duurde het jaren voordat er genoeg bewijs was om justitie te inschakelen.
Toen recent opnieuw opmerkelijke facturen opdoken, besloot RIZIV het dossier door te verwijzen naar de gerechtelijke autoriteiten. Deze week volgde een grote politieactie, waarbij de wijkverpleegkundige werd aangehouden.
Collega’s en patiënten reageren geschokt
Onder collega-zorgverleners leidt de zaak tot frustratie en teleurstelling. Zij benadrukken dat de meeste thuisverpleegkundigen een enorme werkdruk ervaren en dagelijks alles op alles zetten om hun patiënten goed te helpen.
Dat iemand in dezelfde sector misbruik zou hebben gemaakt van het systeem, voelt voor hen als een klap in het gezicht.
Een
collega-thuisverpleegkundige zegt tegen VRT Nieuws:
“Hoe kan iemand op zo’n manier acht jaar blijven werken? Dat geeft
een wrang gevoel. De bal is nu wel aan het rollen, maar eigenlijk
is het al te laat.”
Ook patiënten reageren aangeslagen. Sommigen voelen zich misleid, anderen begrijpen niet hoe het zo ver heeft kunnen komen. In de zorg draait het tenslotte om vertrouwen: vertrouwen in hulpverleners, in het systeem en in de ondersteuning die mensen krijgen wanneer ze die nodig hebben.
Zorgfraude als maatschappelijk probleem
De zaak roept een bredere discussie op over hoe zorgfraude kan worden opgespoord en voorkomen. De Belgische regering en zorgautoriteiten werken al langer aan manieren om het declaratiesysteem te verbeteren. De casus rond deze wijkverpleegkundige wordt gezien als een voorbeeld van wat er mis kan gaan wanneer controles ontoereikend zijn of wanneer maatregelen gemakkelijk kunnen worden omzeild.
Experts wijzen erop dat:
-
fraude een klein percentage vormt van de totale zorg,
-
maar de impact ervan groot kan zijn,
-
zeker wanneer het over langere tijd en op grote schaal gebeurt.
Het leidt tot financiële schade, tast het vertrouwen in de zorg aan en zet een sector die al onder druk staat nog verder onder spanning.
Hoe gaat het nu verder?
De wijkverpleegkundige zit momenteel vast en wordt ondervraagd. Justitie onderzoekt de volledige omvang van de mogelijke fraude, onder meer door:
-
financiële stromen na te gaan,
-
documenten en administratie te analyseren,
-
patiënten te horen,
-
en controle-instanties te bevragen.
Pas na afronding van dat onderzoek kan worden vastgesteld welke stappen volgen, zowel strafrechtelijk als civiel.
Een zaak die België nog lang zal bezighouden
De combinatie van zorgfraude, politieke betrokkenheid en een luxueuze levensstijl maakt dat deze zaak veel aandacht krijgt.
Voor de zorgsector is het vooral een pijnlijk voorbeeld van hoe vertrouwen beschadigd kan raken — niet alleen bij patiënten, maar ook bij collega’s die zich elke dag inzetten voor eerlijke en kwalitatieve zorg.
Het onderzoek gaat door, maar één ding is nu al duidelijk: deze zaak zal een belangrijke discussie op gang brengen over toezicht, verantwoordelijkheid en de noodzaak van eerlijke zorgverlening binnen het Belgische zorgsysteem.