Actueel
Deze zes bekende winkelketens nemen geen contant geld meer aan
De opkomst van een cashloze samenleving: voordelen en uitdagingen
In steeds meer landen en sectoren verdwijnen contante betalingen. Wat ooit de standaard was, wordt nu snel vervangen door digitale betaalmethoden zoals pinpassen, Apple Pay en Google Pay. Winkels, restaurants en zelfs supermarkten maken de keuze om geen contant geld meer te accepteren, wat leidt tot een discussie over de voor- en nadelen van een cashloze samenleving.
Steeds meer bedrijven zonder contant geld
In het Verenigd Koninkrijk groeit het aantal winkels en restaurants dat geen contante betalingen meer accepteert. De krant Daily Express meldt dat bekende ketens overstappen op volledig digitale betalingen.
Een voorbeeld hiervan is de restaurantketen Zizzi, die cashloos werken promoot omdat het volgens hen het betaalproces versnelt en de veiligheid voor zowel klanten als personeel vergroot. Ook Gail’s Bakery stelt dat het afschaffen van contant geld helpt bij het verlagen van de CO2-uitstoot, doordat er geen fysiek geld meer vervoerd hoeft te worden.
Niet alleen horecabedrijven kiezen voor digitale betalingen. De supermarktketen Asda heeft in bijna 270 tankstations geen contante betalingen meer. Dit besluit is ingegeven door het feit dat meer dan 90% van de klanten al met pinpas of contactloos betaalde. Ook Tesco heeft contante betalingen in 40 van haar cafés stopgezet, waardoor klanten uitsluitend digitaal kunnen afrekenen.
Sainsbury’s is nog niet volledig overgestapt op een cashloos systeem, maar steeds meer van hun winkels accepteren geen contant geld meer. Het lijkt erop dat grote ketens steeds vaker kiezen voor een cashloze toekomst, waarbij efficiëntie en veiligheid de voornaamste redenen zijn.
De keerzijde van een cashloze samenleving
Hoewel bedrijven de overstap naar digitale betalingen als een positieve ontwikkeling zien, zijn er ook veel mensen die hier bezorgd over zijn. Vooral kwetsbare groepen worden benadeeld door het verdwijnen van contante betalingen.
Problemen voor ouderen en mensen met een laag inkomen
Veel ouderen en mensen met een laag inkomen vertrouwen nog op contant geld. Voor hen is digitale betaling geen vanzelfsprekendheid. Ze beschikken soms niet over een smartphone of hebben moeite met het gebruik van digitale betaalmethoden. Dit betekent dat ze mogelijk uitgesloten worden van bepaalde winkels en diensten die alleen nog digitale betalingen accepteren.
Daarnaast zijn er mensen die contant geld gebruiken om hun uitgaven beter te beheren. Fysiek geld maakt het gemakkelijker om overzicht te houden over je budget, terwijl digitale betalingen kunnen leiden tot onbewuste uitgaven. Zonder cash kunnen mensen sneller hun financiën uit het oog verliezen, wat kan resulteren in schulden of onverwachte kosten.
Misverstanden over de wetgeving
Veel mensen gaan ervan uit dat winkels wettelijk verplicht zijn om contant geld te accepteren. Ze redeneren dat munten en biljetten officieel als wettig betaalmiddel gelden en daarom overal gebruikt moeten kunnen worden. In werkelijkheid ligt dit anders.
De Bank of England legt uit dat de term ‘wettig betaalmiddel’ betekent dat een schuld ermee kan worden afbetaald, maar dat winkels zelf mogen bepalen welke betaalmethoden ze accepteren. Dit betekent dat een winkel of restaurant legaal kan weigeren om contant geld aan te nemen en volledig cashloos kan werken.
Risico’s van een volledig digitale betaalwereld
Hoewel contactloos betalen voor veel mensen handig is, brengt een wereld zonder contant geld ook risico’s met zich mee.
Kwetsbaarheid voor cybercriminaliteit en storingen
Digitale betalingen zijn afhankelijk van technologie, en technologie kan falen. Cyberaanvallen, technische storingen of netwerkproblemen kunnen ertoe leiden dat mensen plotseling geen toegang meer hebben tot hun geld. Een recente storing bij een grote bank in het Verenigd Koninkrijk zorgde ervoor dat klanten tijdelijk geen betalingen konden doen, wat grote problemen veroorzaakte voor mensen die geen contant geld bij zich hadden.
Daarnaast brengt een volledig digitaal betaalsysteem het risico van cybercriminaliteit met zich mee. Hackers kunnen systemen aanvallen en gevoelige informatie stelen, wat kan leiden tot financiële schade voor consumenten en bedrijven.
Privacy en controle over geld
Een ander punt van zorg is de privacy. Contant geld biedt anonimiteit, terwijl digitale betalingen geregistreerd worden en gevolgd kunnen worden. Dit roept vragen op over de controle die banken, overheden en bedrijven hebben over het geld van burgers.
In sommige landen wordt gevreesd dat de overstap naar een cashloze samenleving de deur opent naar financiële surveillance en dat mensen steeds minder controle hebben over hoe en wanneer ze hun geld kunnen gebruiken. Ook wordt er gediscussieerd over de invloed van banken en betalingsverwerkers die transacties kunnen blokkeren of gebruikers kunnen uitsluiten van financiële diensten.
Een gebalanceerde toekomst: ruimte voor contant geld en digitale betalingen
Hoewel de trend richting digitale betalingen onmiskenbaar is, zijn er nog steeds argumenten om contant geld te behouden als een optie. Overheden en bedrijven moeten overwegen hoe ze de overgang naar een cashloze samenleving zo inclusief mogelijk kunnen maken, zodat niemand wordt uitgesloten van essentiële diensten.
Mogelijke oplossingen kunnen zijn:
- Het wettelijk verplichten van winkels om contant geld als een betaalmiddel te blijven accepteren.
- Het aanbieden van educatieprogramma’s om mensen te helpen bij de overstap naar digitale betalingen.
- Het ontwikkelen van alternatieve digitale betaalopties voor mensen die geen bankrekening hebben.
Daarnaast kunnen hybride betaalmodellen worden onderzocht, waarbij klanten de keuze hebben tussen contante en digitale betalingen, zonder dat er een groep wordt benadeeld.
Conclusie
De overstap naar een cashloze samenleving heeft zowel voordelen als nadelen. Aan de ene kant leidt het tot snellere en veiligere transacties en kan het zelfs milieuvriendelijker zijn. Aan de andere kant brengt het risico’s met zich mee voor kwetsbare groepen en maakt het de samenleving afhankelijker van technologie.
De toekomst lijkt duidelijk: digitale betalingen zullen blijven groeien en steeds meer bedrijven zullen contant geld afschaffen. Toch is het belangrijk dat er oplossingen worden gevonden voor mensen die nog steeds afhankelijk zijn van cash. Alleen op die manier kan een cashloze samenleving echt inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen.
De storm rond Viktor Brand: waarom hij zwijgt te midden van mediaophef over Mr. Frank Visser Doet Uitspraak
Mr. Frank Visser Doet Uitspraak is al jaren een kijkcijferkanon. Met zijn mix van burenruzies, onvergetelijke oneliners en scherpe oordelen van oud-rechter Visser, blijft het programma fascineren. Toch ligt het programma sinds kort onder vuur — en de vlammen lijken zich vooral te richten op presentator Viktor Brand. Terwijl het tv-publiek thuis smult van bonje over schuttingen, kattenoverlast of koude pannenkoeken, stapelen de kritische geluiden zich op. Viktor blijft ondertussen opvallend stil. Wat is er aan de hand, en waarom laat hij zich niet horen?
Het succes van het conflict
Het concept van Mr. Frank Visser Doet Uitspraak is simpel maar doeltreffend: buren, voormalige vrienden of familieleden die verwikkeld zijn in eindeloze ruzies, leggen hun conflict voor aan de oud-rechter. De uitzendingen zijn vaak spraakmakend, soms ontroerend, meestal komisch en altijd conflictueus. De presentator, Viktor Brand, fungeert als gids en mediator, maar ook als aanjager van de spanning. Zijn grappen, prikkelende vragen en luchtige toon worden door sommigen gewaardeerd, maar door anderen gezien als olie op het vuur.
De knallende kritiek
Waar het publiek jarenlang vooral genoot van de ’televisiejuweeltjes’ die het programma voortbracht, is de toon in de media recentelijk veranderd. Meerdere columnisten en tv-recensenten uitten stevige kritiek op Brand. Angela de Jong noemde hem in haar column een ‘beroepsophitser’, terwijl cabaretier Youp van ’t Hek het nog feller verwoordde: “Een pokende gluiperd die constant fikkies stookt voor de kijkcijfers. Hij doet wat dat betreft zijn achternaam ‘Brand’ alle eer aan.”
De kritiek komt niet uit het niets. In een aantal recente afleveringen werd duidelijk dat het programma niet altijd de-escalerend werkt, integendeel. Kijkers merkten op dat Viktor deelnemers juist lijkt te provoceren, hen net dat extra duwtje geeft om de ruzie te laten escaleren voor het oog van de camera. Waar Mr. Visser formeel de juridische rust bewaart, fungeert Brand soms als de katalysator van emotionele uitbarstingen.
De impact op deelnemers
Wat vaak vergeten wordt, is dat de mensen die deelnemen aan het programma geen acteurs zijn. Hun conflicten zijn echt, hun emoties oprecht. Meedoen aan een programma als dit kan grote gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Mensen worden maanden of zelfs jaren na uitzending herkend en herinnerd aan dat ene moment waarop ze zich lieten gaan.
Een voorbeeld is de ‘standaarddrinker’ Martin, bekend van zijn tien biertjes per dag, of de vrouw die haar buurman een ‘terrorbuur’ noemde. Voor kijkers is het vermakelijk, voor de betrokkenen kan het een stempel voor het leven zijn. Er zijn deelnemers die aangaven achteraf spijt te hebben van hun deelname — juist omdat de nuance ontbreekt en de montage het conflict extra aanzet.
Viktor Brand: de stille in het oog van de storm
In het verleden liet Viktor weten dat hij in het begin schrok van de heftigheid van de ruzies. “De emoties raakten me enorm. Ik dacht zelfs dat ik een fout had gemaakt door dit werk aan te nemen,” vertelde hij in een interview. Toch hield hij vol, mede op aanraden van Frank Visser zelf: “Je moet er luchtiger in staan.” Sindsdien lijkt Viktor dat advies ter harte te hebben genomen, soms iets té letterlijk.
En nu? Nu is het stil. Ondanks de groeiende storm aan kritiek, heeft Viktor tot op heden geen publiekelijk statement afgegeven. Geen uitleg, geen verdediging, geen excuses. Volgens collega Wilfred Genee zou Viktor het zich wél aantrekken. Achter de schermen zou hij worstelen met de situatie en zou hij veel liever ‘de boel sussen’ dan ‘de boel opjutten’. Maar die nuance is voor de buitenwereld niet zichtbaar zolang hij blijft zwijgen.
Waarom zwijgt Viktor?
De stilte van Viktor Brand roept vragen op. Is het een bewuste strategie? Heeft de redactie van het programma hem afgeraden te reageren? Of weet hij simpelweg niet hoe hij de ophef moet pareren? In het medialandschap waarin iedereen wordt geacht meteen te reageren op kritiek, voelt zwijgen al snel als schuldbekentenis.
Toch is het niet uitgesloten dat Viktor hoopt dat de storm vanzelf overwaait. Hij is tenslotte jarenlang geliefd geweest als keurige, betrouwbare presentator. Hij presenteerde eerder onder andere Shownieuws, De 25 en Vijf tegen Vijf — altijd met een glimlach, nooit met controverse. Misschien is hij niet gewend om te moeten uitleggen waarom zijn intenties niet slecht waren, terwijl de uitkomst wél schadelijk bleek.
De rol van productie en montage
Belangrijk in deze discussie is ook de rol van de productie. Een televisieprogramma als Mr. Frank Visser Doet Uitspraak wordt zorgvuldig geregisseerd en gemonteerd. Wat de kijker ziet, is een selectie van uren aan beeldmateriaal. Wie welke rol precies speelt in het aanwakkeren of oplossen van conflicten, is voor buitenstaanders lastig te bepalen.
Toch is het gezicht van het programma bepalend voor de publieke opinie. En dat gezicht is, naast Frank Visser, vooral Viktor Brand. Zijn aanwezigheid, zijn opmerkingen, zijn houding — alles wordt geanalyseerd en gewogen. De sympathieke charme van vroeger lijkt nu te zijn vervangen door argwaan. Doet Viktor dit écht voor gerechtigheid, of is het alleen maar voor de kijkcijfers?
Wat zeggen de kijkers?
Op sociale media is het kamp verdeeld. Sommigen vinden de kritiek overdreven en stellen dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun deelname aan het programma. Anderen vinden juist dat het tijd is voor reflectie. Een groeiend aantal kijkers vraagt zich af of het nog wel verantwoord is om persoonlijke drama’s zo breed uit te meten op nationale televisie.
De balans tussen entertainment en respect voor de mens achter het verhaal lijkt steeds fragieler. En in die discussie is de stem van Viktor Brand belangrijker dan ooit. Want alleen hij kan duidelijk maken hoe hij zijn rol ziet — en of hij van plan is die rol aan te passen.
De toekomst van het programma
Het succes van Mr. Frank Visser Doet Uitspraak is voorlopig nog niet voorbij. De kijkcijfers blijven sterk en de uitzendingen leveren nog altijd gespreksstof op. Toch is er een kentering voelbaar. De media, het publiek en zelfs collega’s roepen op tot heroverweging van de toon, opzet en presentatie.
Misschien is het tijd voor het programma om niet alleen conflicten tussen buren op te lossen, maar ook het gesprek aan te gaan over de verantwoordelijkheid van makers. Viktor Brand zou daarin een sleutelrol kunnen spelen — als hij tenminste besluit te spreken.
Tot slot
Het zwijgen van Viktor Brand contrasteert scherp met het lawaai rondom het programma. Zijn naam wordt genoemd, zijn intenties bekritiseerd, zijn gedrag geanalyseerd. Maar wat denkt hij zelf? Wat voelt hij als hij die uitspraken leest, die reacties hoort, die afleveringen terugziet?
Totdat hij daar zelf antwoord op geeft, blijft hij — ongewild — het middelpunt van een discussie die groter is dan één aflevering of één ruzie. Het is een gesprek over de verantwoordelijkheid van media, over empathie, en over wat we met z’n allen nog acceptabel vinden in de jacht op hoge kijkcijfers. Misschien is het tijd dat Viktor Brand die stilte doorbreekt. Al was het maar om te laten zien dat ook hij nog luistert.