Actueel
Deze zes bekende winkelketens nemen geen contant geld meer aan
De opkomst van een cashloze samenleving: voordelen en uitdagingen
In steeds meer landen en sectoren verdwijnen contante betalingen. Wat ooit de standaard was, wordt nu snel vervangen door digitale betaalmethoden zoals pinpassen, Apple Pay en Google Pay. Winkels, restaurants en zelfs supermarkten maken de keuze om geen contant geld meer te accepteren, wat leidt tot een discussie over de voor- en nadelen van een cashloze samenleving.
Steeds meer bedrijven zonder contant geld
In het Verenigd Koninkrijk groeit het aantal winkels en restaurants dat geen contante betalingen meer accepteert. De krant Daily Express meldt dat bekende ketens overstappen op volledig digitale betalingen.
Een voorbeeld hiervan is de restaurantketen Zizzi, die cashloos werken promoot omdat het volgens hen het betaalproces versnelt en de veiligheid voor zowel klanten als personeel vergroot. Ook Gail’s Bakery stelt dat het afschaffen van contant geld helpt bij het verlagen van de CO2-uitstoot, doordat er geen fysiek geld meer vervoerd hoeft te worden.
Niet alleen horecabedrijven kiezen voor digitale betalingen. De supermarktketen Asda heeft in bijna 270 tankstations geen contante betalingen meer. Dit besluit is ingegeven door het feit dat meer dan 90% van de klanten al met pinpas of contactloos betaalde. Ook Tesco heeft contante betalingen in 40 van haar cafés stopgezet, waardoor klanten uitsluitend digitaal kunnen afrekenen.
Sainsbury’s is nog niet volledig overgestapt op een cashloos systeem, maar steeds meer van hun winkels accepteren geen contant geld meer. Het lijkt erop dat grote ketens steeds vaker kiezen voor een cashloze toekomst, waarbij efficiëntie en veiligheid de voornaamste redenen zijn.
De keerzijde van een cashloze samenleving
Hoewel bedrijven de overstap naar digitale betalingen als een positieve ontwikkeling zien, zijn er ook veel mensen die hier bezorgd over zijn. Vooral kwetsbare groepen worden benadeeld door het verdwijnen van contante betalingen.
Problemen voor ouderen en mensen met een laag inkomen
Veel ouderen en mensen met een laag inkomen vertrouwen nog op contant geld. Voor hen is digitale betaling geen vanzelfsprekendheid. Ze beschikken soms niet over een smartphone of hebben moeite met het gebruik van digitale betaalmethoden. Dit betekent dat ze mogelijk uitgesloten worden van bepaalde winkels en diensten die alleen nog digitale betalingen accepteren.
Daarnaast zijn er mensen die contant geld gebruiken om hun uitgaven beter te beheren. Fysiek geld maakt het gemakkelijker om overzicht te houden over je budget, terwijl digitale betalingen kunnen leiden tot onbewuste uitgaven. Zonder cash kunnen mensen sneller hun financiën uit het oog verliezen, wat kan resulteren in schulden of onverwachte kosten.
Misverstanden over de wetgeving
Veel mensen gaan ervan uit dat winkels wettelijk verplicht zijn om contant geld te accepteren. Ze redeneren dat munten en biljetten officieel als wettig betaalmiddel gelden en daarom overal gebruikt moeten kunnen worden. In werkelijkheid ligt dit anders.
De Bank of England legt uit dat de term ‘wettig betaalmiddel’ betekent dat een schuld ermee kan worden afbetaald, maar dat winkels zelf mogen bepalen welke betaalmethoden ze accepteren. Dit betekent dat een winkel of restaurant legaal kan weigeren om contant geld aan te nemen en volledig cashloos kan werken.
Risico’s van een volledig digitale betaalwereld
Hoewel contactloos betalen voor veel mensen handig is, brengt een wereld zonder contant geld ook risico’s met zich mee.
Kwetsbaarheid voor cybercriminaliteit en storingen
Digitale betalingen zijn afhankelijk van technologie, en technologie kan falen. Cyberaanvallen, technische storingen of netwerkproblemen kunnen ertoe leiden dat mensen plotseling geen toegang meer hebben tot hun geld. Een recente storing bij een grote bank in het Verenigd Koninkrijk zorgde ervoor dat klanten tijdelijk geen betalingen konden doen, wat grote problemen veroorzaakte voor mensen die geen contant geld bij zich hadden.
Daarnaast brengt een volledig digitaal betaalsysteem het risico van cybercriminaliteit met zich mee. Hackers kunnen systemen aanvallen en gevoelige informatie stelen, wat kan leiden tot financiële schade voor consumenten en bedrijven.
Privacy en controle over geld
Een ander punt van zorg is de privacy. Contant geld biedt anonimiteit, terwijl digitale betalingen geregistreerd worden en gevolgd kunnen worden. Dit roept vragen op over de controle die banken, overheden en bedrijven hebben over het geld van burgers.
In sommige landen wordt gevreesd dat de overstap naar een cashloze samenleving de deur opent naar financiële surveillance en dat mensen steeds minder controle hebben over hoe en wanneer ze hun geld kunnen gebruiken. Ook wordt er gediscussieerd over de invloed van banken en betalingsverwerkers die transacties kunnen blokkeren of gebruikers kunnen uitsluiten van financiële diensten.
Een gebalanceerde toekomst: ruimte voor contant geld en digitale betalingen
Hoewel de trend richting digitale betalingen onmiskenbaar is, zijn er nog steeds argumenten om contant geld te behouden als een optie. Overheden en bedrijven moeten overwegen hoe ze de overgang naar een cashloze samenleving zo inclusief mogelijk kunnen maken, zodat niemand wordt uitgesloten van essentiële diensten.
Mogelijke oplossingen kunnen zijn:
- Het wettelijk verplichten van winkels om contant geld als een betaalmiddel te blijven accepteren.
- Het aanbieden van educatieprogramma’s om mensen te helpen bij de overstap naar digitale betalingen.
- Het ontwikkelen van alternatieve digitale betaalopties voor mensen die geen bankrekening hebben.
Daarnaast kunnen hybride betaalmodellen worden onderzocht, waarbij klanten de keuze hebben tussen contante en digitale betalingen, zonder dat er een groep wordt benadeeld.
Conclusie
De overstap naar een cashloze samenleving heeft zowel voordelen als nadelen. Aan de ene kant leidt het tot snellere en veiligere transacties en kan het zelfs milieuvriendelijker zijn. Aan de andere kant brengt het risico’s met zich mee voor kwetsbare groepen en maakt het de samenleving afhankelijker van technologie.
De toekomst lijkt duidelijk: digitale betalingen zullen blijven groeien en steeds meer bedrijven zullen contant geld afschaffen. Toch is het belangrijk dat er oplossingen worden gevonden voor mensen die nog steeds afhankelijk zijn van cash. Alleen op die manier kan een cashloze samenleving echt inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen.
Karl Vannieuwkerke onder vuur na omstreden gast in Vive le Vélo
Het populaire wielerprogramma Vive le Vélo, dat traditioneel tijdens de Tour de France wordt uitgezonden op de Vlaamse televisie, zorgt dit seizoen opnieuw voor beroering. Presentator Karl Vannieuwkerke, die al jarenlang het gezicht is van het programma, ziet de publieke opinie zich tegen hem keren na het uitnodigen van een bijzonder controversiële gast: Johan Bruyneel.
Hoewel Vive le Vélo doorgaans bekendstaat om zijn gezellige sfeer, warme gesprekken en liefde voor de koers, is de sfeer dit keer anders. Op sociale media laten kijkers in groten getale hun ongenoegen blijken. De aanleiding: de tafelgast van dienst, Johan Bruyneel, voormalig ploegleider van US Postal en jarenlang de rechterhand van Lance Armstrong.
Terug naar het verleden
Voor wie de geschiedenis niet kent: Johan Bruyneel was jarenlang een sleutelfiguur in het Amerikaanse wielerteam US Postal, waar hij nauw samenwerkte met Lance Armstrong. Het duo boekte samen indrukwekkende successen, met zeven opeenvolgende Tourzeges voor Armstrong. Maar de glorie bleek later besmeurd: Armstrong werd in 2012 door de internationale wielerunie uit de uitslagen geschrapt wegens grootschalig dopinggebruik. Ook Bruyneel werd levenslang geschorst na een diepgaand onderzoek door het Amerikaanse anti-dopingagentschap (USADA). De feiten uit dat dossier zijn voor velen nog steeds moeilijk te verteren.
Discussie over zijn aanwezigheid
De uitnodiging van Bruyneel aan de tafel van Vive le Vélo roept daarom veel vragen op. Op X (voorheen Twitter) stroomden de reacties binnen na de uitzending. Veel kijkers vinden het onbegrijpelijk dat Bruyneel, ondanks zijn verleden, een podium krijgt in een programma dat de sport viert.
Een greep uit de reacties:
“Een man die mede verantwoordelijk is voor een van de grootste dopingschandalen in de wielergeschiedenis? Onbegrijpelijk dat hij hier mag zitten.”
“Waarom zou je iemand uitnodigen die zó de geloofwaardigheid van het wielrennen heeft geschaad?”
“Iedere wielerfan verdient beter dan deze verheerlijking van iemand met zo’n verleden.”
Sommige reacties gingen zelfs nog een stap verder en riepen op tot een boycot van het programma.
Vannieuwkerke verdedigt keuze (vooralsnog) niet
Tot nu toe heeft Karl Vannieuwkerke zelf niet publiek gereageerd op de ophef. Dat is opvallend, want de presentator staat doorgaans bekend om zijn transparante en toegankelijke houding richting kijkers. Vooralsnog laat hij de kritiek over zich heen komen, wat de spanningen online nog lijkt te vergroten.
Het is overigens niet voor het eerst dat Vive le Vélo onder vuur ligt. Eerder dit seizoen kwam al naar buiten dat de kijkcijfers van het programma beduidend lager liggen dan in eerdere jaren. Sommigen wijten dat aan het veranderde televisiegedrag in Vlaanderen, anderen stellen dat het programma te veel op routine draait en te weinig verrast.
Een moeilijke balans tussen sportverleden en televisie
De discussie rondom Johan Bruyneel raakt aan een breder debat: moeten mensen met een omstreden verleden uitgesloten worden van publieke programma’s? Of mag er ruimte zijn voor reflectie, duiding en zelfs herstel? Sommige kijkers pleiten juist voor die laatste optie.
“Als we willen begrijpen hoe het zo ver is kunnen komen in de wielersport, moeten we ook durven luisteren naar mensen die er middenin zaten,” schrijft een gebruiker op sociale media.
Maar dat standpunt lijkt op dit moment nog in de minderheid. Voor velen is de pijn van het dopingverleden in de wielersport nog te groot.
Geen verheerlijking, maar uitleg?
Volgens bronnen rond de redactie van Vive le Vélo was het niet de bedoeling om Johan Bruyneel als held neer te zetten, maar juist om hem kritisch aan de tand te voelen. Het gesprek zou bedoeld zijn als reflectie op het verleden, met ruimte voor nuance en verantwoordelijkheid. Toch lijkt die nuance bij een deel van de kijkers niet te zijn overgekomen.
Het blijft koffiedik kijken of de programmamakers nog zullen reageren of hun aanpak zullen aanpassen in de resterende afleveringen van dit Tour-seizoen.
Tot slot: koersliefde blijft
Ondanks de kritiek blijft Vive le Vélo voor veel kijkers een vaste waarde tijdens de zomermaanden. Het programma biedt een mix van sport, cultuur en gesprekken die verder gaan dan de koers. Maar de aflevering met Bruyneel laat zien dat televisie ook kan schuren – en dat keuzes rondom gasten niet vrijblijvend zijn, zeker niet in een sport met zo’n beladen verleden.
Of Karl Vannieuwkerke met deze keuze een grens heeft overschreden of juist het debat heeft willen openen, is aan de kijker om te beoordelen.