Actueel
Slecht nieuws voor miljoenen gevaccineerden: dit ontdekten onderzoekers
Neusbescherming tegen corona zwakker bij AstraZeneca-vaccin: Gentse studie legt opvallende verschillen bloot
Lang werd aangenomen dat wie gevaccineerd was tegen het coronavirus ook voldoende beschermd zou zijn tegen besmetting. Maar een nieuwe studie van het Universitair Ziekenhuis Gent (UZ Gent) zet vraagtekens bij die veronderstelling. Onderzoekers ontdekten namelijk dat het AstraZeneca-vaccin beduidend minder antistoffen opwekt in de neus – de plek waar het coronavirus het lichaam meestal binnendringt – dan het Pfizer-vaccin. En dat verschil kan grote gevolgen hebben voor de bescherming tegen besmetting én verspreiding.
Waar het virus binnendringt: de neus als eerste verdedigingslinie
Het coronavirus komt in de meeste gevallen via de bovenste luchtwegen het lichaam binnen, en dan vooral via de neus. Het is daar dat je immuunsysteem de eerste kans krijgt om het virus af te weren, nog vóór het dieper in je lichaam doordringt.
Professor Philippe Gevaert, NKO-arts aan het UZ Gent, legt uit waarom deze lokale afweer zo cruciaal is: “Neutraliserende antistoffen in de neusslijmvliezen kunnen het virus meteen aanvallen. Als je daar een sterke afweer hebt, kun je een infectie al in de kiem smoren.”
Dat principe vormt het uitgangspunt van het nieuwe onderzoek: hoe goed beschermen vaccins op de plek waar het virus meestal als eerste toeslaat?
Pfizer zorgt voor aanzienlijk betere neusimmuniteit
In het onderzoek werd een vergelijking gemaakt tussen mensen die het mRNA-vaccin van Pfizer hadden gekregen en mensen die het vectorvaccin van AstraZeneca toegediend kregen. Het verschil was opvallend groot.
Van de mensen die met Pfizer waren gevaccineerd, ontwikkelde 96 procent neutraliserende antistoffen in de neus. Bij degenen die AstraZeneca kregen, was dat slechts 59 procent. De onderzoekers keken niet alleen naar hoeveel antistoffen er aanwezig waren, maar ook naar hun effectiviteit. En ook op dat vlak scoorde Pfizer beter.
“De antistoffen die ontstaan na een Pfizer-vaccinatie zijn effectiever in het neutraliseren van het spike-eiwit van het virus,” zegt prof. Gevaert. “Dat betekent dat ze beter in staat zijn om het virus al bij binnenkomst in de neus tegen te houden.”
Geen voordeel door eerdere besmetting
Je zou denken dat iemand die al een keer besmet is geweest met corona, en daarna gevaccineerd werd, automatisch beter beschermd is. Maar volgens dit onderzoek geldt dat niet voor de lokale afweer in de neus.
Zelfs bij mensen die zowel een natuurlijke infectie als een vaccinatie hadden doorgemaakt, bleek de hoeveelheid neusantistoffen niet significant hoger. “De enige factor die duidelijk verschil maakte, was het type vaccin,” stellen de onderzoekers vast.
Belang van neusimmuniteit bij nieuwe varianten
Met het oog op de voortdurende opkomst van nieuwe virusvarianten is de rol van lokale neusbescherming belangrijker dan ooit. Antilichamen in het bloed zijn cruciaal om ernstige ziekte te voorkomen, maar ze doen minder om een besmetting tegen te gaan. Daarvoor is lokale immuniteit in de neus essentieel.
“Als je de verspreiding van het virus écht wilt indammen, moet je voorkomen dat mensen überhaupt besmet raken – en daar begint het met antistoffen in de neus,” benadrukt Gevaert. “Dat is de barrière die als eerste in actie moet komen.”
Volgens het UZ Gent is het daarom noodzakelijk om het effect van vaccins op de slijmvliezen verder te bestuderen. Want hoewel vaccinaties over het algemeen nog steeds goed beschermen tegen ziekenhuisopname, kunnen ze in uiteenlopende mate bescherming bieden tegen de eerste infectie.
Wat betekent dit voor mensen die AstraZeneca kregen?
Ben je gevaccineerd met AstraZeneca? Dan is je algemene bescherming tegen ernstige ziekte hoogstwaarschijnlijk nog steeds goed. Maar wat de bescherming tegen besmetting betreft – vooral via de neus – lijk je iets minder goed af dan wie een mRNA-vaccin kreeg zoals Pfizer of Moderna.
Dat betekent niet dat je vaccin zinloos is. AstraZeneca redde wereldwijd miljoenen levens, zeker tijdens de eerste golven van de pandemie. Maar in termen van neusimmuniteit – het vermogen om het virus bij de voordeur al te stoppen – scoort het gewoon minder sterk.
Een mogelijke oplossing kan liggen in het overwegen van een booster met een ander type vaccin, bijvoorbeeld een mRNA-variant, dat aantoonbaar een betere neusrespons oproept. Zo’n boosterstrategie is al in verschillende landen aanbevolen voor mensen die initieel een vectorvaccin kregen.
Geen reden tot paniek, wél tot waakzaamheid
De bevindingen van de Gentse onderzoekers zijn belangrijk, maar ze betekenen niet dat mensen zich nu ineens zorgen hoeven te maken over hun vaccinstatus. Ze vormen vooral een oproep tot nuance: niet elk vaccin werkt op exact dezelfde manier, en bescherming is een complex samenspel van factoren.
Wie met AstraZeneca is gevaccineerd hoeft zich dus geen zorgen te maken over zijn gezondheid, maar mag er ook niet automatisch van uitgaan dat de kans op besmetting even laag is als bij anderen. Extra voorzorgsmaatregelen, zoals ventilatie, mondmaskers in drukke binnenruimtes of het op tijd nemen van een herhaalprik, blijven verstandig – zeker voor mensen met een zwakker immuunsysteem.
Wetenschap als kompas in veranderende tijden
De studie onderstreept hoe belangrijk het is om vaccinonderzoek te blijven voeren, ook nadat een pandemie lijkt af te nemen. Virussen evolueren, net als onze kennis. Dat betekent dat strategieën aangepast moeten worden aan nieuwe inzichten.
Het Gentse team roept beleidsmakers dan ook op om bij toekomstige vaccinaties niet alleen te kijken naar antistoffen in het bloed, maar ook expliciet naar de afweer in de slijmvliezen. Want precies daar begint de strijd tegen een virus.
“Meer onderzoek is nodig,” besluit prof. Gevaert. “Niet alleen om nieuwe varianten beter voor te blijven, maar ook om gerichter te kunnen vaccineren. Als we weten wat het beste beschermt aan de voordeur van ons lichaam, kunnen we pas echt slim beleid voeren.”
Samengevat:
-
Het AstraZeneca-vaccin wekt aanzienlijk minder antistoffen op in de neus dan het Pfizer-vaccin.
-
Lokale neusimmuniteit is cruciaal om besmetting en verspreiding van het virus te voorkomen.
-
Een eerdere infectie biedt géén extra bescherming op dat vlak.
-
Wie met AstraZeneca gevaccineerd is, doet er goed aan alert te blijven op boosters en aanvullende bescherming.
-
Verdere studies zijn noodzakelijk om de rol van neusimmuniteit in toekomstige vaccinatiestrategieën beter te begrijpen.
Of, zoals de onderzoekers het treffend verwoorden: je kunt een virus pas echt buitenhouden als de voordeur goed op slot zit.
Joren Dumont kijkt met veel warmte naar zijn relatie met Ianthe Tavernier en vertelt in TV Familie hoe gelukkig hij zich voelt. Hij beschrijft hun relatie als bijzonder en compleet, maar geeft toe dat er één stap ontbreekt: een huwelijksaanzoek.
Een huwelijksaanzoek is het enige dat nog ontbreekt
Joren voelt dat hun verhaal perfect is, maar dat een huwelijksaanzoek de kers op de taart zou zijn. “Een huwelijksaanzoek is het enige wat nog ontbreekt in ons unieke en mooie verhaal,” zegt hij openhartig. Hij is duidelijk in zijn wens en laat geen ruimte voor twijfel. Het is voor hem een logische volgende stap, en hij lijkt er al goed over na te denken. “En ik zie dat ook helemaal zitten hoor,” voegt hij eraan toe, wat aangeeft dat het voor hem geen vage droom is, maar een serieuze gedachte.
Plannen voor de toekomst
Joren geeft aan dat hij niet zomaar over het idee van een aanzoek spreekt. Hij heeft al een paar ideeën in gedachten over hoe hij het zou willen aanpakken. “Ik heb zelfs al een paar ideeën,” zegt hij, wat erop wijst dat hij daadwerkelijk bezig is met het plannen van deze stap. Zijn woorden geven de indruk dat hij zoekt naar het perfecte moment om deze stap te zetten, wat alleen maar meer warmte toevoegt aan zijn gevoelens voor Ianthe.
Een huwelijk als de “kers op de taart”
Voor Joren zou een huwelijk met Ianthe het ultieme moment zijn in hun relatie. “Ja, een huwelijk zou de kers op de taart zijn,” zegt hij met overtuiging. Het klinkt niet als iets dat hij moet overwegen, maar als iets dat een natuurlijke volgende fase in hun leven is. De manier waarop hij het zegt, met zoveel rust en vreugde, toont aan dat hij geen druk voelt, maar gewoon geniet van de liefde die hij voor Ianthe heeft en het vooruitzicht om samen verder te groeien.
Vol vertrouwen in hun toekomst
Hoewel Joren niet precies vertelt wanneer of hoe het huwelijksaanzoek zal gebeuren, spreekt hij met veel vertrouwen over hun toekomst samen. Hij is duidelijk gelukkig met hoe hun leven zich ontvouwt en kijkt uit naar de volgende stap. Het idee van een huwelijk voelt voor hem als de logische en gewenste afsluiting van hun huidige hoofdstuk.
Met zijn openhartige woorden maakt Joren duidelijk dat hij klaar is voor een nieuw hoofdstuk in zijn leven, en het lijkt slechts een kwestie van tijd voordat hij Ianthe de vraag van zijn leven stelt. De relatie is stevig, en de liefde is duidelijk aanwezig – nu is het wachten op dat speciale moment.