Actueel
Rob Jetten verbreekt opnieuw een verkiezingsbelofte
Rob Jetten verandert toon over migratie na verkiezingsoverwinning
Tijdens de verkiezingscampagne profileerde Rob Jetten zich als een politicus die migratie strenger wilde aanpakken. Zijn toon leek toen opvallend kritisch, wat hem zelfs de bijnaam ‘Rechtse Robbie’ opleverde. Maar nu hij de verkiezingen heeft gewonnen, lijkt de D66-leider weer terug te keren naar een meer klassieke, progressieve koers.
In een recente uitzending van Nieuwsuur maakte Jetten duidelijk dat hij niets ziet in zogeheten remigratieprogramma’s of in plannen om asielzoekers naar derde landen te sturen. Zijn uitspraken markeren een duidelijke verschuiving ten opzichte van zijn houding tijdens de campagne.
Van kritische toon naar genuanceerd beleid
Tijdens de campagne liet Jetten geregeld weten dat migratie in Nederland beter beheerst moest worden. Hij sprak over de noodzaak van “duidelijke regels” en vond dat zijn partij niet langer moest wegkijken van maatschappelijke zorgen over migratie.
Nu de politieke rust enigszins is teruggekeerd, klinkt Jetten een stuk voorzichtiger. In Nieuwsuur werd hem gevraagd of D66 zou kunnen instemmen met een beleid dat inzet op remigratie, waarbij mensen worden aangemoedigd om terug te keren naar hun land van herkomst.
“Nee, zeker niet,” antwoordde Jetten resoluut.
Ook een voorstel om asielzoekers elders in de wereld op te vangen, zoals in Oeganda, wees hij af.
“Dat lijkt me heel onverstandig. Daar wil ik geen onderdeel van uitmaken,” zei hij.
Met die woorden lijkt hij zijn eerdere, meer kritische toon over migratie deels los te laten.
De ‘Rechtse Robbie’-periode
Tijdens de campagne kreeg Jetten veel media-aandacht vanwege zijn ogenschijnlijk strakkere houding op migratie. Zijn uitlatingen leken te wijzen op een verschuiving richting het politieke midden, of zelfs iets daarbuiten.
Zelf zag hij dat anders. In het DIDD Verkiezingscafé verklaarde hij destijds dat zijn partij “niet plots strenger, maar realistischer” was geworden.
“Toen ik acht jaar geleden in Den Haag actief werd, kreeg ik als advies: praat als progressieve politicus niet over asiel en migratie, want dat is het terrein van Geert Wilders,” vertelde hij. “Dat was een fout. Daardoor hebben we het debat over migratie volledig uit handen gegeven.”
Met die woorden wilde Jetten volgens eigen zeggen laten zien dat progressieve partijen het migratiethema niet langer moesten mijden, maar juist op een redelijke manier moesten benaderen.
Jetten’s boodschap toen: realisme en menselijkheid combineren
In interviews benadrukte Jetten destijds dat hij migratie niet wilde veroordelen, maar beter wilde organiseren. Zijn boodschap was dat Nederland humaan moet blijven, maar ook duidelijk moet zijn tegen mensen die zich niet aan de regels houden.
“Door harder te zijn voor een kleine, hardnekkige groep kun je ook menselijk blijven voor al die mensen die gewoon recht hebben op opvang,” zei hij eerder in een campagne-interview.
Die uitspraak werd door veel commentatoren gezien als een poging van Jetten om de balans te vinden tussen streng en sociaal.
Reacties uit de politiek
Tijdens de campagne kreeg Jetten’s toon een opvallende reactie van Frans Timmermans, toenmalig lijsttrekker van GroenLinks-PvdA. Timmermans vond dat de D66-leider “een draai naar rechts” maakte.
Jetten wees die kritiek resoluut van de hand. Volgens hem ging het niet om een ideologische verschuiving, maar om een verandering in toon en aanpak.
“Links-rechts is een achterhaald concept,” zei hij destijds. “We moeten uit onze bubbel komen en weer verbinding leggen met de samenleving.”
Die woorden leverden hem waardering op bij sommige kiezers die vonden dat progressieve partijen te ver van het dagelijks leven waren afgedreven. Tegelijkertijd zorgden ze voor scepsis bij de traditionele achterban van D66, die vreesde dat de partij te veel zou opschuiven naar het midden.
Nu: terug naar de vertrouwde D66-lijn
Na de verkiezingen lijkt Jetten zijn koers opnieuw bij te stellen. De uitgesproken migratiekritiek van tijdens de campagne maakt plaats voor een toon die beter past bij de klassieke D66-visie: mensgericht, Europees georiënteerd en gericht op samenwerking.
In Nieuwsuur zei Jetten dat Nederland “geen harde muren moet optrekken” rond het migratievraagstuk. Volgens hem gaat het erom “orde te scheppen zonder onmenselijkheid.”
Daarmee keert hij terug naar een lijn die meer lijkt op die van zijn voorgangers bij D66, waaronder Sigrid Kaag en Alexander Pechtold.
Kritiek en begrip
Online wordt wisselend gereageerd op Jetten’s koerswijziging. Voorstanders prijzen zijn nuance en zien in zijn uitspraken een teken van morele consistentie. Tegenstanders vinden dat hij zijn standpunten te snel aanpast aan de politieke situatie.
Een politieke commentator verwoordde het zo:
“Tijdens de campagne sprak Jetten over luisteren naar zorgen van burgers, nu spreekt hij vooral over principes. Dat verschil maakt hem kwetsbaar voor kritiek, maar het laat ook zien dat hij nadenkt over de balans tussen beleid en menselijkheid.”
Migratie blijft politiek gevoelig
De verschuiving van toon onderstreept hoe gevoelig het thema migratie blijft in Nederland. Voor D66, een partij die traditiegetrouw opkomt voor internationale samenwerking, is het een lastig evenwicht: enerzijds begrip tonen voor maatschappelijke zorgen, anderzijds trouw blijven aan liberale en humanistische waarden.
Weerman Jetten zelf lijkt dat spanningsveld goed te beseffen. “Het gesprek over migratie moet menselijk blijven,” zei hij in een eerder debat. “Het gaat over echte mensen, niet over cijfers alleen.”
Met die benadering probeert hij het onderwerp te herformuleren: niet als een strijd tussen links en rechts, maar als een zoektocht naar praktische oplossingen met een menselijke maat.
Overlast en opvang
Tijdens de campagne was Jetten ook uitgesproken over de aanpak van overlastgevende asielzoekers. Hij verwees toen naar een speciale opvanglocatie in Hoogeveen, bedoeld voor mensen die zich herhaaldelijk misdragen.
“We moeten durven zeggen dat gedrag consequenties heeft,” zei hij destijds. “Als iemand de regels blijft overtreden, hoort daar een strengere aanpak bij.”
Tegelijkertijd benadrukte hij dat streng zijn voor enkelen juist ruimte kan scheppen voor menselijkheid tegenover de meerderheid. “Wie echt bescherming nodig heeft, verdient die zonder vooroordelen.”
Of Jetten deze lijn nog steeds wil doortrekken nu hij premier in wording is, blijft vooralsnog onduidelijk.
De balans tussen politiek en principe
Jetten’s houding rond migratie laat zien hoe moeilijk het is om een evenwicht te vinden tussen verkiezingsretoriek en regeringsverantwoordelijkheid. Tijdens de campagne was er ruimte voor scherpe taal en duidelijke beloftes. Nu de formatiegesprekken naderen, kiest hij voor nuance en overleg.
Politicologen wijzen erop dat dit typisch is voor leiders die de stap van oppositie naar machtspositie maken. “Campagnevoeren draait om emotie, regeren om compromis,” zegt politiek analist Tom de Vries. “Jetten lijkt zich dat goed te realiseren.”
Wat dit betekent voor de formatie
De nieuwe toon van Jetten kan invloed hebben op de formatie. Door expliciet afstand te nemen van harde migratieplannen zoals remigratie of opvang buiten Europa, maakt hij duidelijk dat D66 niet zal meegaan in beleid dat volgens hem te ver afstaat van Europese waarden.
Dat betekent dat samenwerking met partijen die een restrictiever migratiebeleid willen, zoals de VVD of NSC, ingewikkelder kan worden. Tegelijkertijd vergroot het de kans op samenwerking met progressieve partijen, zoals GroenLinks-PvdA.
“Wij willen een beleid dat rechtvaardig én uitvoerbaar is,” zei Jetten in Nieuwsuur. “Dat betekent: menselijkheid behouden, maar wel duidelijkheid bieden.”
Slot
Rob Jetten laat zien dat politieke toon en inhoud voortdurend in beweging zijn. Waar hij tijdens de campagne nadruk legde op strengheid en controle, spreekt hij nu over nuance, rechtvaardigheid en samenwerking.
Of dat kiezers zal overtuigen, zal de komende maanden blijken. Eén ding is zeker: het debat over migratie blijft een van de meest bepalende thema’s van de Nederlandse politiek — en Rob Jetten staat er middenin.
