Actueel
Peru beschouwt transgender personen officieel als ‘geestesziek’”
In Peru is een storm van protest ontstaan na het ondertekenen van een presidentieel decreet waarin transgender personen worden geclassificeerd als mensen met een geestesstoornis. Volgens de regering is het doel van het decreet om transgender personen betere toegang tot medische zorg te geven. Maar mensenrechtenorganisaties, activisten en internationale waarnemers vrezen dat de maatregel juist leidt tot stigmatisering, discriminatie en een ernstige terugval in de rechten van transgemeenschappen.
De inhoud van het decreet: toegang tot zorg of juridische terugval?
Op 10 mei werd het decreet officieel gepubliceerd. De tekst stelt dat mensen met ‘genderidentiteitsstoornissen’ en ‘geslachtsidentiteitsproblemen’ onder de categorie geestesziekten vallen binnen het publieke gezondheidsstelsel van Peru. Hierdoor zouden transgender personen voortaan in aanmerking komen voor psychiatrische en psychologische zorg via het nationale zorgsysteem EsSalud.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid is het doel van het decreet om zorg toegankelijk te maken voor een groep die lange tijd buiten de boot viel. Transgender personen in Peru hebben immers vaak moeite om medische zorg te verkrijgen, onder meer doordat hun officiële identiteitsdocumenten niet overeenkomen met hun genderexpressie of -identiteit.
Toch wordt het classificeren van transgender zijn als ‘geestesziekte’ door velen gezien als een stap terug.
Wereldwijde kritiek: “Stigmatiserend en schadelijk”
De maatregel heeft internationaal tot verontwaardiging geleid. Mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch, Amnesty International en ILGA (International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association) noemen het decreet achterhaald en gevaarlijk. Zij wijzen erop dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al in 2019 officieel heeft besloten om transgender zijn niet langer als mentale stoornis te bestempelen.
“Deze classificatie gaat in tegen decennia van vooruitgang,” stelt een woordvoerder van Amnesty. “Het bestempelen van transgender personen als geestesziek is niet alleen wetenschappelijk onjuist, maar ook maatschappelijk vernietigend. Het legitimeert transfobie en ondermijnt hun fundamentele rechten.”
De angst bestaat dat het decreet in de praktijk zal leiden tot dwangbehandelingen, medische pathologisering en sociale uitsluiting.
A protester carries a sign while police stand guard in a protest by the LGBTQI community against a new government decree listing transsexualism as a “mental disorder”, in front of the Ministry of Health, in Lima, Peru May 17, 2024. REUTERS/Sebastian Castaneda
Transgemeenschap in Peru reageert geschokt
Lokale activisten in Peru spreken van een klap in het gezicht. De organisatie Presente Perú, die zich inzet voor lhbti+-rechten, laat weten dat het decreet “een brug is naar institutionele discriminatie onder het mom van zorgverlening”.
“Dit is geen vooruitgang, dit is regressie,” zegt activist Mariana Gómez. “Het lijkt misschien alsof men zorg toegankelijker maakt, maar op papier worden wij ineens tot psychiatrisch patiënt gemaakt. Dat is stigmatiserend én gevaarlijk.”
Volgens activisten is het een bekend patroon in Latijns-Amerika om via gezondheidsargumenten mensenrechten te ondermijnen. In de praktijk zijn het vaak transgender personen die in hun dagelijks leven te maken krijgen met uitsluiting, geweld en gebrek aan bescherming, en dit decreet zou die situatie kunnen verergeren.
Discriminatie en gezondheidsproblemen onder transgender personen
De realiteit voor transgender personen in Peru is hard. Uit onderzoek van Promsex, een Peruaanse organisatie voor seksuele en reproductieve rechten, blijkt dat meer dan 80% van de transgender bevolking in Peru geen toegang heeft tot passende gezondheidszorg. Veel huisartsen weigeren hen te behandelen, of begrijpen hun specifieke medische noden niet.
Daarbij komt dat transgender mensen in Peru niet wettelijk hun geslachtsaanduiding of naam kunnen aanpassen, tenzij via een lang, ingewikkeld en juridisch proces dat velen niet kunnen betalen. Hierdoor komt hun genderexpressie vaak niet overeen met hun officiële documenten, wat leidt tot afwijzing in ziekenhuizen en klinieken.
De gezondheidsproblemen zijn ernstig: van verhoogde kans op depressie en angststoornissen tot seksueel overdraagbare aandoeningen en verslavingsproblemen. In dat licht gezien, zeggen sommige medische experts, is betere zorg cruciaal — maar niet ten koste van de waardigheid van deze groep.
Politiek geladen besluit: conservatisme versus mensenrechten
Het decreet komt in een periode waarin Peru politiek instabiel is en waarin conservatieve krachten aan invloed winnen. De huidige interim-regering, onder leiding van president Dina Boluarte, lijkt steeds meer tegemoet te komen aan rechtse en religieus-conservatieve drukgroepen.
Volgens critici is het decreet deels politiek gemotiveerd: door transgender personen te classificeren als geestesziek, appeleert de regering aan een deel van de bevolking dat gelooft dat trans zijn een psychologische afwijking is. Op die manier vermijdt de regering een principiële discussie over genderidentiteit en mensenrechten, en schuift ze het af op het medische domein.
Internationaal recht: in strijd met verdragen?
Juridisch gezien kan het decreet in strijd zijn met internationale verdragen waar Peru zich aan heeft verbonden, zoals het Amerikaanse Verdrag voor de Rechten van de Mens en het CEDAW-verdrag (VN-verdrag inzake discriminatie van vrouwen). Beide verdragen verplichten staten om geen onderscheid te maken op basis van genderidentiteit, en om juist beleid te voeren dat discriminatie tegengaat.
Advocaten van LGBT+ Legal Peru onderzoeken op dit moment of er juridische stappen kunnen worden ondernomen tegen de staat. Zij willen toetsen of het decreet constitutioneel houdbaar is en of het geen mensenrechten schendt.
Wat zijn de alternatieven?
Volgens veel experts is het goed dat de Peruaanse regering erkent dat transgender personen structureel uitgesloten worden van zorg. Maar de oplossing ligt niet in classificatie, maar in inclusie. Dat wil zeggen:
-
Juridische erkenning van genderidentiteit zonder medische of juridische hindernissen.
-
Training voor zorgpersoneel over transgender zorgbehoeften.
-
Anti-discriminatiewetgeving met specifieke bescherming voor genderidentiteit.
-
Toegankelijke psychologische en medische hulp zonder stigmatisering.
Landelijk beleid kan pas succesvol zijn als het gebaseerd is op gelijkheid, niet op pathologisering, benadrukken mensenrechtenorganisaties.
A protester carries a sign while police stand guard in a protest by the LGBTQI community against a new government decree listing transsexualism as a “mental disorder”, in front of the Ministry of Health, in Lima, Peru May 17, 2024. REUTERS/Sebastian Castaneda
Perspectief: gevaar voor precedentwerking in de regio
De beslissing van Peru wordt met argusogen gevolgd in de rest van Latijns-Amerika. Landen als Argentinië, Uruguay en Chili hebben in de afgelopen jaren grote stappen gezet op het gebied van transgenderrechten, waaronder zelfidentificatie, zorgtoegang en juridische bescherming.
Activisten vrezen dat het Peruaanse decreet een gevaarlijk precedent kan vormen voor andere landen in de regio waar conservatieve krachten actief zijn. Het zou kunnen worden aangegrepen als voorbeeld voor soortgelijk beleid, onder het mom van ‘zorgverlening’.
Conclusie: medische zorg mag geen dekmantel zijn voor discriminatie
Wat op papier bedoeld lijkt als een poging om transgender personen toegang te geven tot gezondheidszorg, blijkt in de praktijk een stap terug in de strijd voor gelijke rechten. Het presidentieel decreet dat transgender zijn bestempelt als geestesziekte, opent de deur naar stigmatisering, uitsluiting en institutionele discriminatie.
Hoewel zorgtoegang broodnodig is voor deze kwetsbare groep, moet dat niet ten koste gaan van hun waardigheid en identiteit. Transgender personen verdienen respect, erkenning en medische hulp – niet als patiënten met een stoornis, maar als mensen met rechten.
De wereld kijkt toe. Het is aan Peru om te kiezen: vooruitgang of terugval?
“PERU BESCHOUWT TRANSGENDER PERSONEN OFFICIEEL ALS ‘GEESTESZIEK’”
Een maand geleden besloot Willeke Alberti noodgedwongen haar werkzaamheden neer te leggen. Het verdrietige nieuws kwam onlangs naar buiten via weekblad Privé: het lijkt erop dat de iconische zangeres, die al decennia een begrip is in Nederland, haar laatste optreden al heeft gegeven. Haar gezondheid laat het niet meer toe, en er zijn duidelijke signalen dat Willeke niet van plan is om haar werk ooit weer op te pakken.
Een Volle Emmer van Verdriet
Willeke, inmiddels 79 jaar, zou vorige maand optreden in de Ziggo Dome tijdens de viering van de 750e verjaardag van Amsterdam. Op het laatste moment werd dit optreden geannuleerd op advies van haar artsen, met de nadruk op het nemen van rust.
De reden? Het intense verdriet dat haar heeft getroffen door het 0verlijden van haar dochter Daniëlle, en eerder ook van haar broer. Hoewel Willeke aanvankelijk leek te proberen het dagelijkse leven weer op te pakken, lijkt de emotionele tol van deze verliezen nu volledig tot haar door te dringen.
Een ingewijde dicht bij de zangeres vertelde aan Privé: “De emmer was vol. Het 0verlijden van Daniëlle was de druppel die ervoor zorgde dat alles wat ze nog probeerde te verdringen, opeens bovenkwam.”
Fragiele Gezondheid en Stemproblemen
Naast het emotionele leed speelt ook Willeke’s fysieke gezondheid een grote rol. Haar stem, ooit haar krachtigste instrument, lijkt nu te lijden onder de stress en verdriet van de afgelopen periode.
“Willeke heeft altijd gezegd dat zingen haar lust en leven was, maar momenteel lijkt ze totaal geen aanstalten te maken om weer op het podium te staan,” aldus de ingewijde. “Ze is fragiel, fysiek en emotioneel. Haar stemproblemen zijn een direct gevolg van de ellende die ze de afgelopen tijd heeft meegemaakt. Dit, samen met haar leeftijd, maakt dat ze echt aan rust toe is.”
Volgens weekblad Privé heeft Willeke haar agenda voorlopig dichtgeklapt, en het is nog maar de vraag of die ooit nog opengaat.
Een Afscheid van het Podium?
Met haar 80e verjaardag in februari in zicht, vraagt men zich af of Willeke nog terugkeert naar het podium. Hoewel fans hopen op een comeback, schatten mensen in haar directe omgeving die kans klein in.
“Het klinkt onmogelijk en ongelooflijk, maar als het bericht komt dat ze definitief stopt met zingen, zal dat een schok zijn,” zegt de ingewijde. “Maar gezien alles wat ze heeft doorgemaakt, zou het ook niet als een verrassing komen.”
Evert Santegoeds, bekend van Privé, geeft aan dat de signalen duidelijk wijzen op een afscheid: “Het lijkt erop dat Willeke afscheid aan het nemen is van haar publiek, of dit al heeft gedaan. We moeten er rekening mee houden dat haar glorieuze carrière ten einde komt.”
Een Loopbaan van Ongekende Hoogtepunten
Willeke Alberti heeft een ongekende bijdrage geleverd aan de Nederlandse muziek- en theaterwereld. Haar carrière begon al op jonge leeftijd, en ze groeide al snel uit tot een van de meest geliefde zangeressen van het land. Hits zoals “Spiegelbeeld” en “Telkens weer” zijn tijdloze klassiekers die meerdere generaties hebben geraakt.
Naast haar muziekcarrière schitterde Willeke ook als actrice, en stond ze bekend om haar warme en betrokken persoonlijkheid. Haar optredens werden vaak gekenmerkt door een bijzondere band met haar publiek, die haar liefkozend als een van hen beschouwde.
Een Leegte Voor Haar Fans
Het nieuws dat Willeke mogelijk nooit meer zal optreden, komt hard aan bij haar trouwe fans. Velen hebben de afgelopen jaren genoten van haar concerten, die altijd bol stonden van emotie en nostalgie.
Fans betuigen massaal hun steun via sociale media. Onder berichten over Willeke stromen hartverwarmende reacties binnen. Een fan schrijft: “Willeke, je hebt ons leven zoveel mooier gemaakt met je muziek. Rust nu maar uit, je hebt het verdiend.” Een ander voegt toe: “We zullen je missen, maar jouw liedjes blijven altijd bij ons.”
Wat Betekent Dit voor Willeke’s Toekomst?
Hoewel Willeke Alberti altijd bekend heeft gestaan om haar veerkracht, lijkt deze periode een keerpunt in haar leven te markeren. Haar familie en vrienden staan aan haar zijde terwijl ze deze moeilijke tijd doorstaat. De focus ligt nu volledig op haar welzijn, en niet meer op het voldoen aan de verwachtingen van een veeleisend publiek.
Voor Willeke zelf is dit misschien een kans om eindelijk wat tijd voor zichzelf te nemen. Na een leven vol optredens, media-aandacht en publieke betrokkenheid, verdient ze het om te rusten en te herstellen.
Een Erfenis van Liefde en Muziek
Of ze nu officieel stopt of niet, Willeke’s nalatenschap in de Nederlandse muziekgeschiedenis is onmiskenbaar. Haar nummers blijven een bron van troost en vreugde voor velen, en haar stem zal altijd blijven voortleven in de herinneringen van haar fans.
Als dit echt haar afscheid van het podium is, kan Willeke terugkijken op een loopbaan die gekenmerkt wordt door passie, emotie en authenticiteit. Haar muziek zal blijven inspireren en een bron van steun zijn, niet alleen voor haar fans, maar ook voor haarzelf.
Een Boodschap van Hoop en Dankbaarheid
Vanaf deze plek willen we Willeke Alberti onze steun betuigen. Haar muziek heeft miljoenen mensen geraakt, en haar persoonlijke veerkracht is een inspiratie voor velen. Laat een hartverwarmende boodschap voor haar achter, want na alles wat ze ons heeft gegeven, verdient ze niets minder dan liefde en dankbaarheid. ❤️