Actueel
Pauw confronteert advocaten Borsato met schokkende details: ‘Ik lees er 3’
Jeroen Pauw bevraagt advocaten Knoops over zaak Marco Borsato: “Waar ligt de grens tussen onhandig en strafbaar gedrag?”
In de nieuwste aflevering van Pauw & De Wit stond de tweede zittingsdag in de zaak tegen Marco Borsato centraal. Presentator Jeroen Pauw ging in gesprek met de advocaten Geert-Jan en Carry Knoops, die de zanger bijstaan in het lopende proces. De uitzending bood een diepgaand gesprek over de juridische kern van de zaak: waar ligt de grens tussen onhandig gedrag en een strafbaar feit?
Volgens de verdediging heeft Borsato geen ontuchtige handeling gepleegd, maar Pauw uitte openlijk zijn twijfels over sommige fragmenten uit het dossier. Vooral de appberichten die tijdens de zitting zijn besproken, zorgden voor discussie aan tafel.
Pauw over de sfeer in het gezin
Pauw begon het gesprek met een fundamentele vraag:
“Hoe gedraag je je in zo’n gezin als jij als buitenstaander wordt uitgenodigd, in dit geval Marco Borsato? En in hoeverre deed hij mee aan de gewoonten binnen dat gezin?”
Volgens de presentator roepen de appjes die nu in het dossier zijn opgenomen vragen op. Hij vroeg zich af waarom Borsato bepaalde berichten stuurde en in welke context die moeten worden gezien.
Advocaat Carry Knoops reageerde beslist:
“Hij is daar niet in meegegaan. Sterker nog: er was een vriendengroep waarin iedereen te maken had met de bijzondere omgangsvormen binnen dat gezin. Dat was iets waar ook anderen moeite mee hadden. Er is zelfs over gesproken. Marco en zijn vrienden hebben daar afstand van genomen.”
Pauw wees erop dat er in verklaringen van vrienden inderdaad staat dat zij die ongemakkelijke sfeer herkenden, maar dat hun pogingen om daar iets van te zeggen niet altijd goed werden ontvangen.
Appjes uit het dossier
Om het gesprek concreet te maken, las Pauw enkele berichten voor die in het dossier zouden staan. Eén daarvan zou dateren uit april 2017. Daarin schreef Borsato naar het meisje dat hij keelontsteking had en haar dus niet kon zoenen, maar voegde eraan toe: “Billen aanraken kan wel.”
Carry Knoops legde uit dat de berichten in een bredere context moeten worden gelezen.
“In dat gezin bestond een soort spelletje waarbij men elkaar op de billen tikte. Het was iets waar moeder, dochter en vrienden aan meededen. Als je niet meedeed, werd daar een grap over gemaakt. Dat is de situatie waar dit over gaat.”
Volgens haar is het verkeerd om die appjes los van hun context te beoordelen.
Pauw: “Maar wat zegt dat over grenzen?”
Pauw bleef kritisch en vroeg zich af of een opmerking als die in het appje niet juist wijst op overschrijdend gedrag.
“Als ik verkouden ben, zeg ik tegen mijn kinderen of kleinkinderen: blijf even op afstand. Maar je zegt toch niet: ik heb keelontsteking, dus we zoenen niet, maar iets anders kan wel?”
Carry Knoops reageerde daarop:
“Er is niets s*ksueels bedoeld met dat bericht. Als ik mijn kleinkinderen knuffel, geef ik ze ook een kusje. Dat is genegenheid, geen grensoverschrijding.”
Daarop voegde Geert-Jan Knoops toe dat er volgens hem sprake is van een maatschappelijke misvatting.
“Wat hier gebeurt, is dat er een hedendaagse sociale norm wordt toegepast op gedrag uit een heel andere context. Het 0penbaar Ministerie probeert van dat sociale oordeel een juridisch verwijt te maken, terwijl dat niet hetzelfde is.”
“Er is geen ontucht gepleegd”
De advocaten benadrukten dat het 0penbaar Ministerie volgens hen probeert te bewijzen dat Borsato zijn grenzen heeft verlegd. Maar dat klopt niet, aldus Geert-Jan Knoops.
“Er heeft geen ontuchtige handeling plaatsgevonden. Er was een bepaalde open sfeer in dat gezin, iets waar iedereen achteraf van zegt: misschien hadden we daar meer afstand van moeten nemen. Maar dat maakt het nog niet strafbaar.”
Volgens hem heeft Borsato meerdere keren geprobeerd dat gedrag bespreekbaar te maken.
“Hij heeft moeder en dochter aangesproken op bepaalde gewoonten, maar dat stuitte op weerstand. Als iemand achteraf zegt: ik had daar beter afstand van kunnen nemen, is dat geen bewijs van schuld.”
Pauw citeert de appjes
De presentator bleef echter kritisch en haalde opnieuw enkele appberichten aan die tijdens de zitting aan bod kwamen. Berichten waarin Borsato bijvoorbeeld zou schrijven: “Ik vind je heel lief”, “Wat heb je mooie billen”, of “Je kunt het ook zelf doen als je vriendje er niet is.”
Volgens Pauw zijn dat berichten die door veel mensen als problematisch worden gezien.
Geert-Jan Knoops reageerde rustig:
“Dat is precies het punt. De appjes worden nu gelezen met de bril van vandaag. In werkelijkheid heeft hij nooit s*ksuele grenzen overschreden. Alle getuigenverklaringen bevestigen dat hij niet is meegegaan in dat gedrag.”
Hij benadrukte dat er in het hele dossier geen enkel bewijs te vinden is van een strafbaar feit.
De maatschappelijke norm
Volgens de advocaten draait de zaak niet om bewijs van fysiek grensoverschrijdend gedrag, maar om maatschappelijke interpretatie.
“Er wordt een sociale moraal gebruikt als juridisch instrument,” stelt Geert-Jan. “Men zegt: hij had afstand moeten nemen van het gedrag in dat gezin. Maar dat is een moreel oordeel, geen strafrechtelijke overtreding.”
Pauw hield echter vol dat er een grijs gebied blijft bestaan tussen “ongepast” en “strafbaar”.
“Als buitenstaander kun je toch zelf bepalen waar je grens ligt? Zeker als er kinderen bij betrokken zijn?”
Carry Knoops antwoordde:
“Natuurlijk. En dat heeft hij ook gedaan. Marco is daar niet overheen gegaan. Hij heeft zijn grenzen bewaakt.”
De rol van de moeder
Tijdens het gesprek kwam ook de rol van de moeder in het gezin aan bod. Pauw vroeg wie verantwoordelijk is voor het stellen van grenzen in een dergelijke thuissituatie.
Volgens Carry Knoops lag die verantwoordelijkheid niet bij Borsato.
“Hij was niet verantwoordelijk voor de opvoeding van het meisje. Dat is een taak van de ouders. En dat hebben ook andere leden van de vriendengroep verklaard.”
Geert-Jan vulde aan:
“Het idee dat hij een vaderfiguur was, is onjuist. Hij was een vriend van de familie, niet iemand die in dat gezin een opvoedende rol had.”
Geen vaderrol, maar betrokkenheid
Pauw vroeg daarop hoe het kan
dat Borsato zelf eerder sprak over zijn “vaderlijke rol” binnen het
gezin.
Carry verduidelijkte dat die uitspraak verkeerd is
geïnterpreteerd.
“Hij heeft nooit de vader willen vervangen. Het meisje vond het prettig dat hij betrokken was en noemde hem weleens peetvader. Dat was uit genegenheid, niet uit vervanging van de vaderrol.”
Volgens haar ging het om zorg en steun, niet om iets anders.
“Hij wilde er gewoon zijn voor dat gezin. Hij wilde helpen, luisteren, steunen. Dat werd verkeerd begrepen, maar uit het dossier blijkt nergens dat er grenzen zijn overschreden.”
Een zaak over interpretatie
De advocaten benadrukten dat deze zaak in essentie draait om interpretatie: wat de één als zorgzaam ziet, leest een ander als ongepast.
Geert-Jan Knoops vatte het samen:
“Het gaat hier niet om bewijs van s*ksuele ontucht, maar om de vraag of iemand zich had moeten distantiëren van gedrag dat later als onwenselijk wordt gezien. Dat is een morele kwestie, geen juridische.”
Pauw sloot het gesprek af met een reflectie op de publieke opinie.
“Het is opvallend hoe snel mensen een oordeel vellen op basis van fragmenten of berichten. Maar het blijft aan de rechter om te bepalen wat feit en wat gevoel is.”
Een gevoelige balans
De uitzending maakte duidelijk hoe dun de lijn is tussen menselijk gedrag dat als “onhandig” wordt gezien en gedrag dat de samenleving als “onacceptabel” beschouwt. De advocaten blijven bij hun standpunt dat Marco Borsato binnen die grenzen is gebleven, terwijl Pauw de vraag openlaat waar die grens precies ligt.
De zaak, die nog loopt, roept daarmee bredere vragen op over normen, omgangsvormen en de manier waarop gedrag in de publieke sfeer wordt beoordeeld.
Geert Wilders deelt berichten over vermeende stemproblemen: gemeenten spreken dit tegen
Na de verkiezingen heeft Geert Wilders, leider van de PVV, op sociale media berichten gedeeld waarin gesuggereerd wordt dat er mogelijk iets mis zou zijn gegaan bij het tellen van de stemmen. Hoewel de herkomst van de berichten onduidelijk is en er geen bewijs is geleverd, roept Wilders op tot een onderzoek.
De PVV zou volgens voorlopige uitslagen de tweede grootste partij van Nederland zijn geworden. De Kiesraad heeft echter nog geen officiële uitslag bekendgemaakt; dat wordt naar verwachting pas maandag gedaan.
Ondertussen gaan op sociale media verschillende verhalen rond over vermeende onregelmatigheden bij het stemmen tellen — verhalen die door betrokken gemeenten worden tegengesproken.
Wilders uit zorgen op sociale media
Op zijn officiële X-account (voorheen Twitter) schrijft Wilders:
“Het regent van dit soort berichten uit het hele land. Geen idee of het allemaal waar is, maar goed als het zou worden onderzocht.”
De berichten waar hij naar verwijst, bevatten anonieme meldingen van mensen die beweren betrokken te zijn geweest bij het tellen van stemmen. Een van die berichten zou afkomstig zijn uit Zaanstad, waar volgens de schrijver “vijftien containers met stemmen” niet op hun bestemming zouden zijn aangekomen.
In het bericht stond te lezen:
“Een busje met aanhanger zou de containers naar het gemeentehuis brengen, maar dat busje is nooit aangekomen. Niemand weet wie hij is. Wij hebben de containers tot buiten gebracht, omdat dat van hogerhand werd gezegd.”
De anonieme melder beweert dat er hierdoor veel PVV-stemmen verloren zouden zijn gegaan, en noemt zelfs percentages:
“Van Zaanstad had 75% gestemd, waarvan 61% op de PVV.”
Hoewel de cijfers nergens worden bevestigd en niet overeenkomen met de officiële uitslagen die tot nu toe zijn gepubliceerd, zorgden de berichten voor grote aandacht op sociale media.
Reactie van gemeente Zaanstad
De gemeente Zaanstad heeft inmiddels gereageerd op de berichten en noemt de claims “volledig ongegrond”.
Een woordvoerder verklaarde tegenover Hart van Nederland:
“Er klopt helemaal niets van. Er zijn geen containers met stemmen verdwenen. Het tellen en vervoeren van stembiljetten is bij ons altijd onder toezicht en wordt zorgvuldig geregistreerd.”
Volgens de gemeente is er geen enkel bewijs dat er iets is misgegaan. Alle stembussen zijn geteld, de resultaten zijn vastgelegd in een proces-verbaal, en deze documenten zijn openbaar in te zien via de gemeentelijke website.
De woordvoerder voegde eraan toe dat de berichten waarschijnlijk zijn ontstaan uit “misverstanden of desinformatie die online snel verspreid wordt”.
Tweede melding: Maastricht
In een ander bericht dat door Wilders werd gedeeld, wordt Maastricht genoemd. Daar zou volgens een anonieme bron een doos met stembiljetten uit een ander kiesdistrict — Leiden — zijn gebruikt.
De gemeente Maastricht wilde niet inhoudelijk reageren, maar verwees naar de Kiesraad, die verantwoordelijk is voor de controle van het verkiezingsproces.
De rol van de Kiesraad
Een woordvoerder van de Kiesraad legde in een reactie uit hoe het proces van stemmen tellen en controleren in Nederland verloopt.
“Het blijft mensenwerk,” aldus de woordvoerder. “Maar het proces is juist zo ingericht dat fouten snel worden opgemerkt en hersteld. Na het tellen worden de aantallen opgeschreven in een proces-verbaal. Dat proces-verbaal wordt gepubliceerd op de website van de gemeente, zodat iedereen het kan controleren.”
Daarnaast worden de uitkomsten van alle gemeenten opnieuw gecontroleerd door de Kiesraad. Wanneer er verschillen worden ontdekt, worden die openbaar toegelicht en, indien nodig, gecorrigeerd.
De woordvoerder benadrukte dat er tot dusver geen signalen van fraude of verdwijning van stembiljetten zijn binnengekomen.
Reactie van minister Rijkaart
Minister Frank Rijkaart van Binnenlandse Zaken reageerde eveneens op de berichten van Wilders. Hij schreef op X:
“Het is belangrijk dat we de Kiesraad de gebruikelijke tijd en ruimte geven om de verkiezingsuitslag definitief vast te stellen, inclusief alle controles die daarbij horen.”
Rijkaart riep op tot rust en vertrouwen in het democratische proces. Volgens de minister zijn verkiezingen in Nederland goed georganiseerd en wordt elke stap gecontroleerd door onafhankelijke instanties.
“Het is begrijpelijk dat mensen benieuwd zijn naar de uitslag, maar het is juist die zorgvuldigheid die ervoor zorgt dat we kunnen vertrouwen op het resultaat,” aldus Rijkaart.
Voorbarige berichtgeving over uitslag
Een andere bron van verwarring was de berichtgeving eerder op de dag door persbureau ANP, dat D66 al tot winnaar uitriep. Dat bleek te vroeg, want de stemmen uit onder meer Venray en tienduizenden stemmen van Nederlanders in het buitenland moesten toen nog worden geteld.
Die voorlopige publicatie leidde tot verontwaardiging bij verschillende partijen, waaronder de PVV, die benadrukten dat het te vroeg was om conclusies te trekken.
Volgens de laatste tellingen zou de PVV momenteel de tweede grootste partij zijn, al is dat nog niet officieel bevestigd.
De balans tussen transparantie en wantrouwen
De discussie rond de gedeelde berichten toont een groeiende spanning tussen transparantie en wantrouwen in de politiek. Waar instanties als de Kiesraad en gemeenten hameren op openbaarheid, wordt die openheid soms juist gebruikt om twijfel te zaaien.
Politicoloog Julia van der Meer van de Universiteit Leiden zegt hierover:
“Sociale media hebben het verkiezingsproces veranderd. Iedereen kan iets delen dat geloofwaardig lijkt, zeker als het aansluit bij bestaande emoties. Zelfs een onbevestigd bericht kan in enkele uren duizenden mensen bereiken.”
Volgens haar is het belangrijk dat politici zorgvuldig omgaan met het delen van informatie die nog niet is geverifieerd.
“Als volksvertegenwoordigers oproepen tot onderzoek, moeten ze dat doen op basis van feiten, niet op basis van anonieme berichten. Anders kan dat het vertrouwen in de democratie juist schaden.”
Transparantie bij het tellen
De Kiesraad probeert dat vertrouwen juist te versterken door volledige transparantie te bieden. Iedere burger kan het proces-verbaal van zijn gemeente raadplegen, en onafhankelijke waarnemers mogen het tellen bijwonen.
Bij elke verkiezing worden bovendien steekproeven uitgevoerd om te controleren of de cijfers overeenkomen met de papieren stembiljetten. Deze controles worden vastgelegd in een openbaar verslag.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat er dit jaar geen signalen van structurele problemen zijn binnengekomen.
Wilders blijft bij zijn oproep
Ondanks de geruststellende verklaringen van gemeenten en de Kiesraad blijft Wilders bij zijn oproep om meldingen serieus te nemen. Hij benadrukt dat hij niet beweert dat er fraude is gepleegd, maar dat hij “onderzoek wenselijk” vindt zolang er mensen zijn die twijfelen aan de integriteit van het proces.
“In een gezonde democratie moet ruimte zijn om vragen te stellen,” schrijft hij. “Laat de instanties het onderzoeken, zodat iedereen gerustgesteld kan worden.”
De officiële uitslag
De Kiesraad verwacht de definitieve uitslag maandag te kunnen presenteren, nadat alle stemmen, inclusief die van kiezers in het buitenland, zijn verwerkt. Pas dan wordt duidelijk wie de grootste partij is geworden en hoeveel zetels elke partij heeft behaald.
Tot die tijd roepen zowel het ministerie als de Kiesraad op om geen overhaaste conclusies te trekken.
Slotbeschouwing
Het incident rond de gedeelde berichten van Geert Wilders laat zien hoe snel geruchten zich kunnen verspreiden in het digitale tijdperk — en hoe belangrijk het is dat officiële instanties duidelijk blijven communiceren over de verkiezingsprocedure.
Zowel de gemeente Zaanstad als de Kiesraad hebben aangegeven dat er geen sprake is van verdwenen stemmen, en dat het proces transparant en controleerbaar verloopt.
Of de oproep van Wilders tot nader onderzoek daadwerkelijk wordt opgepakt, zal de komende dagen blijken. Voor nu is één boodschap duidelijk: de integriteit van het stemproces blijft een gevoelig, maar cruciaal onderwerp in de Nederlandse democratie.
