Actueel
Fatbike-verbod komt eraan: eerste stad maakt de gevaarlijke fietsen illegaal
Enschede verbiedt als eerste Nederlandse stad fatbikes in de binnenstad: “Onveilig, gevaarlijk en vaak opgevoerd”
Waar de landelijke politiek nog twijfelt over regelgeving rond fatbikes, neemt de gemeente Enschede het voortouw. De stad voert per 1 januari 2026 een verbod in op het gebruik van fatbikes in de binnenstad. De beslissing is het gevolg van toenemende zorgen over verkeersveiligheid, overlast en het gedrag van veelal jonge bestuurders.
Fatbike-overlast: van hip naar hinderlijk
Fatbikes zijn in korte tijd enorm populair geworden onder jongeren. De stoere e-bikes met brede banden en krachtige motoren zijn niet alleen opvallend, maar ook vaak opgevoerd. Waar ze oorspronkelijk bedoeld zijn voor off-road gebruik in bijvoorbeeld zand of sneeuw, rijden ze tegenwoordig massaal op stoepen, fietspaden en winkelstraten – met snelheden die kunnen oplopen tot boven de 40 kilometer per uur.
In Enschede leidde dit tot een groeiend aantal klachten van burgers en ondernemers. Bewoners voelen zich niet langer veilig in het centrum, en winkeliers spreken van “asociaal gedrag en gevaarlijke verkeerssituaties”. De gemeenteraad vond het genoeg geweest en nam een historisch besluit: een verbod op fatbikes in het hart van de stad.
Waarom Enschede ingrijpt
De motie voor het verbod kwam van Rachel Denneboom, fractievoorzitter van de VVD in Enschede. Zij kreeg bijval van partijen als Volt, CDA en Burgerbelangen Enschede. “Fatbikes zien eruit als fietsen, maar gedragen zich als scooters,” aldus Denneboom. “De snelheid is vaak te hoog, de controle ontbreekt en de bestuurders zijn vaak erg jong.”
Het voorstel werd met een meerderheid aangenomen. Het verbod zal worden opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), waarin nu al staat dat scooters verboden zijn in het centrum. Volgens Denneboom is het een logische volgende stap om ook fatbikes onder die categorie te scharen.
Een scooter vermomd als fiets
“Wat je ziet, is dat deze fatbikes zich net als scooters gedragen: ze racen door voetgangerszones, veroorzaken gevaarlijke situaties en negeren verkeersregels,” licht Denneboom toe. “Alleen hebben ze het uiterlijk van een fiets, waardoor ze lastig te handhaven zijn met de huidige regels.”
Ze vervolgt: “Als het verbod er eenmaal is, kunnen handhavers effectiever optreden. We hebben dat eerder gezien bij het scooterverbod: in het begin was er veel discussie, maar uiteindelijk heeft het geleid tot een rustiger en veiliger stadscentrum.”
Wanneer gaat het fatbikeverbod in?
Het geplande verbod gaat op 1 januari 2026 in. Tot die tijd wordt gewerkt aan de juridische onderbouwing en de aanpassing van de APV. Ook zal de gemeente inzetten op voorlichting en communicatie richting inwoners, scholen en ouders.
De handhaving zal vergelijkbaar zijn met eerdere maatregelen tegen scooters: waarschuwingen in het begin, gevolgd door boetes en mogelijk inbeslagname van voertuigen bij herhaaldelijke overtreding. Er wordt verwacht dat het straatbeeld in de binnenstad van Enschede hierdoor drastisch zal veranderen.
Wethouder: “Geen makkelijke opgave”
Hoewel het voorstel brede steun kreeg, zijn er ook kritische geluiden. Wethouder Marc Teutelink steunde het initiatief, maar benadrukte de complexiteit: “Een juridisch waterdicht verbod op fatbikes is niet eenvoudig. Dit plan is vooral een aanzet tot verdere analyse van de verkeersveiligheid.”
Hij wees erop dat landelijke regelgeving wenselijk is, maar zolang die uitblijft, wil Enschede lokaal verantwoordelijkheid nemen. “We kunnen niet blijven wachten. De veiligheid van onze inwoners staat voorop.”
Politieke verdeeldheid: niet iedereen is overtuigd
Niet alle raadsleden zijn enthousiast over het verbod. Robin Wessels van GroenLinks noemde het plan “laakbaar” en vergeleek het met “stukken rood vlees voor de bühne in de arena”. Hij betwijfelt of een lokaal verbod juridisch standhoudt en vraagt zich af of er niet effectievere manieren zijn om de overlast aan te pakken.
“Wij willen ook iets doen aan de onveiligheid,” zei Wessels. “Maar dit is niet de manier. Je moet niet alleen verbieden, maar ook investeren in gedragscorrectie, toezicht en technische aanpassingen van voertuigen.”
Enschede als voorbeeld voor andere steden?
Met deze maatregel is Enschede de eerste stad in Nederland die daadwerkelijk een stap verder gaat dan alleen handhaving en voorlichting. De kans is groot dat andere gemeenten het voorbeeld zullen volgen, zeker als blijkt dat het verbod daadwerkelijk effect heeft op verkeersveiligheid en overlast.
Steeds meer steden worstelen namelijk met hetzelfde probleem: jongeren die met hoge snelheid op fatbikes door drukke straten scheuren, zonder verlichting of helm, en vaak op voertuigen die niet meer als reguliere fietsen gezien kunnen worden.
Wat betekent dit voor fatbikegebruikers?
Voor fatbikebezitters die regelmatig in het centrum van Enschede komen, betekent dit verbod dat zij hun vervoermiddel daar straks niet meer mogen gebruiken. Alternatieven zijn fietsenstallingen aan de rand van het centrum, of gebruik van reguliere fietsen die wel aan de regels voldoen.
Het verbod geldt in eerste instantie alleen voor het afgebakende stadscentrum. Of het later wordt uitgebreid naar andere delen van de stad, hangt af van het succes van de maatregel en het aantal overtredingen.
Wat zegt de landelijke politiek?
Op landelijk niveau is er nog altijd veel discussie over de status van fatbikes. Moeten ze worden geclassificeerd als bromfietsen? Moet er een helmplicht komen? Of volstaat betere handhaving?
Ministeries buigen zich momenteel over deze vragen, en er wordt gewerkt aan een aanpassing van de verkeerswetgeving die voertuigen zoals fatbikes beter moet reguleren. Tot die tijd nemen steeds meer gemeenten het heft in eigen handen.
Bekijk de video hieronder:
Conclusie: een duidelijke koerswijziging
Met het verbod op fatbikes in de binnenstad laat Enschede zien dat het veiligheid en leefbaarheid boven gemak en populariteit stelt. Hoewel de maatregel tot discussie leidt, is de boodschap helder: de stad kiest voor een veilig centrum, waarin voetgangers, fietsers en ondernemers zich prettig voelen.
Of dit initiatief navolging krijgt in andere steden, zal de komende jaren blijken. Maar duidelijk is dat de maat vol is: fatbikes zijn welkom, maar alleen als ze verantwoord worden gebruikt.
De VRT heeft gereageerd op de veroordeling van sportjournalist Ruben Van Gucht (38), die vorige week door de politierechtbank in Dendermonde werd bestraft met een rijverbod van negen maanden en een geldboete van 4.800 euro. De uitspraak volgt op een reeks verkeersinbreuken waarbij Van Gucht eind vorig jaar werd betrapt op rijden onder invloed en vervolgens opnieuw de weg op ging, ondanks dat zijn rijbewijs was ingetrokken.
Verantwoordelijkheid nemen
In een verklaring benadrukte de openbare omroep dat Van Gucht zijn verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden. “Ruben erkent dat hij een fout heeft gemaakt en dat hij zijn straf aanvaardt,” aldus VRT-woordvoerster Yasmine Van der Borght. “De VRT vindt het belangrijk dat hij zijn fout erkent en zijn verantwoordelijkheid opneemt.” Dit lijkt een poging van de omroep om de ernst van de situatie te onderstrepen en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid van de sportanker in deze zaak te benadrukken.
Waarom Van Gucht niet aanwezig was in de rechtszaal
Wat opvallend is, is dat Van Gucht zelf niet aanwezig was tijdens de zitting in Dendermonde, evenals bij een eerdere zaak in Gent begin deze maand. In die zaak stond hij terecht voor rijden onder invloed, maar ook toen koos hij ervoor om niet naar de rechtszaal te komen. Van Gucht verklaarde in een eerder interview op Radio 2 dat hij bewust wegblijft uit de rechtszaal om de mediabelangstelling niet verder aan te wakkeren. “Ik begrijp dat mijn zaak misschien interessanter is dan die van andere mensen die gisteren zijn voorgekomen,” zei hij toen. “Als de enige persoon die het uit de media kan houden ikzelf ben, dan kies ik daarvoor.”
Feiten en omstandigheden van de veroordeling
De feiten waarvoor Van Gucht nu is veroordeeld, dateren van december 2024. Tijdens een controle op de E17 bij Nazareth werd hij zwalpend achter het stuur aangetroffen, met een alcoholpromillage van 1,15 – wat overeenkomt met drie tot zeven glazen wijn of bier. Zijn rijbewijs werd voor vijftien dagen ingetrokken, maar drie weken later werd hij opnieuw betrapt op het rijden zonder geldig rijbewijs. Het Openbaar Ministerie stelde dat Van Gucht niet één keer, maar minstens vijftien keer achter het stuur kroop terwijl zijn rijbewijs nog steeds was ingetrokken.
Erkenning van onvoorzichtigheid
Van Gucht’s advocaat erkende dat zijn cliënt “onvoorzichtig” had gehandeld. “Hij had beter eerst naar mij gebeld om het na te vragen, maar hij was ervan overtuigd dat het geen probleem was,” verklaarde de raadsman in de rechtbank. Dit werd door de rechter meegenomen in de overwegingen voor de veroordeling, wat leidde tot de opgelegde straf.
Nog een lopende zaak in Gent
De zaak rond het rijden onder invloed is echter nog niet volledig afgesloten. In Gent wordt deze verder behandeld op 18 december, waarbij mogelijk meer details aan het licht komen over Van Gucht’s gedrag op de weg en de juridische gevolgen hiervan.
De veroordeling heeft de sportjournalist flink in de publiciteit gebracht en leidde tot veel reacties, zowel vanuit de media als het publiek. Het blijft afwachten hoe Van Gucht verder met de situatie omgaat, zowel persoonlijk als professioneel.