Actueel
Fatbike-verbod komt eraan: eerste stad maakt de gevaarlijke fietsen illegaal
Enschede verbiedt als eerste Nederlandse stad fatbikes in de binnenstad: “Onveilig, gevaarlijk en vaak opgevoerd”
Waar de landelijke politiek nog twijfelt over regelgeving rond fatbikes, neemt de gemeente Enschede het voortouw. De stad voert per 1 januari 2026 een verbod in op het gebruik van fatbikes in de binnenstad. De beslissing is het gevolg van toenemende zorgen over verkeersveiligheid, overlast en het gedrag van veelal jonge bestuurders.
Fatbike-overlast: van hip naar hinderlijk
Fatbikes zijn in korte tijd enorm populair geworden onder jongeren. De stoere e-bikes met brede banden en krachtige motoren zijn niet alleen opvallend, maar ook vaak opgevoerd. Waar ze oorspronkelijk bedoeld zijn voor off-road gebruik in bijvoorbeeld zand of sneeuw, rijden ze tegenwoordig massaal op stoepen, fietspaden en winkelstraten – met snelheden die kunnen oplopen tot boven de 40 kilometer per uur.
In Enschede leidde dit tot een groeiend aantal klachten van burgers en ondernemers. Bewoners voelen zich niet langer veilig in het centrum, en winkeliers spreken van “asociaal gedrag en gevaarlijke verkeerssituaties”. De gemeenteraad vond het genoeg geweest en nam een historisch besluit: een verbod op fatbikes in het hart van de stad.
Waarom Enschede ingrijpt
De motie voor het verbod kwam van Rachel Denneboom, fractievoorzitter van de VVD in Enschede. Zij kreeg bijval van partijen als Volt, CDA en Burgerbelangen Enschede. “Fatbikes zien eruit als fietsen, maar gedragen zich als scooters,” aldus Denneboom. “De snelheid is vaak te hoog, de controle ontbreekt en de bestuurders zijn vaak erg jong.”
Het voorstel werd met een meerderheid aangenomen. Het verbod zal worden opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), waarin nu al staat dat scooters verboden zijn in het centrum. Volgens Denneboom is het een logische volgende stap om ook fatbikes onder die categorie te scharen.
Een scooter vermomd als fiets
“Wat je ziet, is dat deze fatbikes zich net als scooters gedragen: ze racen door voetgangerszones, veroorzaken gevaarlijke situaties en negeren verkeersregels,” licht Denneboom toe. “Alleen hebben ze het uiterlijk van een fiets, waardoor ze lastig te handhaven zijn met de huidige regels.”
Ze vervolgt: “Als het verbod er eenmaal is, kunnen handhavers effectiever optreden. We hebben dat eerder gezien bij het scooterverbod: in het begin was er veel discussie, maar uiteindelijk heeft het geleid tot een rustiger en veiliger stadscentrum.”
Wanneer gaat het fatbikeverbod in?
Het geplande verbod gaat op 1 januari 2026 in. Tot die tijd wordt gewerkt aan de juridische onderbouwing en de aanpassing van de APV. Ook zal de gemeente inzetten op voorlichting en communicatie richting inwoners, scholen en ouders.
De handhaving zal vergelijkbaar zijn met eerdere maatregelen tegen scooters: waarschuwingen in het begin, gevolgd door boetes en mogelijk inbeslagname van voertuigen bij herhaaldelijke overtreding. Er wordt verwacht dat het straatbeeld in de binnenstad van Enschede hierdoor drastisch zal veranderen.
Wethouder: “Geen makkelijke opgave”
Hoewel het voorstel brede steun kreeg, zijn er ook kritische geluiden. Wethouder Marc Teutelink steunde het initiatief, maar benadrukte de complexiteit: “Een juridisch waterdicht verbod op fatbikes is niet eenvoudig. Dit plan is vooral een aanzet tot verdere analyse van de verkeersveiligheid.”
Hij wees erop dat landelijke regelgeving wenselijk is, maar zolang die uitblijft, wil Enschede lokaal verantwoordelijkheid nemen. “We kunnen niet blijven wachten. De veiligheid van onze inwoners staat voorop.”
Politieke verdeeldheid: niet iedereen is overtuigd
Niet alle raadsleden zijn enthousiast over het verbod. Robin Wessels van GroenLinks noemde het plan “laakbaar” en vergeleek het met “stukken rood vlees voor de bühne in de arena”. Hij betwijfelt of een lokaal verbod juridisch standhoudt en vraagt zich af of er niet effectievere manieren zijn om de overlast aan te pakken.
“Wij willen ook iets doen aan de onveiligheid,” zei Wessels. “Maar dit is niet de manier. Je moet niet alleen verbieden, maar ook investeren in gedragscorrectie, toezicht en technische aanpassingen van voertuigen.”
Enschede als voorbeeld voor andere steden?
Met deze maatregel is Enschede de eerste stad in Nederland die daadwerkelijk een stap verder gaat dan alleen handhaving en voorlichting. De kans is groot dat andere gemeenten het voorbeeld zullen volgen, zeker als blijkt dat het verbod daadwerkelijk effect heeft op verkeersveiligheid en overlast.
Steeds meer steden worstelen namelijk met hetzelfde probleem: jongeren die met hoge snelheid op fatbikes door drukke straten scheuren, zonder verlichting of helm, en vaak op voertuigen die niet meer als reguliere fietsen gezien kunnen worden.
Wat betekent dit voor fatbikegebruikers?
Voor fatbikebezitters die regelmatig in het centrum van Enschede komen, betekent dit verbod dat zij hun vervoermiddel daar straks niet meer mogen gebruiken. Alternatieven zijn fietsenstallingen aan de rand van het centrum, of gebruik van reguliere fietsen die wel aan de regels voldoen.
Het verbod geldt in eerste instantie alleen voor het afgebakende stadscentrum. Of het later wordt uitgebreid naar andere delen van de stad, hangt af van het succes van de maatregel en het aantal overtredingen.
Wat zegt de landelijke politiek?
Op landelijk niveau is er nog altijd veel discussie over de status van fatbikes. Moeten ze worden geclassificeerd als bromfietsen? Moet er een helmplicht komen? Of volstaat betere handhaving?
Ministeries buigen zich momenteel over deze vragen, en er wordt gewerkt aan een aanpassing van de verkeerswetgeving die voertuigen zoals fatbikes beter moet reguleren. Tot die tijd nemen steeds meer gemeenten het heft in eigen handen.
Bekijk de video hieronder:
Conclusie: een duidelijke koerswijziging
Met het verbod op fatbikes in de binnenstad laat Enschede zien dat het veiligheid en leefbaarheid boven gemak en populariteit stelt. Hoewel de maatregel tot discussie leidt, is de boodschap helder: de stad kiest voor een veilig centrum, waarin voetgangers, fietsers en ondernemers zich prettig voelen.
Of dit initiatief navolging krijgt in andere steden, zal de komende jaren blijken. Maar duidelijk is dat de maat vol is: fatbikes zijn welkom, maar alleen als ze verantwoord worden gebruikt.
De 62-jarige Peter besloot om twee jaar geleden op vakantie te gaan naar Letland. Hij zal deze solotrip echter nooit meer vergeten.
Peter steekt van wal: “Het Oostblok is weer eens wat anders als Spanje, waar veel mensen heengaan. Het leek me ontzettend leuk ergens heen te gaan waar niet zoveel over bekend is.”
De Nederlander vervolgt: “Bovendien zijn vluchten naar Riga ook goedkoop, evenals het verblijf en de kosten in het algemeen.”
“Ik houd van reizen en het liefst alleen, dan hoef je geen rekening te houden met anderen en dan kun je dus ook gewoon je gang gaan”, aldus Peter.
Peter had alles tot in de puntjes gepland. “Via Google had ik al gekeken naar toeristische trekpleisters, zodat ik niet doelloos in het rond zou lopen. Dat doe ik eigenlijk altijd.”
Aangekomen besloot hij om een avondje te gaan stappen, dus trok hij de stad in. Tijdens zijn wandeling werd hij plots aangesproken door een jongedame.
Peter vertelt: “Ze zei dat ze uit Rusland waren en vroeg me of ik ergens een leuk tentje wist waar ze iets zouden kunnen gaan drinken. Ik had geen idee, en vertelde dat ik uit Nederland kom.”
“Daarop vroeg ze me of ik zin had om met haar mee te gaan. Ik zag daar geen kwaad in en we zijn toen samen naar een bar gegaan”, vervolgt Peter.
“Het was supergezellig en de drank vloeide rijkelijk. Ze heette Stefania en was 23 jaar. Aan het einde van de avond vroeg ze of ze mee mocht naar mijn hotel.”
Peter was toen zestig en zegt dat het moeilijk was om een knappe dame van 23 jaar te weigeren. “Ze was heel erg knap en ik had er veel zin in. Toch was ik niet meer helemaal helder en zelfs een beetje duizelig.”
De man legt uit wat er dan gebeurde. “Toen we in mijn hotelkamer kwamen, kon ik nauwelijks meer op mijn benen staan. Het voelde alsof ik teveel gedronken had, maar ook weer niet.”
“Ik ben uiteindelijk in slaap gevallen. Alhoewel, het was meer een soort van knock-out. Toen ik wakker werd was Stefania er niet.”
“Tot mijn grote schrik was mijn portemonnee, waar mijn vakantiegeld van 2.000 euro en bankpas inzaten, er ook niet meer.”
“Ik heb toen mijn bank direct gebeld en gelukkig was er nog niets afgeschreven. De kaarten heb ik laten blokkeren. Mijn cash geld was ik wel kwijt.”
“Dat was nog erg lastig, want ik moest immers nog drie dagen eten en drinken. Ook moest ik de taxirit naar het vliegveld betalen. Zonder geld ben je echt machteloos.”
“Gelukkig had ik mijn paspoort nog en via Western Union heeft een familielid geld naar me overgemaakt. Dat kon ik toen afhalen bij een kantoortje in de stad.”
“In de resterende dagen heb ik Stefania niet meer gezien. Ik kan het niet met zekerheid zeggen, maar ik denk dat ze iets in mijn drinken heeft gedaan.”
“Het klinkt ook te mooi om waar te zijn. Waarom zou een bloedmooie meid van 23 met een man van 60 willen zijn?” Peter heeft zijn lesje nu wel geleerd.
“Het heeft me enorm aangegrepen en als ik nu op vakantie ga, kijk ik wel drie keer uit. Ondanks dat ik zulke verhalen wel had gehoord, ben ik er zelf toch ingetrapt.”