Actueel
Deze zes bekende winkelketens nemen geen contant geld meer aan
De opkomst van een cashloze samenleving: voordelen en uitdagingen
In steeds meer landen en sectoren verdwijnen contante betalingen. Wat ooit de standaard was, wordt nu snel vervangen door digitale betaalmethoden zoals pinpassen, Apple Pay en Google Pay. Winkels, restaurants en zelfs supermarkten maken de keuze om geen contant geld meer te accepteren, wat leidt tot een discussie over de voor- en nadelen van een cashloze samenleving.
Steeds meer bedrijven zonder contant geld
In het Verenigd Koninkrijk groeit het aantal winkels en restaurants dat geen contante betalingen meer accepteert. De krant Daily Express meldt dat bekende ketens overstappen op volledig digitale betalingen.
Een voorbeeld hiervan is de restaurantketen Zizzi, die cashloos werken promoot omdat het volgens hen het betaalproces versnelt en de veiligheid voor zowel klanten als personeel vergroot. Ook Gail’s Bakery stelt dat het afschaffen van contant geld helpt bij het verlagen van de CO2-uitstoot, doordat er geen fysiek geld meer vervoerd hoeft te worden.
Niet alleen horecabedrijven kiezen voor digitale betalingen. De supermarktketen Asda heeft in bijna 270 tankstations geen contante betalingen meer. Dit besluit is ingegeven door het feit dat meer dan 90% van de klanten al met pinpas of contactloos betaalde. Ook Tesco heeft contante betalingen in 40 van haar cafés stopgezet, waardoor klanten uitsluitend digitaal kunnen afrekenen.
Sainsbury’s is nog niet volledig overgestapt op een cashloos systeem, maar steeds meer van hun winkels accepteren geen contant geld meer. Het lijkt erop dat grote ketens steeds vaker kiezen voor een cashloze toekomst, waarbij efficiëntie en veiligheid de voornaamste redenen zijn.
De keerzijde van een cashloze samenleving
Hoewel bedrijven de overstap naar digitale betalingen als een positieve ontwikkeling zien, zijn er ook veel mensen die hier bezorgd over zijn. Vooral kwetsbare groepen worden benadeeld door het verdwijnen van contante betalingen.
Problemen voor ouderen en mensen met een laag inkomen
Veel ouderen en mensen met een laag inkomen vertrouwen nog op contant geld. Voor hen is digitale betaling geen vanzelfsprekendheid. Ze beschikken soms niet over een smartphone of hebben moeite met het gebruik van digitale betaalmethoden. Dit betekent dat ze mogelijk uitgesloten worden van bepaalde winkels en diensten die alleen nog digitale betalingen accepteren.
Daarnaast zijn er mensen die contant geld gebruiken om hun uitgaven beter te beheren. Fysiek geld maakt het gemakkelijker om overzicht te houden over je budget, terwijl digitale betalingen kunnen leiden tot onbewuste uitgaven. Zonder cash kunnen mensen sneller hun financiën uit het oog verliezen, wat kan resulteren in schulden of onverwachte kosten.
Misverstanden over de wetgeving
Veel mensen gaan ervan uit dat winkels wettelijk verplicht zijn om contant geld te accepteren. Ze redeneren dat munten en biljetten officieel als wettig betaalmiddel gelden en daarom overal gebruikt moeten kunnen worden. In werkelijkheid ligt dit anders.
De Bank of England legt uit dat de term ‘wettig betaalmiddel’ betekent dat een schuld ermee kan worden afbetaald, maar dat winkels zelf mogen bepalen welke betaalmethoden ze accepteren. Dit betekent dat een winkel of restaurant legaal kan weigeren om contant geld aan te nemen en volledig cashloos kan werken.
Risico’s van een volledig digitale betaalwereld
Hoewel contactloos betalen voor veel mensen handig is, brengt een wereld zonder contant geld ook risico’s met zich mee.
Kwetsbaarheid voor cybercriminaliteit en storingen
Digitale betalingen zijn afhankelijk van technologie, en technologie kan falen. Cyberaanvallen, technische storingen of netwerkproblemen kunnen ertoe leiden dat mensen plotseling geen toegang meer hebben tot hun geld. Een recente storing bij een grote bank in het Verenigd Koninkrijk zorgde ervoor dat klanten tijdelijk geen betalingen konden doen, wat grote problemen veroorzaakte voor mensen die geen contant geld bij zich hadden.
Daarnaast brengt een volledig digitaal betaalsysteem het risico van cybercriminaliteit met zich mee. Hackers kunnen systemen aanvallen en gevoelige informatie stelen, wat kan leiden tot financiële schade voor consumenten en bedrijven.
Privacy en controle over geld
Een ander punt van zorg is de privacy. Contant geld biedt anonimiteit, terwijl digitale betalingen geregistreerd worden en gevolgd kunnen worden. Dit roept vragen op over de controle die banken, overheden en bedrijven hebben over het geld van burgers.
In sommige landen wordt gevreesd dat de overstap naar een cashloze samenleving de deur opent naar financiële surveillance en dat mensen steeds minder controle hebben over hoe en wanneer ze hun geld kunnen gebruiken. Ook wordt er gediscussieerd over de invloed van banken en betalingsverwerkers die transacties kunnen blokkeren of gebruikers kunnen uitsluiten van financiële diensten.
Een gebalanceerde toekomst: ruimte voor contant geld en digitale betalingen
Hoewel de trend richting digitale betalingen onmiskenbaar is, zijn er nog steeds argumenten om contant geld te behouden als een optie. Overheden en bedrijven moeten overwegen hoe ze de overgang naar een cashloze samenleving zo inclusief mogelijk kunnen maken, zodat niemand wordt uitgesloten van essentiële diensten.
Mogelijke oplossingen kunnen zijn:
- Het wettelijk verplichten van winkels om contant geld als een betaalmiddel te blijven accepteren.
- Het aanbieden van educatieprogramma’s om mensen te helpen bij de overstap naar digitale betalingen.
- Het ontwikkelen van alternatieve digitale betaalopties voor mensen die geen bankrekening hebben.
Daarnaast kunnen hybride betaalmodellen worden onderzocht, waarbij klanten de keuze hebben tussen contante en digitale betalingen, zonder dat er een groep wordt benadeeld.
Conclusie
De overstap naar een cashloze samenleving heeft zowel voordelen als nadelen. Aan de ene kant leidt het tot snellere en veiligere transacties en kan het zelfs milieuvriendelijker zijn. Aan de andere kant brengt het risico’s met zich mee voor kwetsbare groepen en maakt het de samenleving afhankelijker van technologie.
De toekomst lijkt duidelijk: digitale betalingen zullen blijven groeien en steeds meer bedrijven zullen contant geld afschaffen. Toch is het belangrijk dat er oplossingen worden gevonden voor mensen die nog steeds afhankelijk zijn van cash. Alleen op die manier kan een cashloze samenleving echt inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen.
Het interview van Eva Jinek met hoofdofficier van justitie Heleen Rutgers heeft dinsdagavond een enorme discussie losgemaakt. Aanleiding was het besluit van het 0penbaar Ministerie om geen hoger beroep in te stellen in de strafzaak tegen zanger Marco Borsato. De rechtbank sprak hem eerder vrij, en met het besluit van het OM lijkt die zaak nu definitief afgesloten. Toch bleek uit de uitzending dat het laatste woord er nog lang niet over is gezegd.
Definitief besluit na jarenlange procedure
Eerder op de dag maakte het 0penbaar Ministerie bekend af te zien van een vervolgprocedure. Daarmee werd duidelijk dat de vrijspraak van Marco Borsato blijft staan. Het OM gaf aan dat de kans zeer klein werd geacht dat een gerechtshof tot een ander oordeel zou komen dan de rechtbank Midden-Nederland.
Die rechtbank oordeelde ruim een week geleden dat er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs was om tot een veroordeling te komen. Het OM had in eerste aanleg nog een vrijheidsstraf geëist, maar zag na bestudering van het vonnis onvoldoende aanknopingspunten om het oordeel succesvol aan te vechten.
Volgens het OM keek de rechtbank op twee cruciale punten anders naar de zaak dan het 0penbaar Ministerie zelf: de waardering van verklaringen en het aanvullende bewijs. Dat verschil van inzicht bleek doorslaggevend.
Eva Jinek confronteert hoofdofficier live op televisie
De beslissing leidde tot felle reacties, waaronder die van presentatrice Eva Jinek. In haar talkshow ontving zij dinsdagavond Heleen Rutgers, hoofdofficier van justitie bij de rechtbank Midden-Nederland. Wat volgde was een stevig gesprek waarin Jinek geen enkele kritische vraag uit de weg ging.
Jinek begon het interview met de constatering dat het OM jarenlang had aangegeven een sterke zaak te hebben opgebouwd. Er was uitgebreid onderzoek gedaan, deskundigen waren geraadpleegd en er was vertrouwen uitgesproken in de uitkomst. Dat beeld strookte volgens haar niet met het uiteindelijke besluit om af te zien van hoger beroep.
De presentatrice confronteerde Rutgers met eerdere publieke uitspraken waarin werd gesproken over zorgvuldig verzameld bewijs en grote zekerheid over de juridische onderbouwing. “Hoe kan het dat er nu wordt gezegd dat de kans op succes minimaal is, terwijl eerder juist het tegenovergestelde werd gesuggereerd?” vroeg Jinek.
Het verschil tussen overtuiging en oordeel
Rutgers probeerde in haar antwoorden duidelijk te maken dat een strafzaak altijd afhankelijk blijft van de interpretatie van de rechter. Het OM kan overtuigd zijn van de kracht van een dossier, maar uiteindelijk bepaalt de rechtbank hoe bewijs juridisch wordt gewogen.
Volgens Rutgers heeft de rechtbank in dit geval een strikte lijn gehanteerd, vooral waar het ging om aanvullend bewijs dat afkomstig was uit dezelfde bron als de verklaring zelf. Dat leidde ertoe dat elementen die het OM als ondersteunend beschouwde, door de rechtbank onvoldoende zelfstandig werden geacht.
Jinek liet het daar niet bij en stelde dat het OM deze juridische redenering had kunnen voorzien. “U weet toch hoe rechters naar bewijs kijken?” hield zij Rutgers voor. De hoofdofficier bleef benadrukken dat verschil van inzicht tussen OM en rechtbank geen uitzondering is binnen het rechtsstelsel.
Kritiek op de rol van het 0penbaar Ministerie
Het gesprek legde een bredere discussie bloot: hoe zorgvuldig is het OM geweest in het inschatten van de haalbaarheid van de zaak? En wat betekent dit voor het vertrouwen van betrokkenen en het publiek?
Jinek stelde dat het pijnlijk is dat na jarenlange procedures, onderzoeken en publieke aandacht uiteindelijk wordt geconcludeerd dat een veroordeling juridisch niet haalbaar is. Ze vroeg zich hardop af of dit traject niet anders had moeten worden ingericht.
Rutgers erkende dat de uitkomst teleurstellend kan zijn, maar benadrukte dat het rechtssysteem juist is ontworpen om zorgvuldig en terughoudend te zijn. “Vrijspraak betekent niet dat er geen verhaal is, maar dat het bewijs juridisch niet voldoet aan de vereiste standaard,” aldus Rutgers.
Verdeelde reacties bij kijkers
Na de uitzending stroomden de reacties op sociale media binnen. Veel kijkers vonden dat Eva Jinek het 0penbaar Ministerie scherp en terecht bevroeg. Anderen vonden de toon te hard en spraken van een ongelijk speelveld, waarin een justitiële bestuurder zich moest verdedigen tegenover een ervaren presentatrice.
Sommigen vonden dat Jinek de emoties van het publiek verwoordde, anderen vonden dat zij voorbijging aan de complexiteit van strafrechtelijke afwegingen. Vooral de vraag of het OM te zelfverzekerd is geweest in eerdere communicatie, werd breed besproken.
Vertrouwen in het rechtssysteem onder druk
De zaak raakt aan een dieper liggend maatschappelijk thema: het vertrouwen in het rechtssysteem. Wanneer een zaak jarenlang in de publieke aandacht staat en uiteindelijk zonder vervolg eindigt, roept dat vragen op bij alle betrokkenen.
Voorstanders van het besluit benadrukken dat het juist getuigt van zorgvuldigheid dat het OM geen kansloze procedures voortzet. Critici vinden dat het OM eerder duidelijkheid had moeten geven over de onzekerheden in het dossier.
Een zaak die juridisch sluit, maar emotioneel blijft
Hoewel de strafzaak juridisch is afgesloten, blijft de maatschappelijke impact groot. Het interview bij Eva Jinek maakte duidelijk hoe gevoelig dit onderwerp is en hoe verschillend de verwachtingen zijn van justitie, media en publiek.
Voor Marco Borsato betekent het besluit formeel het einde van een langdurige periode van onzekerheid. Tegelijkertijd blijft de zaak onderwerp van debat, analyse en emotie. De uitzending liet zien dat afsluiting op papier niet automatisch betekent dat alle vragen zijn verdwenen.
Conclusie
Het gesprek tussen Eva Jinek en Heleen Rutgers markeert een belangrijk moment in de nasleep van een veelbesproken strafzaak. Het toont hoe lastig de balans is tussen juridische zorgvuldigheid, publieke communicatie en maatschappelijke verwachtingen.
Of het OM anders had moeten handelen, zal onderwerp blijven van discussie. Duidelijk is wel dat deze zaak nog lang zal worden aangehaald als voorbeeld van hoe complex en beladen strafrechtelijke procedures kunnen zijn wanneer ze zich afspelen in het volle licht van de publieke opinie.