Actueel
Opmerkelijke foto opgedoken van Borsato-rechter
Ophef rond rechter in zaak tegen Marco Borsato: foto met J.K. Rowling zorgt voor vragen over neutraliteit
In aanloop naar de tweede zittingsdag in de strafzaak tegen zanger Marco Borsato is er op sociale media discussie ontstaan over één van de rechters die de zaak behandelt. Op het Instagramkanaal RealityFBI is een foto opgedoken uit 2022 waarop de rechter te zien is in gezelschap van onder anderen J.K. Rowling, de wereldberoemde auteur van de Harry Potter-boeken.
Wat deze foto opmerkelijk maakt, is dat de bijeenkomst waarbij ze aanwezig was, plaatsvond binnen een context die destijds in het Verenigd Koninkrijk veel stof deed opwaaien. De samenkomst zou zijn georganiseerd voor vrouwen die zich inzetten voor feministische kwesties en genderdebatten – thema’s die ook in Nederland gevoelig liggen.
Een lunch met maatschappelijke lading
De foto die RealityFBI publiceerde, blijkt genomen tijdens een informele lunch in het bekende River Café in Londen, in het voorjaar van 2022. De bijeenkomst werd georganiseerd door J.K. Rowling zelf, als eerbetoon aan vrouwen die zich inzetten voor vrouwenrechten en biologische sekse in het publieke debat.
Aan tafel zaten meerdere prominente Britse vrouwen, onder wie:
-
Rosie Duffield, parlementslid voor de Labourpartij,
-
Kathleen Stock, filosoof en schrijver,
-
Allison Bailey, advocaat en mensenrechtenactivist,
-
en andere bekende feministische denkers en activisten zoals Julie Bindel, Suzanne Moore en Helen Joyce.
De lunch stond in het teken van de campagne Respect My Sex, die aandacht vroeg voor de betekenis van biologische sekse in wetgeving en maatschappij. Rowling en de aanwezigen benadrukten dat hun inzet was gericht op bescherming van vrouwenrechten — maar de bijeenkomst kreeg ook kritiek vanwege de uitgesproken posities van sommige deelnemers in het debat rond transgenderrechten.
Online kritiek na de foto’s
Toen de foto’s destijds opdoken op sociale media, leidde dat in het Verenigd Koninkrijk tot felle reacties. Transactivisten uitten hun ongenoegen over de aanwezigheid van bepaalde groepen, waaronder leden van het collectief Get The L Out UK, dat zich kritisch opstelt tegenover de zichtbaarheid van transvrouwen binnen de feministische beweging.
De Britse schrijver en activist Laura Kate Dale noemde het “zorgwekkend” dat Rowling zich met deze groep omringde. Volgens Dale zou het signaal kunnen overkomen dat “transvrouwen worden uitgesloten van het gesprek over vrouwenrechten”.
Rowling zelf heeft zich destijds niet publiekelijk uitgelaten over de kritiek. Een woordvoerder van haar stichting Luminos liet weten “geen commentaar te geven op privébijeenkomsten.”
Waarom is dit nu relevant in Nederland?
De ophef rond de foto zou op zichzelf geen juridische betekenis hebben, ware het niet dat één van de aanwezigen op de foto inmiddels deel uitmaakt van de rechterlijke kamer die oordeelt in de strafzaak tegen Marco Borsato.
RealityFBI, dat vaker verslag doet van juridische en maatschappelijke kwesties, wees erop dat de aanwezigheid van de rechter bij zo’n bijeenkomst vragen kan oproepen over haar neutraliteit, gezien de aard van de zaak.
“Stel je voor: je wordt verdacht van iets heel ernstigs, zoals grensoverschrijdend gedrag, en de rechter die over jouw zaak beslist is eerder te zien op foto’s met een groep activistische vrouwen die zich fel uitspreken tegen mannen in machtsposities,” schrijft het kanaal.
“Dat mag op zichzelf natuurlijk — iedereen heeft recht op een privéleven — maar in gevoelige zaken is niet alleen de daadwerkelijke neutraliteit belangrijk, ook de schijn ervan.”
De betekenis van onpartijdigheid
In de Nederlandse rechtsstaat is het uitgangspunt helder: rechters moeten onafhankelijk zijn, én onafhankelijk lijken. Dat betekent dat zelfs de schijn van partijdigheid kan leiden tot een juridisch bezwaar.
In dit geval zou dat vorm kunnen krijgen via een wrakingsverzoek — een officieel verzoek aan de rechtbank om een rechter te vervangen wanneer een van de partijen meent dat de onpartijdigheid in het geding is.
RealityFBI legt uit dat dit een standaardprocedure is:
“Als er twijfels zijn over de objectiviteit van een rechter, kan elke partij een wrakingsverzoek indienen. Dat wil niet zeggen dat er sprake is van schuld, maar dat de procedure tijdelijk wordt stilgelegd totdat een andere kamer oordeelt of de rechter kan blijven zitten.”
Een dergelijke stap kan leiden tot vertraging van het proces, of zelfs tot een herstart van bepaalde delen van de zaak.
Een gevoelige context
De zaak tegen Marco Borsato is één van de meest besproken strafzaken van de laatste jaren. De zanger wordt verdacht van grensoverschrijdend gedrag jegens een minderjarige, wat het publieke debat over macht, vertrouwen en mannelijk gedrag opnieuw heeft aangewakkerd.
Het feit dat een rechter in deze zaak wordt gelinkt aan een feministische bijeenkomst waarin thema’s als machtsverhoudingen en seksueel gedrag aan bod kwamen, maakt de kwestie extra gevoelig.
“Het gaat hier niet om schuld of sympathie,” zegt een juridisch commentator in reactie op de ophef. “Maar om de vraag: hoe ziet de buitenwereld dit? In een proces met zo’n emotionele lading is elke schijn van voorkeur al genoeg om discussie te veroorzaken.”
Reactie van de rechtbank
De rechtbank is inmiddels op de hoogte gesteld van de ontdekking. Volgens RealityFBI heeft het kanaal de foto en context doorgestuurd aan de rechtbank voor verificatie.
In een korte verklaring laat de rechtbank weten dat de mogelijkheid tot wraking “altijd bestaat” en dat “partijen in iedere zaak de gelegenheid hebben om een dergelijk verzoek in te dienen.”
“Of daar aanleiding toe is, ligt volledig bij de advocaten van de betrokken partijen,” aldus de woordvoerder. “De rechtbank spreekt zich daar vooraf niet over uit.”
Voorlopig is er dus geen sprake van formele actie, maar de kwestie heeft de aandacht getrokken van zowel juridische experts als volgers van de zaak.
Wat kan er gebeuren?
Mocht een wrakingsverzoek daadwerkelijk worden ingediend, dan wordt de zaak tijdelijk stilgelegd. Een aparte wrakingskamer van de rechtbank zal dan beoordelen of de rechter nog geschikt is om de zaak te behandelen.
Wordt de wraking toegewezen, dan wordt de rechter vervangen door een andere. Wordt het verzoek afgewezen, dan gaat de zaak verder in de oorspronkelijke samenstelling.
Volgens strafrechtspecialisten komt het regelmatig voor dat partijen wraking aanvragen in gevoelige zaken, maar dat dergelijke verzoeken zelden worden toegewezen. De lat ligt hoog: er moet sprake zijn van “een objectief gerechtvaardigde vrees voor partijdigheid.”
Breder maatschappelijk debat
De ophef rond de rechter raakt aan een breder maatschappelijk vraagstuk: in hoeverre mogen rechters deelnemen aan maatschappelijke of activistische bijeenkomsten zonder dat hun neutraliteit in twijfel wordt getrokken?
Het is een discussie die niet nieuw is. Ook in andere landen zijn er voorbeelden van rechters die kritiek kregen op hun persoonlijke overtuigingen of sociale contacten, vooral in zaken die raken aan gevoelige thema’s als gender, religie of identiteit.
“Het is een dunne lijn,” zegt een hoogleraar rechtsfilosofie aan de Universiteit Leiden. “Rechters zijn ook burgers, met meningen en levens buiten de rechtbank. Maar in zaken met een grote symbolische lading kan die grens snel onderwerp van discussie worden.”
Wat betekent dit voor de zaak-Borsato?
Vooralsnog gaat het proces gewoon verder. Donderdag staat de tweede zittingsdag gepland, waarin de verdediging van Borsato haar pleidooi zal houden. Volgens juridische bronnen is er op dit moment geen officieel wrakingsverzoek ingediend.
Wel is duidelijk dat de foto en de bijbehorende discussie de aandacht zullen trekken, zeker nu het proces in de meest gevoelige fase belandt.
Of het leidt tot actie vanuit de verdediging, blijft afwachten. Maar één ding is zeker: in een zaak die al vanaf het begin onder een vergrootglas ligt, is elke schijn van onevenwichtigheid voer voor debat.
Samenvatting
-
Een rechter in de zaak tegen Marco Borsato is te zien op een foto uit 2022, tijdens een feministische lunch met J.K. Rowling.
-
De bijeenkomst stond in het teken van de campagne Respect My Sex en werd in het Verenigd Koninkrijk bekritiseerd vanwege de aanwezige activisten.
-
Het kanaal RealityFBI wijst op mogelijke vragen over de schijn van partijdigheid.
-
De rechtbank laat weten dat partijen altijd een wrakingsverzoek kunnen indienen als zij twijfels hebben over neutraliteit.
-
Voorlopig is de zaak nog niet stilgelegd, maar de kwestie werpt een schaduw over de tweede zittingsdag.
Actueel
Advocaten Marco Borsato slopen verklaringen vermeend slachtoffer en haar moeder wijzen op een leugen
Tweede zittingsdag zaak Marco Borsato: verdediging zet vraagtekens bij rol van moeder
De tweede dag van de rechtszaak tegen Marco Borsato is vanochtend hervat in de rechtbank van Midden-Nederland. Waar de eerste zittingsdag vooral in het teken stond van de aanklacht en de toelichting van het 0penbaar Ministerie (OM), is het vandaag de beurt aan de verdediging. De advocaten Gert-Jan en Carry Knoops namen het woord namens de zanger en zetten de toon met scherpe opmerkingen richting het OM.
Volgens het echtpaar Knoops zijn er grote onduidelijkheden in het onderzoek, met name over de rol van de moeder van het vermeende slacht0ffer, Nathalie T.. De advocaten vinden dat het OM te snel heeft geconcludeerd dat er geen sprake is geweest van beïnvloeding of sturing.
“Het is voor ons onbegrijpelijk dat het 0penbaar Ministerie dit zo heeft kunnen vaststellen,” verklaarde Gert-Jan Knoops in de rechtbank. “Er zijn duidelijke aanwijzingen dat er juist wél sprake was van sturing door de moeder.”
Verdediging: “Moeder speelde actieve rol in aangifte”
De kern van de verdediging ligt bij de manier waarop de aangifte tot stand is gekomen. Volgens de advocaten heeft de moeder van het vermeende slacht0ffer een actieve rol gespeeld in het opstarten van de zaak.
Het 0penbaar Ministerie stelde eerder dat de moeder enkel een ondersteunende rol had en dat de beslissing om aangifte te doen volledig bij de dochter lag. Daar is de verdediging het niet mee eens.
Knoops wees op verschillende verklaringen en berichten in het dossier die volgens hem laten zien dat de moeder al vroeg contact had gezocht met de p0litie en dat zij haar dochter later overhaalde om daadwerkelijk een officiële aangifte te doen.
“Als de moeder uit eigen beweging naar de p0litie stapt en haar dochter daar pas later over informeert, is dat niet wat men bedoelt met een zelfstandige beslissing van het slacht0ffer,” aldus de advocaat.
Discussie over appberichten
Een belangrijk punt in het betoog van de verdediging is een appbericht dat enkele dagen na het eerste contact met de p0litie zou zijn verstuurd. In dat bericht schrijft de dochter dat ze heeft besloten nog geen aangifte te doen, omdat “de gevolgen zwaarder zijn dan wat het oplevert.”
Volgens Knoops toont dit aan dat het meisje al op de hoogte was van het feit dat haar moeder contact had gezocht met de autoriteiten — iets wat haaks zou staan op eerdere verklaringen.
“Dit bericht laat zien dat ze wél wist dat er contact was met de p0litie. Het is dus onjuist om te zeggen dat dit buiten haar om is gebeurd,” betoogde Knoops.
Hij benadrukte dat dit soort details cruciaal zijn voor de beoordeling van de geloofwaardigheid van de verklaringen van zowel moeder als dochter.
Twijfel over rol van media
De verdediging richtte haar pijlen ook op de manier waarop het verhaal volgens hen naar buiten is gebracht. Volgens Knoops is het beeld dat de moeder nooit contact heeft gezocht met de media “onjuist”.
Er is volgens hem een getuige die heeft verklaard dat de moeder al vóór de officiële aangifte sprak over “een mediaplan”. Daarmee doelt de verdediging op de mogelijkheid dat de zaak op een bepaald moment bewust naar de pers zou worden gebracht.
“Als iemand vóór een aangifte al nadenkt over een mediaplan, dan mag je de vraag stellen wat de motivatie is geweest om deze zaak aan te kaarten,” zei Knoops in zijn pleidooi.
De advocaten vinden dat het OM onvoldoende heeft onderzocht of er sprake was van media-invloed of externe druk, iets wat volgens hen essentieel is om te begrijpen hoe het proces van aangifte precies is verlopen.
“De zaak begon in 2019”
Volgens de verdediging begon de hele kwestie al in 2019, toen de moeder van het vermeende slacht0ffer naar de p0litie stapte voor wat zij een “informatief gesprek” noemde. Ze zou dit naar eigen zeggen hebben gedaan zonder dat haar dochter daarvan wist.
Pas twee jaar later, in 2021, volgde de officiële aangifte. Die kwam kort voordat Borsato in opspraak raakte door verhalen over grensoverschrijdend gedrag bij het televisieprogramma The Voice of Holland.
De verdediging wijst erop dat die timing geen toeval is. Volgens hen is het aannemelijk dat de mediastorm rond The Voice invloed heeft gehad op de beslissing van het meisje en haar moeder om de stap naar de p0litie te zetten.
“Het beeld dat er plotseling meerdere slacht0ffers waren, bleek achteraf niet te kloppen,” stelde Knoops. “Toch is onze cliënt in die periode in een positie gebracht waarin hij nauwelijks nog kans had zich te verdedigen.”
Knoops: “Aangifte niet zelfstandig genomen besluit”
In een stevig slotbetoog benadrukte Knoops nogmaals dat de aangifte volgens hem niet op zelfstandige wijze is gedaan.
“Het meisje is in de overtuiging gebracht dat er meer slacht0ffers zouden zijn. Onder druk van haar moeder en van mediaverhalen is ze uiteindelijk overgehaald om aangifte te doen. Dat kun je geen vrije beslissing noemen.”
De advocaat sprak van een “gevaarlijke samensmelting” van persoonlijke emoties, media-aandacht en ouderlijke sturing. Hij riep de rechtbank op om “niet blind te zijn voor dit patroon.”
“Wie de feiten in dit dossier aandachtig leest, ziet dat de aangifte niet voortkwam uit een onafhankelijk besluit. Er was sprake van beïnvloeding, zowel door directe familie als door de buitenwereld.”
0penbaar Ministerie houdt vast aan eigen lezing
Het OM, dat op de eerste dag een onvoorwaardelijke celstraf van vijf maanden eiste, blijft bij zijn standpunt dat de verklaringen van moeder en dochter geloofwaardig zijn. Volgens het OM is de aangifte zorgvuldig onderzocht en zijn er geen aanwijzingen dat deze onder druk tot stand is gekomen.
Ook stelde de officier van justitie dat de aangifte is ondersteund door consistentie in de verklaringen en aanvullend bewijsmateriaal. De verdediging weerspreekt dat en noemt het dossier “vol gaten en aannames.”
“Het OM heeft de verklaringen van de moeder klakkeloos overgenomen,” aldus Knoops. “Als men het dossier goed had gelezen, had men gezien dat er signalen zijn van beïnvloeding.”
Publieke belangstelling groot
Net als tijdens de eerste zittingsdag was ook vandaag de publieke belangstelling groot. Voor de rechtbank verzamelden zich tientallen journalisten, belangstellenden en nieuwsgierige voorbijgangers.
Binnen in de zaal bleef de sfeer gespannen, maar beheerst. Marco Borsato luisterde aandachtig naar zijn advocaten, maar reageerde niet zichtbaar op de uitspraken. Hij heeft vanaf het begin van de zaak alle aantijgingen ontkend en blijft bij zijn standpunt dat hij onschuldig is.
Vervolg van de zaak
De rechtbank verwacht dat de behandeling van de zaak nog meerdere dagen in beslag zal nemen. Nadat de verdediging haar pleidooi heeft afgerond, krijgt het OM de gelegenheid om te reageren. Daarna volgt eventueel een laatste woord van Borsato zelf, voordat de rechterlijke kamer zich terugtrekt om tot een oordeel te komen.
De uitspraak wordt naar verwachting over enkele weken gedaan. Tot die tijd zal de publieke discussie rond de zaak onverminderd doorgaan.
Analyse: strijd om geloofwaardigheid
De tweede zittingsdag maakt duidelijk dat deze zaak niet alleen draait om de vraag wat er feitelijk is gebeurd, maar ook om de geloofwaardigheid van de verklaringen. De verdediging probeert twijfel te zaaien over de motieven van de aangeefster en haar moeder, terwijl het OM vasthoudt aan de betrouwbaarheid van hun getuigenis.
Het resultaat is een complexe rechtszaak waarin emoties, media-aandacht en juridische precisie elkaar voortdurend raken.
“Deze zaak laat zien hoe dun de scheidslijn is tussen een strafrechtelijk onderzoek en de publieke arena,” zegt mediajurist Michaël Bartels. “Zodra er zoveel ogen op gericht zijn, wordt elk detail belangrijk.”
Conclusie
De verdediging van Marco Borsato heeft tijdens de tweede zittingsdag stevige kritiek geuit op het onderzoek van het 0penbaar Ministerie. Volgens Gert-Jan en Carry Knoops is er sprake geweest van beïnvloeding door de moeder van het vermeende slacht0ffer en van externe druk vanuit de media.
De advocaten vragen zich hardop af of het OM wel voldoende kritisch heeft gekeken naar de totstandkoming van de aangifte.
Met nog meerdere zittingsdagen te gaan blijft de vraag open hoe zwaar de rechtbank deze argumenten zal laten meewegen. Eén ding is duidelijk: de strijd om interpretatie en geloofwaardigheid is nog lang niet gestreden.