Actueel
Stroomuitval van 72 uur op komst in Nederland: ”Bereid je voor”
Wat als Nederland 72 uur zonder stroom zit? “Het gebeurt onverwacht – en altijd op een slecht moment”
Stel je voor: je loopt je winkel binnen, maar de verlichting springt niet aan. Je wifi is uitgevallen, je pinapparaten werken niet, en in de koeling begint alles langzaam te bederven. De dag is pas net begonnen, maar je zaak ligt volledig stil. En dan besef je: het is geen kortstondige storing, je zit 72 uur zonder stroom.
Het klinkt als een rampenscenario, maar volgens experts is dit een reëel gevaar waar Nederlandse ondernemers en burgers zich beter op moeten voorbereiden. De waarschuwing komt van Hans-Peter Oskam, directeur van Netbeheer Nederland, die wijst op recente gebeurtenissen in Zuid-Europa als voorbeeld van wat hier ook kan gebeuren.
Lessen uit Zuid-Europa
Eind vorige maand werd Spanje en Portugal getroffen door een grootschalige stroomstoring. Hele regio’s zaten urenlang zonder elektriciteit. Supermarkten moesten sluiten, verkeer liep vast, en ziekenhuizen schakelden massaal over op noodaggregaten.
Wat daar gebeurde, is volgens Oskam geen incident, maar een voorbode van wat ook in Nederland mogelijk is. “Het gebeurt altijd onverwacht,” waarschuwt hij, “en altijd op een heel ongunstig moment.”
De kwetsbaarheid van ons energiesysteem
Hoewel Nederland een van de best georganiseerde energienetten ter wereld heeft, zijn ook hier de risico’s reëel. Binnen het Veiligheidsberaad – het overlegorgaan van de 25 veiligheidsregio’s in Nederland – wordt serieus rekening gehouden met een scenario waarin het hele land drie dagen zonder stroom zit.
De oorzaken kunnen uiteenlopen: van piekbelasting tot cyberaanvallen. En hoewel het merendeel van de bevolking denkt dat ‘zoiets hier niet kan gebeuren’, luiden experts de noodklok.
Wat gebeurt er als de stroom langdurig uitvalt?
Een stroomstoring van meerdere dagen treft niet alleen grote bedrijven, maar ook de bakker op de hoek, de horecaondernemer met volle koelingen, en het kleine kantoor dat volledig afhankelijk is van internet en digitale communicatie.
Zonder stroom:
-
Werken pinautomaten en kassasystemen niet
-
Bederfelijke waren bederven
-
Thuiswerkers kunnen niet inloggen
-
Oplaadbare apparatuur valt uit
-
Verkeerslichten doen het niet, wat leidt tot onveilige situaties
-
Liftgebruikers raken opgesloten
-
Zorginstellingen draaien op noodstroom, zolang die beschikbaar is
En op dat moment is het te laat om nog snel een aggregaat te kopen, want iedereen denkt hetzelfde – en de voorraden zijn beperkt.
De overheid is voorbereid – maar verwacht ook actie van ondernemers
Er bestaan noodplannen, zoals het Nationaal Crisisplan Elektriciteit, waarin staat hoe overheden moeten handelen tijdens een grootschalige storing. Ook werken Europese netbeheerders, waaronder TenneT, samen aan het voorkomen van uitval door technische afspraken.
Toch geldt één harde realiteit: overheden en hulpdiensten kunnen niet alles opvangen. Er is geen centraal magazijn met duizenden noodaggregaten die zomaar uitgedeeld kunnen worden.
Bedrijven moeten zelf actie ondernemen om hun continuïteit te waarborgen, zegt Oskam. “Er is simpelweg geen hulpdienst die jouw bakkerij, winkel of horecazaak op dag één kan redden. De eerste prioriteit gaat naar het redden van mensenlevens.”
De zes belangrijkste oorzaken van langdurige stroomuitval
Er zijn meerdere risico’s die samen of afzonderlijk kunnen leiden tot langdurige stroomuitval:
-
Te veel gelijktijdig verbruik
Bijvoorbeeld tijdens een hittegolf of koude periode, als iedereen massaal stroom gebruikt voor airco’s of elektrische verwarming. -
Technische storingen of ongelukken
Zoals graafwerkzaamheden waarbij een stroomkabel geraakt wordt. -
Cyberaanvallen op energienetwerken
In Nederland nog niet voorgekomen, maar wel een serieus scenario waarmee wordt gerekend. -
Internationale energieproblemen
Nederland is deels afhankelijk van import uit andere landen. Problemen in Duitsland of België kunnen doorwerken in ons net. -
Onevenwicht tussen opwekking en verbruik
Door de toename van zonne- en windenergie is er soms te veel stroom op verkeerde momenten – of juist te weinig op piekmomenten. -
Verouderde netwerkinfrastructuur
Niet alle onderdelen van het net zijn berekend op de enorme toename van elektrische apparaten, laadpalen en warmtepompen.
Wat kun je als ondernemer nú al doen?
Voor burgers is er al een campagne van de overheid: Denk Vooruit, met tips zoals het aanleggen van een noodpakket. Maar voor ondernemers is er nog weinig bewustwording, terwijl de impact voor bedrijven minstens zo groot is.
Praktische tips voor ondernemers:
-
Zorg voor een noodpakket op de zaak: radio op batterijen, kaarsen, flessen drinkwater, powerbanks.
-
Maak een stroomuitvalplan met je personeel: wat doe je als de stroom wegvalt?
-
Sluit je aan bij collega-ondernemers op een bedrijventerrein of in een winkelgebied en bespreek gezamenlijke oplossingen.
-
Onderzoek of een noodaggregaat zinvol is voor jouw situatie. Heb je veel bederfelijke voorraad? Dan kan het lonen.
-
Werk met offline back-ups van klant- of orderinformatie, mocht je computersystemen uitvallen.
Voor grote bedrijven zijn investeringen in batterijopslag of een energiehub op het bedrijventerrein een serieuze overweging. Voor kleinere winkels of dienstverleners is het vooral belangrijk dat de risico’s besproken worden – ook als je uiteindelijk besluit géén maatregelen te nemen.
Wacht niet tot het te laat is
De boodschap van Oskam is duidelijk: wacht niet tot het donker wordt om na te denken over wat je moet doen. Het is nu – met de stroom nog aan – het moment om intern scenario’s te bespreken en plannen te maken.
“Denk nu na over je bedrijfscontinuïteit,” zegt Oskam. “Wat als het licht drie dagen uitgaat? Hoe zorg je ervoor dat je daarna weer snel kunt opstarten?”
Door het gesprek aan te gaan met collega’s, leveranciers en klanten, creëer je duidelijkheid – en dat is van onschatbare waarde in tijden van chaos.
Geen ‘VIP-stroom’ voor ondernemers
Als het licht uitgaat in een hele regio, krijgt niemand voorrang – ook bedrijven niet. Ook al heb je een vitale functie, zonder eigen voorzieningen zit je net zo goed zonder stroom als ieder ander. Daarom is het zaak om zélf voorbereid te zijn.
De enige uitzondering vormen ziekenhuizen en kritieke overheidsinstellingen, die wel beschikken over speciale noodsystemen. Maar voor de gewone ondernemer geldt: zelfredzaamheid is essentieel.
Conclusie: bereid je nu voor op het onvoorziene
We leven in een samenleving die volledig afhankelijk is van elektriciteit. En juist daarom is de kwetsbaarheid groot. Wat een kortstondig ongemak lijkt – een stroomstoring van een paar uur – kan bij een duur van 72 uur leiden tot grote schade, omzetverlies en maatschappelijke ontwrichting.
Het goede nieuws is: veel problemen zijn te voorkomen met een goede voorbereiding. Door nu na te denken, te plannen en samen te werken, voorkom je later paniek.
Of zoals Hans-Peter Oskam het
zegt:
“Het gebeurt onverwacht. En
altijd op een heel erg slecht moment.”
